Liseye geçiş bilmecesi: Bu yaz sıcak geçecek

Milli Eğitim Bakanlığı, (MEB) Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın tek bir sözüyle kaldırdığı TEOG’un yerine koyduğu liselere girişte yeni sistemi hâlâ net olarak açıklayamadı. Çocukları lise çağından küçük olan her veliyi saran telaş, 8.sınıfta okuyan çocuklar ve ailelerinde büyük bir strese dönüştü. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun eğitim danışmanı Ali Taştan, yeni sistemde netleşen tüm noktaları ve sistemin mağdur edebileceği noktaları Cumhuriyet için madde madde sıraladı. İşte “Bu yaz 8. sınıflar için sıcak geçecek” diyen Taştan’ın hazırladığı adı konmamış yeni sistemi anlama kılavuzu:

• Haziran ayının ilk hafta sonu “Nitelikli Okullar” için Merkezi Sınav yapılacak.
• Merkezi sınava isteyen tüm öğrenciler başvuru yapabilecek.
• Merkezi sınav puanı ile öğrenciler MEB’in belirlediği sınavla öğrenci alan liseleri il ilçe ayrımı yapmadan tercih edebilecek.
• Sonuçlara göre öğrenciler en az 5 tercih yapacak. (MEB’e sorduk daha az tercih yapabilir mi diye, cevap vermedi) Burası önemli, çocuklar mutlaka en az bir İmam Hatip ya da Mesleki ve Teknik lise tercih edecek.
• Sınava girmeyen ya da merkezi puanla yerleşemeyen öğrenciler MEB tarafından oluşturulan kayıt alanındaki okullara tercihleri dikkate alınarak oluşturulacak komisyonca yerleştirilecek.
• Her ortaokul bir lise ile eşleştirilecek. Yönetmelikte bu durum muğlak. 17.879 ortaokul 10.418 lise ile nasıl eşleştirileceği ve her ortaokulun eşleştirildiği liseye mi öğrenci göndereceği belirsiz.

‘Yoksullar imam hatiplere’

• Kendi kayıt alanındaki liselerden herhangi birine giremeyen öğrenciler yine komisyon marifetiyle başka bir kayıt alanına, başarı puanına göre yerleştirilecek. İşte tam da burada ‘nüfuz’ devreye girecek. İl ve ilçelerde oluşturulan komisyonları yandaşlar arayacak ve torpil işleyecek. Yoksullar, ‘nüfuzları’ olmadığı için kaderine razı olacak.
• Sınavla öğrenci almayan, ancak iyi eğitim imkânına sahip olan okulların tamamına bu nüfuzlu kimselerin çocukları girecek. Diğerleri ise İmam Hatiplere ve Mesleki ve Teknik Liselere gitmek zorunda kalacak...
• Sınavla öğrenci alacak okulların sınıflarının öğrenci sayıları, sınavsız öğrenci alacak okullara göre daha az olacak. Yani sınavsız öğrenci alan okullar kalabalıklaşacak. Eğitimin niteliği daha da düşecek. 
• Veliler tüm yaz boyunca oluşturulan komisyonların kapısını aşındıracak.
• Ülke genelinde 302 Fen Lisesi, 93 Sosyal Bilimler Lisesi 217 proje okulu bulunmaktadır. Proje Okullarının 131’i Anadolu İmam Hatip Lisesidir. Milli Eğitim Bakanlığı 600 lisenin sınavla öğrenci alacağını açıklamıştı. Fen Lisesi, Sosyal Bilimler ve proje okulu sayılarına bakıldığında 612 sayısına ulaşılıyor. Bu açıdan bakıldığında sınavla öğrenci alacak okullar belli olmuş görülüyor. Bakanlık şeklen sınavla öğrenci alacak okul belirleme çalışmasını sonlandırmak üzere.

MECBURİ SENARYO

Sonuç olarak, parası olan veliler çocuklarını özel lise ve Temel Liselere kaydettirecek. Yoksul aileler ise çocuklarına özellikle büyükşehirlerde lise arayacak. Küçük yerleşim yerlerinde ise zorunlu imam hatipler devreye girecek. Tam da burada vakıf ve dernek yurtları cazip hale gelecek. Okul bulamayan veli uzak okullara gitmek zorunda kalacak, çocuğunu zorunlu olarak bu yurtlara yönlendirecek. Ayrıca istediği liselere yerleşemeyen öğrenciler zorunlu olarak Açık Lise’ye geçiş yapacak. Açık Lise’nin öğrenci sayısı artacak.