Orta gelirli yok oldu

Yılda 1 kez yayımlanan “Gelir ve Yaşam Koşulları” araştırmasının 2013 yılı sonuçlarının bültenine bakarsanız herkes zenginleşiyor! Nüfusun yüzde 20’lik dilimlerine göre bakarsanız sonuçlar farklı, yüzde 10’luk dilimlere bakarsanız durum çok daha farklı... Refah zenginden fakire kaymıyor, orta gelirliden zengine kayıyor.

Detaylandıralım: TÜİK dün “Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması” 2013 sonuçlarını açıkladı. Verilere göre, gelir dağılımında eşitsizliği ölçen Gini katsayısı önceki yıla göre 0.02 puan düzelerek 0.40’a yükseldi. Katsayı 1’e doğru yaklaştıkça dağılımın toplumun tüm kesimlerinde daha adil dağıldığını gösteriyor.

TÜİK verilerine göre, 2011’de nüfusun en fakir yüzde 20’lik kesimi gelirden yüzde 5.8 pay alırken rakam 2012’de yüzde 5.9’a 2013’te yüzde 6.1’e çıktı. Yani göreli bir iyileşmeden bahsedebiliriz. En zengin ise payını korudu (yüzde 46.6). En fakirlerin eşdeğer hane geliri 3 bin 468 liradan 4 bin16 liraya çıkıyor. En zenginin ise 27 bin 624 TL’den 30 bin 889 liraya çıkıyor. Zengin ile fakir kesim arasındaki fark 8 kat ölçülüyor.

Sorun ‘orta’da

Sorun orta kesimde. Verilere göre nüfusun ortasında bulunan üçüncü ve zenginlere yakın dördüncü yüzde 20’lik dilimin gelirden aldığı pay azaldı. Orta kesimdeki gelir azalışı zengin ve en fakire kaymış görünüyor.

Verilere bir de nüfusun 10’luk dilimlerine göre bakalım. Nüfusu on parçaya bölüp bunu fakirden zengine doğru sıraladığımızda en fakir iki dilimin geliri 0.1 puan artıyor. En zenginin bir altındaki 3 dilim yani en zengin 7, 8 ve 9’uncu nüfus dilimlerinin ise refahtan aldığı payda erime var. Buradan en zengin ve fakirlere kayma var.

Ayrıca yüzde 10’luk dilimlere göre gelir uçurumu daha yüksek. En zengin ile fakir arasındaki fark yüzde 20’lik dilimlerde 8 kat iken yüzde 10’luk dilimlerde 14 kata kadar çıkıyor. Bir başka deyişle nüfusun en fakir yüzde 10’luk kesiminin toplam gelirden aldığı pay ile en zenginin aldığı pay arasında 14 kat fark var.

Bölgelere göre gelir dağılımında da uçurumlar var. Tahmin edilebileceği gibi İstanbul en zengin, G. Doğu Anadolu ve Ortadoğu Anadolu en fakir. İstanbul’un en zengini ile G. Doğu’nun en fakiri arasındaki fark ise 13 kat. İlginçtir İstanbul’un en fakiri (6 bin 502 TL) ile G. Doğu’nun en fakiri (2 bin 358 TL) arasındaki fark 3 kat.

Sıkı durun İstanbul’un en fakirinin geliri, G. Doğu’da nüfusun en zengin üçüncü diliminin gelirinden (5 bin 271 TL) yüksek! İstanbul’un fakiri doğunun orta gelirlisi anlayacağınız.

İstanbul’un en fakiri ile en zengini arasındaki fark da 6.5 kat. Gelir dağılımı en bozuk bölge yüzde 7.28 ile Kuzeydoğu Anadolu (Kars, Ardahan, Iğdır, Ağrı, Erzurum, Erzincan Bayburt). Zengin-fakir arası en az olan bölge Doğu Marmara (Bursa, Eskişehir, Bilecik, Kocaeli, Sakarya, Düzce, Yalova, Bolu).