Ötegezegende helyum tespit edildi

Dünya'dan 200 ışık yılı uzaktaki WASP-107b isimli "ötegezegen"in atmosferinde helyum olduğu tespit edildi. Gökbilimde, Güneş dışındaki yıldızların etrafında dolanan gezegenlere ötegezegen adı veriliyor. Hidrojenin ardından evrende en fazla rastlanan ikinci element olan helyum, Güneş Sistemi'nin dev gezegenleri Jüpiter de Satürn'de yoğun olarak bulunmakta.

İngiltere'nin Exeter Üniversitesinden doktora öğrencisi Jessica Spake'in liderliğindeki bir ekip, araştırma sonuçlarını "Nature" dergisinde yayımladı. Hubble Uzay Teleskobu'nun kızıl ötesi spektrometre enstrümanını kullanan uluslararası araştırma ekibi, gezegenin Jüpiter kadar büyük olmakla birlikte Jüpiter'den 8 kat az yoğunluğa sahip olduğunu belirtti. WASP-107b, Başak Takımyıldızı'nda bulunan bir "güneş"in yörüngesinde dolanıyor. Yıldızın etrafında attığı bir turu 5.7 günde tamamlayan gezegen, dünyadan 200 ışık yılı uzakta bulunuyor. Şimdiye kadar, Güneş dışındaki yıldızların etrafında dolanan 3 bin 767 gezegen tespit edildi. Uzmanlar 2 bin "potansiyel ötegezegen"in tescillenmeyi beklediğini öne sürdü.

Bugüne kadar ötegezegen araştırmalarında morötesi ışınlar kullanılıyordu, ancak morötesi ışınların kullanımının tahmin edilenden daha karmaşık olduğu ortaya çıktı. Jessica Spike ve ekibinin kızılötesi ışınlardan faydalanarak gerçekleştirdiği bu yöntemin önemli bir dönüm noktası olduğu kaydediliyor. Kızılötesi kullanımı sayesinde, Hubble ve 2020'de yörüngesine yerleşecek olan James Webb uzay teleskobu kullanılarak, karbon ve ojsijen gibi helyumdan daha ağır elementlerin tespiti de kolaylaşacak. Dünya'nın atmosferinin üst kısımlarında helyum bulunduğuna dikkati çeken Spake, kızılötesi ölçümlerin ötegezegenlerde bulunan elementleri tespit etmeye yardımcı olmadığını, kızıl ötesi ölçümler sayesinde bunun mümkün hale geldiğini kaydetti.

Görsel: ESA/Hubble, NASA, M. Kornmesser