Rağmenlere maviyle direnen ressam: Ali İsmail Türemen

Girer girmez, “Ne çok mavi varmış” dedirten retrospektif adını sergi kitabının ilk sayfasında yer alan “Rağmen Mavi” şiirinden alıyor. Edebiyata da tutkulu olan Türemen bu şiirinde, “Ben rağmenlere Maviyle direndim/ Çocukluğumda beni içine aldı/ SAĞMAL MAVİ…” diyerek aslında yaşamını betimliyor.

 Mavi doğurgandır

 Türemen, eserlerindeki mavinin sınırsızlığını anlatırken, “Mavi benim için özgürlük, bilgeliktir. Hayatın her yerindedir, deniz deseniz bulutlar, bulut deseniz toprak, toprak deseniz o koca çayırlar küser. Mavi sınırlandırılamaz. Hem de çok doğurgandır, beni sevgiyle ileri taşır. Her renk taşımaz, sarıya ne yapsanız taşımaz” diyor.

 İstanbul’da, 1 Mayıs 1942 yıllında doğan Türemen, 1968 yılında sadece Alman hocaların zengin malzeme kullandırarak ders verdiği Devlet Tatbiki Güzel Sanatlar Yüksek Okulu’nu bitirdi. 1969 yılında sınıf arkadaşı ressam Berna Sarıkaya ile evlenerek özel hayatını da güzelleştirdi. Lise yıllarından bugüne uzanan sanat yaşamında desen, özgün baskı resimler, seramik ve cam heykeller, hatta vitraylar üretti. Farklı teknik ve malzeme kullanarak hep ‘olmak’ ve ‘görmek’ istediği, her şeye çok zengin bakan insani anlatıyor.

 Sergi, 70’li yıllarda eski mezar taşlarının derin sessizliğinden esinlenerek yaptığı işlerle başlıyor. Ardından, deniz kabuklularının yanı başında uzanan, yaşama elleri ve ayaklarıyla tutunan, çok yorgun neredeyse kırılgan, bir yere sığamayan kafalarıyla insan desenli tabloları, cam ve seramik heykelleri izleniyor. Levent Gürel’in dediği gibi, eserlere ve malzemelere bakıldığında ustalığını, cesaretini, titizliğini, bilgeliğini görmemek imkânsız.

Akımların etkisinde kalmadan

 Türemen’in üç önemli özelliğini, atölyesinde birlikte çok vakit geçirdikleri yazar dostu Güven Turan şöyle ifade ediyor; “Hiçbir akımın etkisinde kalmadan, öğrenciliğinden beri özgün çizgisini yaratmış ve ödün vermeden, sabırla ilerlemiştir. İkinci özelliği paldır küldür yapan değildir. Kullandığı malzemeden, nerede ne yapacağına kadar planlar, düşünür öyle de yapar. Ve üçüncü saygı duyduğum özelliği öğretmenliğidir. Çok öğrenci yetiştirmiştir, sanatçılardan da bilgisini hiç esirgememiştir”.

 Turan’ın işaret ettiği gibi, sanat kariyerinin yanı sıra akademi dünyasında da değerli çalışmalara imza atan Türemen, günümüzde başarıları ile övgü toplayan birçok genç sanatçıyı yetiştirdi. Mezunu olduğu okulun eğitim geleneğinin oluşmasında önemli roller üstlenen Türemen, Eskişehir Anadolu Üniversitesi Güzel Sanatlar Okulu bünyesindeki Çağdaş Sanatlar Müzesi’nin uluslararası özelliklere sahip bir koleksiyona sahip olması için büyük katkı sağladı.

 Açılışa gelerek serginin yorgunluğunu alıp götüren asistanlarının, öğrencilerinin sevgi saygı yumağı da gösteriyor ki, Türemen öğrencisiyle hep diyalog içinde olmayı seçmiş. Tıpkı, Tatbiki’nin ilk sınıfındaki genç Alman hocası gibi… Türemen, “Karl Schlamminger’in resim tekniğinden değil ama bakış açısından etkilendim. En çok da öğrenciyle diyalogunu, hem öğretmen hem öğrenci olan, görüş paylaşan yaklaşımını sevdim” diyor.

 Sanat hayatı boyunca 30’un üstünde kişisel sergi açan, eserleriyle birçok karma sergiye ve bienale katılan, ödüller alan Ali İsmail Türemen’in “Rağmen Mavi” başlıklı sergisi, 15 Mayıs – 30 Haziran 2018 tarihleri arasında İş Sanat Kibele Galerisi’nde ziyaret edilebilir.