Rusya’yla kriz mesaisi

Gözler Suriye ve Libya krizlerindeki son gelişmelere çevriliyken Ankara, farklı tutumlara yönelik Moskova’nın nabzını yokluyor. Dışişleri Bakan Yardımcısı Sedat Önal başkanlığındaki bir heyet dün Rusya’ya gitti. Görüşmelerin gündeminde, büyük oranda cihatçıların hâkimiyetindeki İdlib’den Türkiye’ye yönelik göç dalgası ve Ankara’nın BM destekli Libya hükümetiyle yaptığı mutabakatlar var. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in 8 Ocak’ta Türkiye’ye yapmayı planladığı ziyaretle ilgili hazırlıkların da ele alınacağı daha önce gündeme yansımıştı. 

BAKANLAR KONUŞTU

Dün ayrıca Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun Rus mevkidaşı Sergey Lavrov ile Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın’ın ise ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Robert O’Brien ile telefonda görüştüğü duyuruldu.

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan önceki gün Rusya destekli Suriye ordusunun İdlib’e yönelik ağır bombardımanlarına işaret ederek “Saldırıların son bulması için gereken her türlü çabayı gösteriyoruz. Bir heyeti Moskova’ya gönderiyoruz. Alınacak neticeye göre atacağımız adımları belirleyeceğiz” demişti. İdlib’den 80 binin üzerinde kişinin Türkiye sınırına doğru göçe başladığını belirtirken “Böyle bir durumda Türkiye bu göç yükünü tek başına taşımayacaktır” vurgusu yapmıştı. Ayrıca Suriye ordusunun İdlib’de TSK’nin 8 No’lu gözlem noktasına doğru ilerlediği haberleri de dikkat çekmişti. 

Rusya ve Türkiye arasında Eylül 2018’de imzalanan Soçi Mutabakatı İdlib’de gerilimi azaltma bölgesi kurulmasını, ateşkes sağlanmasını, ağır silahların çekilmesini öngörüyor. Ancak mutabat halen tam anlamıyla uygulanabilmiş değil. 

Öte yandan Ankara-Moskova hattında sıcak gündem maddelerinden biri de iç savaşın sürdüğü Libya. Ankara, Birleşmiş Milletler destekli Ulusal Uzlaşı Hükümeti (UUH) ile 27 Kasım’da “Deniz Yetki Alanlarının Sınırlandırılmasına İlişkin Mutabakat Muhtırası” ile “Güvenlik ve Askeri İşbirliği Mutabakat Muhtırası”nı imzalamıştı. Bu adımlarla birlikte Türkiye’nin Libya’ya asker gönderebileceği tartışmaları gündemde.

Rusya’nın UUH ile savaşan Hafter cephesine destek verdiği biliniyor. Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü, mutabakatı “Türkiye’nin Trablus’taki hükümete askeri desteğini yasallaştırma girişimi ve silah ambargosunun açık bir ihlali” olarak nitelendirmişti.

BİNLERCE SİVİL YOLLARDA...

Suriye ordusunun İdlib’e ilerleyişi sürerken Rus güçlerinin dün bölgede düzenlediği bombardımanda 9 sivilin yaşamını yitirdiği belirtildi. Bölgeden Türkiye sınırına binlerce kişinin kaçışı sürüyor. AA’nın İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi’nde yerinden edilen sivillere ilişkin veri çalışması yürüten Suriye Müdahale Koordinatörlüğü’ne dayandırdığı habere göre, İdlib’deki saldırılar nedeniyle iki günde en az 25 bin sivil daha Türkiye sınırı yakınlarına göç etti. Öte yandan, Milli Savunma Bakanlığı dün yaptığı açıklamada terör örgütü PKK/YPG’nin, Tel Abyad’da bomba yüklü araçla gerçekleştirdiği saldırıda  1’i çocuk 8 sivilin katledildiğini, çok sayıda sivilin yaraladığını duyurdu.

MUALLİM’DEN MOSKOVA ZİYARETİ

Türkiye’den heyetin Rusya’da temaslara başladığı gün Moskova’nın bir diğer konuğu ise Suriye Dışişleri Bakanı Velid Muallim’di. Muallim, Rus mevkidaşı Sergey Lavrov bir araya geldi. Görüşmede, BM destekli Anayasa Komitesi toplantıları, İdlib’deki gelişmelerle, iki ülke arasındaki ekonomik işbirliği konularının masaya yatırıldığı belirtildi. Muallim, Lavrov ile görüşmesi öncesinde yaptığı açıklamada, Türkiye, ABD ve İsrail’e ağır suçlamalarını sürdürdü. “Şam’ın terörle mücadele çabalarını engellemek için komplo kurulduğunu” savundu. ABD’nin Suriye petrolünü yağmalama çabası içinde olduğunu, birkaç gün önce Humus’taki petrol tesislerine saldırmak üzere İHA’lar gönderdiğini kaydetti.