Sorunlar tam çözülmüş değil, iki büyük kriz yaşıyoruz

Şahinler Holding Yönetim Kurulu Başkanı Kemal Şahin, bu dönemde ciddi zarar gören fabrikasını açamayan şirketler olduğunu belirterek, sağlam olmayanların dökülebileceğini söyledi. Şahin, Krizden önce normal çarklarını döndüren parası pulu olan, pandemide para, müşteri kaybetmiş firmaların desteklemesi lazım. En büyük firmalar bile batabilir her zaman” dedi.

Türkiye’nin kurtuluşunun ihracat ve turizm gelirlerinde olduğuna dikkat çeken Şahin, “Bakanların çantalarını alıp gitmesi lazım. İyi ilişki kurmalıyız. Kavga etmememiz, demokrasinin kurallarının, hukukun iyi işlemesi lazım” diye konuştu. Pandemide toplamda 1000 kişiye istihdam sağlayacaklarını, turizm, inşaat ve tekstilde yeni yatırımlar yapacaklarını anlatan Kemal Şahin ile pandemi dönemini ve holdingin hedeflerini konuştuk.

BU ŞARTLARDA YILI SAĞ SALİM GEÇİRDİK

* Tekstil, turizm, inşaat, serbest bölge dahil birçok alanda faaliyet gösteriyorsunuz, 2020 zorlu bir yıldı nasıl geçirdiniz?

Mart ayının başında Belek’teki Club Mega Saray otelimiz doluydu. 15 Mart’ta sıfıra indi. Turizm en çok etkilenen yerdi. Turizmde tüm önlemlerimizi aldık. Haziranda otel açılınca sadık müşterilerimiz yoğun ilgi gösterdi. Haziran ayından ekimin sonuna kadar neredeyse yüzde 80 doluydu. Ama tabi senenin başını kaybettik.

Bu şartlarda yılı sağ salim geçirdik. Çalışanlarımızın parasını verecek kadar, biraz da cebimizde kalacak kadar kazandık.

Tekstilde bazı firmalarımız iyi çalıştı. Siparişler iyi geldi. Mısır’daki firmamız iyi çalıştı. Fransa, Almanya artıyla kapattı. Örgü yapan firmalarımız artıda kapattı, ama takım elbise yapan firmalarımız baya ekside kapattı. Aslında bazı tesisleri de maske kurtardı. Kapasitenin yüzde 20-30’unu maskeye ayırdık.

CİDDİ ÖNLEMLER ALDIK

* Bu yıl tekstil tarafı daha mı kârlıydı?

Evet. Dokuma iyiydi. Hem tekstil hem turizmde eksiye geçmeden götürebildik her şeyi. Tabi 2019’u yakalayamadık. Ama bazı firmalar bir önceki yılı geçti.

Pandemiye rağmen konut projemizde Westside İstanbul’da satışlarımız iyi. Yeni bir inşaat projesi başlatacağız. Serbest bölgemiz doldu.

* Bundan sonrası da böyle gidecek mi peki?

Hem fabrikalarımızda hem diğer tesislerimizde virüse karşı tedbirlerimizi keskinleştirdik. Club Mega Saray’da 10 bin kişi ağırladık. Ciddi önlemler aldık. Bu yıl daha da öğrendik. Turizmde nisandan sonra dolduracağımızı düşünüyoruz. Şu anda sporcular dahil otelimizde 500 kişi var. Dünyanın önemli turnuvaları bizde yapılıyor. Eğer pazarlarımız çok virüs alıp kapanmazsa tekstilde de bu yıl daha iyi ciro yapacağımızı düşünüyorum.

* Bundan sonraki süreçte ağırlığınız turizmde mi olacak?

Tabi tekstilde ciromuz daha yüksek. Bir otel daha açmayı düşünüyoruz. Erciyes’te bir kış oteli açtık. Pandemiye rağmen orada yeni bir otel daha yapacağız. Turizmin payı artar ama tabi cironun büyük kısmı tekstilde.

Kemal Şahin, Şehriban Kıraç'a Türkiye ekonomisini ve Şahinler Holding'in hedeflerini değerlendirdi.

TEKSTİL İHRACATI YÜZDE 25 ARTAR

* Bu dönemde en büyük zorluğu hangi pazarlarda yaşadınız?

Tekstil ihracatında Almanya İngiltere, İspanya önemli pazarlarımız. Avrupalılar bu dönemde Uzakdoğu’dan ürün getiremedi, bu bizim için büyük fırsat oldu. Ama şimdi Avrupa’da pandeminden dolayı yeni kapanmalar var.

Tabi oralar kapanınca siparişler biraz düştü. Ama ikinci yarıda siparişler artacak. Tekstil ihracatını bu yıl yüzde 25 artırabiliriz. Avrupa ile uyumlu hale gelsek ihracatımız daha çok artacak.

* Avrupa ile uyumlu hale geliyor muyuz ki?

Gayret ediyorlar. Ama bir taraftan da konuşmalarla hata yapıyorlar. Birbirimize muhtacız. Dile biraz daha dikkat etmeliyiz.

Hem AB’nin önde gelen isimleri hem Merkel’in yerine gelecek Armin Laschet’i tanıyoruz. Türkiye’ye karşı olacağını düşünmüyorum. Almanya’da da imajımız baya iyiye gidiyor.

KAVGA ETMEYELİM

* Bu dönemde yurtdışında iş dünyasına ciddi destekler verildi, Türkiye’de verilen destekler yeterli miydi?

Almanya’da çalışanlar da dahil ciddi hibeler verildi. Bizde enflasyon da çok arttığı için fakirleşme oldu, bunu kabul etmek gerekiyor. Almanya’da bu fakirleşme olmadı. Ama bizim paramız da kıt. Bazılarına kısa çalışma ödeneği, bazılarına ücretsiz izindeyken destek veriliyor. Ama bazılarına hiç verilmiyor. Herkesi kucaklayacak destekler olmalıydı. Almanya’da hem vatandaşı, hem esnafı, hem perakendeciyi daha tatmin edecek destekler oldu. Bizde fazla bir şey vermediler. Bazı alanlarda gerçekten hibe vermek lazım.

* Plan yaparken önünüzü görebiliyor musunuz?

Satışlarımızın yüzde 90’ı Avrupa’ya. Avrupa istikrarlı pazar, ekonomileri sistemleri oturmuş, terör olayı yok, demokrasi yerleşmiş. O yüzde plan yaparken bir endişemiz yok. Dünya yıldızı olmaya aday turizm tesislerimiz var. Yeter ki siyaseten dünya ile kavga etmeyelim. Hele bizim pazarımız olan ülkeleri korumamız lazım.

SAĞLAM OLMAYANLAR DÖKÜLEBİLİR

* Özel sektörün ciddi borcu da var, sizde ne düzeyde, nasıl yönetiyorsunuz?

Biz daha önce krize girdiğimiz için finans yönetimini iyi yapıyoruz. Kredi borcumuz azaldı. Hesabımızı kitabımızı iyi yapıyoruz. Bankalarla yapılandırma yapmadık.

* Bankaların size yaklaşımı nasıl?

Yıllar önce zarar eden şirketlerimizi kapattık. Çoğu borçlarımızı ödedik, azalttık. Azalttığımız için de rasyolarımız düzeldi. Ama bu süreçte çok ciddi zarar gören şirketler oldu, fabrikasını açamayan... Borç ödeme zamanı gelen firmalar var. Tabi iflas etmek yasak ama baya böyle sıkıntılı firmalar da var. Ancak elinden geldiği kadar hem hükümet hem bankalar yardım ediyor. Ama sağlam olmayanlar dökülebilir. Sıkıntı var. Ama zaten sıkıntı pandemiden önce de vardı. Kriz vardı. Bir krizden geçiyorduk bu ikinci kriz. İki kriz birleşerek devam ediyor. Bu sorunlar tam çözülmüş değil. Hükümet özellikle verdikleri KGF kredileriyle çok yardımcı oluyor. Onlarla iyi kötü yüzdürecekler diye düşünüyorum. Ama öyle olmazsa, düzeni bozulmuşsa Türkiye için kayıp olur. Öyle kayıplar da olacaktır büyük ihtimal.

* Bu süreçte sanayici olarak hükümetten neler bekliyorsunuz?

Çoğu işletme destek alamadı. Oralara yardım etmeleri lazım. Krizden önce normal çarklarını döndüren parası pulu olan, pandemide para kaybetmiş müşteri kaybetmiş firmaların desteklemesi lazım. Geleceği olan firmaları seçmeleri lazım. Bankaların da öyle düşünmesi lazım. Burada en büyük firmalar bile batabilir her zaman. İki büyük kriz yaşıyoruz. Büyük firmalar bile borç yapılandırmaya gitti. Elden geldiğince yardım gerekiyor. Tabi Türkiye’nin kaynağı da az. O yüzden, bizim pazarlarımızla, finans dünyasıyla, Maliye Bakanlığmız, Merkez Bankamız biraz iyi iletişim kurarak, Türkiye’nin güvenli olduğunu anlatmaları lazım. Hukukun tam işlememesi. Güvenliğin tam olmamasından dolayı sıkıntı çekiyoruz.

BİZİ İHRACAT VE TURİZM KURTARIR

* Türkiye ekonomisinin önünde ne tür riskler görüyorsunuz?

İşsizlik var. Ücretsiz izin ödeneği bittiğinde buradaki işçilerin büyük kısmı dönemez. Fabrikalar kapanacak ya da sipariş alamayacaklar. Hükümetin bizim pazarlarımıza odaklanması lazım. Almanya mı İngiltere mi, oralarda ilişkileri iyi kurmamız lazım. Dış siyaset yaparken biz nereye ihracat yapıyoruz buna dikkat etmek gerekiyor, insanlarımızı oralardan aldığımız siparişlerle doyuracağız. Bizi ihracat, turizm gelirleri kurtarır. Bakanların çantalarını alıp gitmesi lazım. İyi ilişki kurmalıyız. Kavga etmememiz lazım. Demokrasinin kurallarının, hukukun iyi işlemesi lazım. Özgürlüklere önem veriyorlar. Demokrasiyi daha fazla iyileştirmemiz, çalıştırmamız lazım. Sağla solla iyi ilişki kurmamız lazım. Bunu yapsak para da gelir pazarlar da gelir Türkiye uçar. Sorunların hepsi birden çözülür. Ana formül bu.

1000 KİŞİYE İSTİHDAM 

* İnşaatta yeni yatırım nerede olacak?

Büyükçekmece’de denize bakan bir konumda olacak. 130 civarında villa olacak.

* Yatırım için iyi bir dönem mi?

Turizmde yatırım yapmak için iyi dönem. Satılık oteller var. Parası olan alır. Yeter ki tedbirleri iyi alalım. Önemli olan pazarlarımızın açılması. Sonra bomba gibi patlayacak.

* Yeni yatırım düşünüyorsunuz ne tür destekler bekliyorsunuz?

Yatırım yapmaya devam edeceğiz. Turizmde yapacağız. Tekstilde de büyüyoruz. Boyahane ve örgü bölümünü kapatmıştık. Onu şimdi yine açıyoruz. Serbest bölgeyi büyütmek istiyoruz. En az 300-400 kişi işe alacağız. Neredeyse pandemi döneminde 1000 kişiye istihdam sağlıyoruz. Geleceği kötü görmüyoruz. Tabi eski paraları kazanamadık. Önemli olan işçileri çıkarmadan bu zamanı atlatmak. Bunu yaparsanız bir başarı.