Türk askeri gelecek hafta Aden'e hareket edecek

Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) deniz unsurlarının, Aden Körfezi, Somali karasuları ve açıkları, Arap Denizi ve mücavir bölgelerde görevlendirilmesi için hükümete 1 yıl süreyle yetki veren Başbakanlık Tezkeresi, TBMM Genel Kurul'da kabul edildi.

Tezkerenin oylamasından önce söz alan DSP Balıkesir Milletvekili Hüseyin Pazarcı, deniz haydutluğu ve korsanlığın ayrı kavramlar olduğunu ancak bunların bir arada kullanılmasının uluslararası düzeyde karışıklık yaratacağını söyledi. Pazarcı, Güvenlik Konseyi kararlarında sadece deniz haydutluğundan bahsedildiğini ifade etti.

Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül de yetkide boşluk bırakmamak, yetkinin daha geniş olması açısından iki kavramı da kullandıklarını bildirdi.

MHP İzmir Milletvekili Erdal Sipahi de Türk askerinin, en riskli ve alarm veren ülkelerin bulunduğu bir coğrafyaya gittiğini kaydetti.

Kara operasyonunda görevlendirilmeyecek

Konuşmaların ardından, tezkere, yapılan işari oylamada Genel Kurul'da kabul edildi.
Tezkereyle, daha önce farklı coğrafyalarda görev yapan Türk askeri, bu kez Aden Körfezi, Somali karasuları ve Arap Denizi'ne gidecek.

Tezkereye göre, bölgede konuşlandırılacak TSK deniz unsurları, Somali toprakları üzerinde, korsan/deniz haydutları ve silahlı soygun yapan kişilere yönelik herhangi bir kara operasyonunda görevlendirilmeyecek. Korsanlık ve silahlı soygun yaptığından şüphe duyulan tekneleri telsizle sorgulayacak, bayrak devletinin rızası halinde bu gemilere çıkacak, geminin bayraksız olması durumundaysa uluslararası hukuk kuralları çerçevesinde müdahalede bulunabilecek.

Bölgeye gidecek Türk askeri, ticaret gemilerine refakat ve koruma sağlayacak, korsan/deniz haydutları ve silahlı soygun yapanların saldırısına uğrayan ticaret gemilerine yardım edecek, gerektiğinde bu kişileri yakalayacak, gözaltına alacak, sorgulayacak, delil toplama dahil her türlü adli kolluk işlemlerini yapacak, bu kişilerin kullandığı deniz araçlarına müdahale edecek, durduracak, etkisiz hale getirecek ve el koyacak.

TCG Giresun Firkateyni gelecek hafta gidiyor

TCG Giresun firkateyni, korsan saldırılarından ticari gemileri koruma görevi için Aden Körfezi'ne gitmek üzere gelecek hafta Marmaris Aksaz'daki deniz üssünden hareket edecek.

Giresun firkateyninin gidişi dolayısıyla 17 Şubat Salı günü uğurlama töreni düzenlenecek. TCG Giresun'un da aralarında bulunduğu Türk Deniz Kuvvetleri envanterindeki ''Gabya'' sınıfı firkateynlerde 20 subay 113 astsubay, 18 uzman erbaş, 68 erbaş ve er görev yapıyor. Firkateynde bir de Sikorsky Sea Hawk helikopteri bulunuyor.

Türk askerinin, Aden Körfezi, Somali karasuları ve Arap Denizi'nde görevlendirilmesini öngören Başbakanlık tezkeresine göre, bölgede konuşlandırılacak TSK deniz unsurları, Somali toprakları üzerinde, korsan/deniz haydutları ve silahlı soygun yapan kişilere yönelik herhangi bir kara operasyonunda görevlendirilmeyecek. Korsanlık ve silahlı soygun yaptığından şüphe duyulan tekneleri telsizle sorgulayacak, bayrak devletinin rızası halinde bu gemilere çıkacak, geminin bayraksız olması durumundaysa uluslararası hukuk kuralları çerçevesinde müdahalede bulunabilecek.

Bölgeye gidecek Türk askeri, ticaret gemilerine refakat ve koruma sağlayacak, korsan/deniz haydutları ve silahlı soygun yapanların saldırısına uğrayan ticaret gemilerine yardım edecek, gerektiğinde bu kişileri yakalayacak, gözaltına alacak, sorgulayacak, delil toplama dahil her türlü adli kolluk işlemlerini yapacak, bu kişilerin kullandığı deniz araçlarına müdahale edecek, durduracak, etkisiz hale getirecek ve el koyacak.

23. kez izin aldı

TBMM, Genel Kurul'da kabul edilen bu tezkereyle, 1950'den bu yana yurt dışına asker göndermek için 23. kez izin aldı.

Meclis, bugüne kadar Türk askerinin yabancı ülkelere gönderilmesi konusunda çeşitli istemlere sahne oldu. TBMM, 1950 yılından sonra ilk kez, Kore'ye Türk askerinin gönderilmesi için dönemin hükümetine izin verdi. TBMM, 6 Aralık 1950 tarihli birleşiminde, ''dünya barışını kurmak, korumak ve insanlığın emniyet ve huzurunun sağlanması amacıyla Türk askerinin BM orduları saflarına katılması'' yönündeki Başbakanlık Tezkeresi'ni kabul etti.

Kıbrıs

Meclis, Kıbrıs'a asker gönderilmesi konusunda çeşitli tarihlerde 3 kez izin verdi. Bu konudaki ilk tezkere, 16 Mart 1964 tarihini taşıyor. 1961 Anayasasının 66. maddesine dayandırılan bu karar, ''16 Ağustos 1960 tarihinde, Lefkoşa'da Türkiye, Yunanistan, Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda ile Türkiye arasında imzalanan anlaşmalar uyarınca Kıbrıs'a Türk Silahlı Kuvvetlerinin gönderilmesine izin verilmesini'' içeriyordu.

TBMM, 17 Kasım 1967'de, ''Hükümete verilen yetkinin kullanılmasından doğacak inkişaf ve ihtilatlar karşısında; lüzum, hudut, şümulü Hükümetçe takdir ve tayin olunacak şekilde Türk Silahlı Kuvvetlerinin yabancı ülkelere gönderilmesine'' izin verdi.

Kıbrıs konusundaki 3. tezkere ise 20 Temmuz 1974 tarihinde kabul edildi. Dış siyasi olayların ortaya çıkardığı ağır şartlar sonunda ve TBMM'nin 1964 ve 1967 yıllarında verilen izinlerine dayanarak Kıbrıs'a yapılan indirme ve çıkarma harekatının ortaya çıkaracağı durum karşısında gerekliliği, sınırı ve miktarı Hükümetçe takdir ve tayin olunacak şekilde Türk Silahlı Kuvvetlerinin yabancı ülkelere gönderilmesine izin verilirken, aynı günkü birleşimde ''TBMM'nin kahraman ve şanlı Türk Silahlı Kuvvetlerine güven, dilek ve takdirleri'' de iletildi.

Körfez Krizi

Irak'ın Kuveyt'i işgaliyle başlayan Körfez Krizi sürecinde de TBMM'den 3 tezkere çıktı.
Körfez Krizi sürecinde, ABD ve müttefiklerinin Irak'a yönelik askeri harekatı aşamasında Türkiye'de çok uluslu bir gücün konuşlandırılması gündeme geldi. Hükümet, ''Ülkemize bir tecavüz vuku halinde derhal mukabele edilmesi maksadına münhasır olarak'' Türk Silahlı Kuvvetlerinin yabancı ülkelere gönderilmesi veya yabancı silahlı kuvvetler mensuplarının Türkiye'de bulunması konularında TBMM'den izin istedi. Bu izin, 12 Ağustos 1990 tarihinde hükümete verildi.

Önceleri ''Çekiç Güç'' olarak adlandırılan, daha sonra sadece hava gücüyle sınırlı olan ''Kuzeyden Keşif Harekatı'', bu izin kapsamında Türkiye'ye konuşlandırıldı.
TBMM, yine aynı kapsamda 5 Eylül 1990 ve 17 Ocak 1991 tarihlerinde BM Güvenlik Konseyi kararını desteklemek ve Türkiye'nin muhtemel tehlikelere karşı güvenliğinin idame ettirilmesini sağlamak, kriz süresince ve sonrasında olabilecek gelişmeler ışığında Türkiye'nin çıkarlarını korumak amacıyla Türk askerinin yabancı ülkelere gönderilmesine ve yabancı silahlı kuvvetlerin Türkiye'de bulunmasına izin verdi.

Bosna- Hersek'ten Afganistan'a...

Türk askeri, Körfez Krizi sonrasında dünyanın farklı köşelerindeki savaş ortamlarında görev aldı. Bu amaçla TBMM'den alınan izin sonrasında Türk askeri Bosna-Hersek'ten Afganistan'a kadar geniş bir coğrafyada görev yaptı.

Hükümetler, 8 Aralık 1992'de iki ayrı tezkereyle Somali ve Bosna-Hersek'e, 20 Şubat 1997'de İsrail-Filistin çatışmalarının yaşandığı El Halil'e, 10 Nisan 1997 ve 23 Temmuz 1998'de Arnavutluk'a, 8 Ekim 1998'de Kosova'ya, 10 Ekim 2001'de Afganistan'a asker göndermek için TBMM'den izin aldı.

Yeniden Irak ve 1 Mart tezkeresi...

ABD'nin Irak'a yönelik operasyonuyla ilgili olarak 4 Başbakanlık Tezkeresi, 2003'te TBMM'ye sunulurken, bunlardan Türk askerinin yabancı ülkelere gönderilmesi ve yabancı ülke askerlerinin Türkiye'ye gelmesini içeren tezkere, yoğun tartışmaların ardından 1 Martta kapalı oturumda görüşüldü. Irak Savaşı nedeniyle ''TSK'nın yabancı ülkelere gönderilmesi ve yabancı silahlı kuvvetlerin Türkiye'de bulunması için Hükümet'e yetki verilmesine'' ilişkin Başbakanlık Tezkeresi, TBMM Genel Kurulu'nda 1 Mart 2003'te ''salt çoğunluğa ulaşılmaması'' nedeniyle kabul edilmedi. Bu oylamaya 533 milletvekili katılmış, 264 kabul, 250 ret, 19 çekimser oy kullanılmıştı.

Türkiye'deki askeri üs ve tesisler ile limanlarda gerekli yenileştirme, geliştirme, inşaat ve tevsi çalışmaları ile altyapı faaliyetlerinde bulunmak amacıyla ABD'li teknik ve askeri personelin 3 ay süreyle Türkiye'de bulunmasına izin verilmesine ilişkin karar, 6 Şubat 2003 tarihinde TBMM'den çıktı.

TBMM, 20 Mart 2003'te, TSK'nın Kuzey Irak'a gönderilmesine; bu kuvvetlerin belirlenecek esaslar çerçevesinde kullanılmasına ve muhtemel bir askeri harekat kapsamında yabancı silahlı kuvvetlere mensup hava unsurlarının Türk hava sahasını kullanmalarına 6 ay süreyle izin verdi.

Irak ile ilgili 2003'teki diğer tezkere ise 7 Ekim tarihli oldu. Başbakanlık Tezkeresiyle, Hükümete, Türk Silahlı Kuvvetlerinin, güvenlik ve istikrara katkı yapmak amacıyla Irak'a gönderilmesi, bu kuvvetlerin görev ye kullanılmasına ilişkin gerekli düzenlemelerin yapılması için 1 yıl süreyle izin verdi.

Kongo ve Lübnan'a asker gönderilmesi

Kongo'daki seçimlerde güvenliği sağlayacak uluslararası güce, Türkiye'nin asker göndermesine ilişkin Başbakanlık Tezkeresi, 27 Haziran 2006'da TBMM Genel Kurulunda kabul edildi.

TBMM'den, Lübnan'a asker gönderilmesine ilişkin karar, 5 Eylül 2006 tarihinde çıktı.
29 Mayıs 2007 tarihli, Lübnan'da BM Geçici Görev Gücü (UNIFIL) kapsamındaki Türk askerlerinin görev süresinin 1 yıl daha uzatılmasını öngören Başbakanlık Tezkeresi ise TBMM'de kabul edildi.

Meclisin kabul ettiği son tezkereler ise TSK unsurlarının, Irak'ın, terör örgütü PKK'nın yuvalandığı kuzey bölgesi ile mücavir alanlara gönderilmesi için Hükümete 1 yıl süreyle izin verilmesini ve bu sürenin 1 yıl daha uzatılmasını öngörüyordu.