Türkiye tarihindeki en düşük sıra! Yolsuzluk Algı Endeksi açıklandı

Yolsuzlukla mücadele eden Uluslararası Şeffaflık Örgütü, 2019 yılı Yolsuzluk Algı Endeksi'ni açıkladı. 180 ülkenin değerlendirildiği endekste, Türkiye 39 puan alarak 91'inci sıraya geriledi.

İstanbul'da bulunan Uluslararası Şeffaflık Derneği tarafından yapılan açıklamaya göre, geçen yıla göre 2 puan daha kaybeden Türkiye, sıralamada bir yıl içinde 13 basamak geriye düştü. 2013 -2019 yılları arasında en çok düşüş yaşayan 3 ülkeden biri olan Türkiye, bu sürede 11 puan kaybederek 38 sıra geriledi.

Uluslararası Şeffaflık Derneği'nin açıklamasında, Türkiye Avrupa Birliği (AB) ve Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ülkeleri ile karşılaştırıldı. Buna göre, Türkiye, AB üyesi 28 ülke ile karşılaştırıldığında en son sırada yer alıyor. Türkiye, endekste 36 OECD üyesi ülke arasında sondan ikinci sırada, G20 ülkeleri arasında ise sondan dördüncü sırada bulunuyor.

TÜRKİYE'DEKİ GERİLEMENİN NEDENLERİ

Uluslararası Şeffaflık Derneği, Türkiye'nin Yolsuzluk Algı Endeksi'ndeki bu gerilemesini "gücün, otoriter rejimlere benzer bir yoğunluk ile yürütme erkinde ve tek elde toplanması, yargı bağımsızlığı ve hukuk devleti ilkelerine yönelik ihlaller, kamu kurumlarının, özellikle de denetleyici ve düzenleyici kurumların etkisini ve işlevini yitirmesi, Meclis’in denetleme ve hesap sorma gücünü kaybetmiş olması" ile açıkladı.

"Cezasızlık ve yargının yolsuzlukla mücadele gücünün zayıf olması endeksteki düşüşün nedenleri arasındadır" denilen açıklamada, bazı adli istatistiklerden örnekler verildi. Ekonomi, Sanayi ve Ticarete İlişkin Suçlar başlığındaki suçlar için verilen 'kovuşturmaya yer yoktur' kararlarının oranının yüzde 29'dan yüzde 47'ye, Kamu Güvenine Karşı Suçlar başlığında ise oranın yüzde 23’ten yüzde 45’e yükseldiği belirtildi.

Dernek, Türkiye'de kamu ihalelerinin yeterince şeffaf olmadığına da dikkat çekti. "Türkiye'de Kamu İhale Kanunu'nda yapılan 200'e yakın değişiklik" değişiklik eleştirilerek 2004 yılında yüzde 75 olan açık ihale oranının 2019 yılının ilk 6 ayında yüzde 63’e kadar düştüğü belirtildi. Açıklamada, "Kamu ihalelerinin gerekli şeffaflık, denetim ve hesap verebilirlik mekanizmalarından yoksun bir biçimde yürütülmesi, ahbap çavuş kapitalizmi eleştirilerini artırmaktadır " ifadesi kullanıldı. "Kamu kaynaklarının denetlenemediği" belirtilerek "siyasetin finansmanı ile siyasal etik konularını düzenleyen yasal çerçevenin zayıflığının yolsuzluk riskini artırdığına" vurgu yapıldı.

OYA ÖZARSLAN: ÜLKE TARİHİNDEKİ EN DÜŞÜK SIRA

Uluslararası Şeffaflık Derneği Başkanı E. Oya Özarslan 2019 yılı sonuçlarını şöyle değerlendirdi:

Türkiye yolsuzluklarla ilgili kritik bir süreç yaşıyor. Dünya Yolsuzluk Algı Endeksi'nde bir yıl içinde 13 sıra düşerek 180 ülke arasında 91. sırada yer alan ülkemiz, böylece ülke tarihindeki en düşük sırayı almış durumda. Bu durum bir yandan kamu kaynaklarının dağılımı konusunda gittikçe artan kaygıları derinleştirerek, sosyal eşitsizlikler yaratmaktadır. Öte yandan ülkemizin diğer ülkelere göre rekabetçiliği ve yatırım çekebilme kapasitesini düşürmektedir. Acilen kurum ve kuralların işlediği ve denge denetleme mekanizmalarının bulunduğu tam demokratik bir sisteme dönülmelidir.