Türkiye'den 'Irak' için yeni hamle: Rota Tel Afer

Başika’da Türk askerinin eğittiği birliğin Musul operasyonuna katılması ve özellikle operasyon sonrasında Türkmenlerin yoğun olarak yaşadığı Tel Afer’de demografik yapının değiştirilmesini önlemek için söz sahibi olmayı hedefleyen Ankara, Bağdat ile yeniden uzlaşı arayışına geçti. Hükümet, Türk kamuoyuna “B ve C Planlarımız var” derken, ABD’nin son bir haftada iki başkent arasında yürüttüğü telefon diplomasisiyle, Bağdat’a “Yeni bir önerimiz var” mesajı iletildi.

Musul operasyonu başladıktan yaklaşık 12 saat sonra yeni Dışişleri Müsteşarı Ümit Yalçın başkanlığındaki Türk heyeti dün Bağdat’a gitti.

IŞİD’siz Irak’a doğru

Ankara, kriz yaratan Başika’da eğitilen birliğin Musul operasyonundaki rolünün ‘Kuzey Bölgesi’ ile sınırlı olmasını hedefliyor. Irak ile Türkiye arasında ABD öncülüğünde yapılan görüşmelerde mutabakata varılamamıştı. Krizin yeniden tırmanması üzerine özellikle son hafta ABD yeniden devreye girdi; Ankara- Bağdat arasında telefon diplomasisi yürütüldü. Bu temasa son olarak dün ABD Dışişleri Bakanı John Kerry’nin, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’na açtığı telefon eklendi. Görüşmede Suriye için ateşkes çabalarının yanı sıra Musul’daki son durum ele alındı.

Türkiye’nin Başika’daki birliği Bağdat’a haber vermeksizin takviye etmesi üzerine Aralık 2015’te Dışişleri eski Müsteşarı Feridun Sinirlioğlu ile MİT Müsteşarı Hakan Fidan, uzlaşı amacıyla Bağdat’a gitmişti. Bu ziyaretin ardından, ABD öncülüğünde Bağdat- Ankara arasında uzlaşı aranmıştı. Başkentlerde yapılan görüşme ve temasların yanı sıra ABD’nin iki tarafın üst düzey yetkililerini Türkiye ve Irak dışında da bir araya getirdiği belirtildi. Üç tur halinde yapıldığı belirtilen bu görüşmelerin ardından bir metin üzerinde çalışıldı fakat sonuca ulaşılamadı.

Başika milisleri

Son olarak TBMM’nin aldığı tezkereyi uzatma kararı ve Ankara’dan yapılan sert açıklamalar nedeniyle Irak Meclisi Türkiye aleyhine sert bir karara imza atarken karşılıklı notalar sonrasında Washington uzlaşı arayışlarını yineledi. Iraklı üst düzey bir yetkiliye göre, Türk heyetinin Bağdat’a ‘Yeni bir önerimiz var’ ve ziyaret mesajı iletildi. Türk kaynaklar ise Yalçın’ın ziyareti öncesinde Başika’da Türkiye tarafından eğitilen grubun operasyonda görev almaya başladığını belirtti. Kaynaklar Ninova muhafızlarının Musul’a Kuzey’den ilerlediği bilgisini paylaştı. Türkiye için önceliğin Türkmen nüfusun yoğun olarak yaşadığı Tel Afer olduğuna işaret edildi. Başika’da yaklaşık bin 500 kişilik birliğin tamamının değil, bir kısmının operasyonda rol alması bekleniyor. Kamptakilerin yanı sıra yaklaşık bin 500 kişilik eğitimli gücün çağrı beklediği belirtildi.

Dışişleri Müsteşarlığı koltuğuna 15 Ekim’de oturan Yalçın’ın başkanlığındaki Türk heyeti, Musul operasyonu resmen başladıktan sonra Bağdat’a hareket etti. Ancak öncesinde Irak Başbakanı Haydar el-Abadi operasyonla ilgili yaptığı açıklamada kent merkezine sadece ordu ve polis güçlerinin gireceğini söyledi. Irak Başbakanı’nın operasyona katılacak gruplar hakkında detay vermemesi dikkat çekti. Yalçın başkanlığında MİT ve Genelkurmay’dan yetkililerin de olduğu heyetin görüşmelerinin 15:00’te başladığı öğrenildi.

Önce izin sonra sefer

Geçmişte Bağdat ziyaretlerinde uçuş izni alınmaması nedeniyle yaşanan krizlerin ardından Yalçın ve beraberindeki heyet için uçuş izni dün verildi. Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş dün, “Geçiş izni sağlandı. Zannediyorum önümüzdeki saatlerde Dışişleri Müsteşarımız Bağdat’ta olacaktır. Bağdat Hükümeti ile Musul konusu teferruatlı bir şekilde müzakere edilecektir” dedi.