‘Ustasız usta’yla inadına sanat

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları, 100. yılında, “‘Kurucu’ Muhsin Ertuğrul” için bir sempozyum düzenledi. Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesi’nde düzenlenen sempozyumda, Muhsin Ertuğrul’un hem tiyatro hem de sinema alanında “ilklerin adamı” ve “ustasız bir usta” olduğu vurgulandı.

Muhsin Ertuğrul’un 123. doğum günü de yarın kendi sahnesinde kutlanacak. Gecede, Muhsin Ertuğrul’un kaleme aldığı yazılardan cümleler, duayen tiyatrocular tarafından seslendirilecek.

Sempozyuma katılanlar, Muhsin Ertuğrul’u farklı yönleriyle anlattılar.

‘Kıyamet kopacağını bilsem...

’ Efdal Sevinçli: Muhsin, bir militan olarak her yerde her şeyi tek başına yapmıştır. Kendi kendini yetiştirdi. Bir havari kimliğiyle çevresinde topladığı gençlere ilham oldu. Nice yüzyıllara uzanacak adımlar da Muhsin Bey’in çabalarıyla gerçekleşecek.

Hülya Nutku: Muhsin Ertuğrul da ben duygusu yerine hizmet duygusu, görev aşkı ve alçakgönüllülük vardır, bu nedenle Muhsin Ertuğrul olabilmiştir. “Yarın kıyamet kopacağını bilsem yine tiyatro açardım” diyen Muhsin Ertuğrul, tiyatronun kurumsallaşmasını sağladı. Tiyatroyu, eğlence yeri değil seyircinin eğitildiği, estetik algısının geliştirildiği, sorgulamanın ve soru sorabilmenin öğrenildiği yer haline getirmeye çabaladı. Tiyatronun işçisi, emekçisi, militanı olmuştur. Onun bir sözü vardır: “Bir ülkede fırın açmazsanız aç kalır ölürsünüz, tiyatro açmazsanız ruhen aç kalır birbirinizi öldürürsünüz.” Türkiye’nin genelinde durum bu. Bu yüzden Muhsin Ertuğrul’u kılavuz alıp inadına sanat yapmak gerekir.

Büyük hayaller

Orhan Alkaya: Hocamızın hayal edip yapamadığı çok şey vardı, mesela stadyumda tiyatro yapmak isterdi. Büyük hayaller bunlar. “Niye olmasın?”, “Var olanla yetinme” diyen hayaller bunlar. Bir diğer hayali de Muhsin Ertuğrul Sahnesi’ni çocuk tiyatrosu binası yapmaktı.

Özdemir Nutku: O dönem sahne tekniğine pek çok yenilikler getirdi. Örneğin tiyatroya estetik ışıklama ve ilk kez takım oyunculuğu anlayışını o getirmiştir.

Dik duruş Cengiz Korucu: Muhsin Ertuğrul hep dik duruş sergiledi. AKP hükümetinin sanatı ve sanatçıyı horladığı, itibarsızlaştırdığı bir süreçten geçiyoruz. Sanatı yok edecek olan TÜSAK’la karşı karşıyayız. Onun gibi mücadeleci, inandığı ilkelerden taviz vermeyen cesur insanlara ihtiyacımız var. Dik duruşuyla, kararlılığıyla, sanat düşmanlığına gösterdiği dirençle, karanlığa yaktığı ışıkla hâlâ aydınlatıyor bizi.

Burçak Evren: Muhsin Ertuğrul ustasız usta olduğu için el yordamıyla, dışarıda öğrendikleriyle sinemada birçok ilklere imza attı. İlk Müslüman Türk kadın oyunculara yer verdi. İlk sesli ve renkli filmi o yaptı. İlk ortam yapımlı filmi çekti. Star sistemini ilk kez o kullandı. İlklerin kurucusu...