Vejetaryen mahkûmun zaferi

Anayasa Mahkemesi, cezaevlerinde tutuklu ve hükümlü olan mahkûmlara talepleri halinde vejetaryen mönü verilmesi gerektiğini belirtti. Mahkeme, bir hükümlünün vejetaryen olduğunu kanıtlaması için hastaneye sevk edilmesini de hak ihlali olarak kabul etti.

Kırıkkale F Tipi Cezaevi’nde kalan hükümlü Şehmus Özsubaşı, vejetaryen olduğu, et ve türevi besinlerden hiçbirini yemediğini belirterek, protein ihtiyacının dış kantinden karşılanabilmesi için 2013 yılında cezaevi yönetimine başvurdu. Ancak, vejetaryenlar için kurum mutfağından ayrı yemek çıktığı ve haftada iki gün yumurta verildiği gerekçesiyle bu talebi reddedildi. Özsubaşı, protein ihtiyacını karşılayamadığını ve sağlığının bozulduğunu öne sürerek mahkemeye başvurdu. Mahkeme ise Özsubaşı’nın tam teşekküllü bir hastaneden et ve türevlerini yiyemediğinin raporla tespit edilmesi halinde, dış kantinden parayla yumurta alabilmesine karar verdi. Kırıkkale Yüksek İhtisas Hastanesi’nde muayene edilen Özsubaşı’ya et ve ürünlerini yemesinde tıbben bir sakınca olmadığı raporu verildi.

Şehmus Özsubaşı, bunun üzerine Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuruda bulundu. Anayasa Mahkemesi, hükümlünün vejetaryen olduğunu kanıtlaması için sağlık raporu almaya zorlanmasının maddi ve manevi varlığın korunması hakkına müdahale olduğuna karar verdi. Mahkeme bu nedenle Özsubaşı’na 3 bin TL tazminat ödenmesine hükmetti. Kararın gerekçesinde, mahkûmun vejetaryen olduğunun ispatı için hastaneye götürülmesine gerek olmadığı, sadece beyanı ile kendisine vejetaryen mönü verilmesi gerektiği kaydedildi.