Yarıyıl tatili ve dijital yaşam

Yarıyıl tatili dün itibarıyla başladı. 18 milyon öğrenci bu 2 haftalık süreyi nasıl değerlendirecekler? Oyun, dinlenme, arkadaşlar, hobiler, belki küçük geziler... Bunlar son derece önemli ve yararlı. Keşke bunlarla sınırlı olsa diyeceğiz ama...Olmuyor çünkü karşımızda 2 realite var.

Biri, içinde bulunduğumuz dijital çağın gerçekliği içinde çocukların en büyük zamanı akıllı telefonlar ya da tabletlerde harcıyor olmaları. Oysa bu ara dönem bir yandan da bilimle yakınlaşma, oynayarak bilimsel düşünmeyi öğrenmek için iyi bir fırsat.

İkincisi, çocuklara yönelik dini kıskaç.

Sosyal medyada Kastamonu Müftüsü’nün Sıbyan Mektebi’ndeki küçücük çocuklara hediye dağıtırken yaptığı konuşmanın görüntüleri, kafalarına takke geçirilmiş o miniklerin yüzlerindeki ifadeler, resmin sadece küçük bir parçası. Bu resmi Türkiye’nin hemen hemen her yerine yerleştirebilirsiniz. İstanbul Sultanbeyli’de 2 çocuklu yoksul bir ailenin evine konuk olmuştum. Yaz tatili yaklaşıyordu. Nasıl zaman geçirecekler diye sorduğumda anneleri önünde sadece iki seçenek olduğunu, ya sokağa evin önünde oynamak için salacağını ama bunu fazla istemediğini, diğer seçeneğin ise Kuran kursu olduğunu söylemiş ve çocukları kursa yolladığını anlatmıştı.

Çocuklara yönelik dini kıskacı kırmak ancak siyaset eliyle ve toplumsal bilinçlenmeyle mümkün. Ama ilk konu ile, yani dijital yaşamları ile ilgili yapılabilecekler var en azından. Dünya Ekonomik Forumu dünyada her çocuğun öğrenmesi gereken 8 dijital yaşam becerisini sıralıyor:

Dijital vatandaş kimliği: Sağlıklı bir kimliği çevrimiçi ve çevrimdışı bütünlük içinde oluşturma ve yönetme yeteneği

Ekran zaman yönetimi: Ekran zamanını, çoklu görev yapmayı ve çevrimiçi oyunlar ve sosyal medyada kendi kendini kontrol etme becerisi

Siber zorbalık yönetimi: Siber zorbalık durumlarını tespit etme ve bunlarla akıllıca başa çıkma becerisi

Siber güvenlik yönetimi: Güçlü şifreler oluşturarak kendi verilerini koruma ve çeşitli siber saldırıları yönetme yeteneği

Gizlilik yönetimi: Kendinin ve diğerlerinin gizliliğini korumak için, kişisel bilgilerini çevrimiçi ortamda ihtiyatla paylaşmasını bilme becerisi

Eleştirel düşünme: Doğru ve yanlış bilgi, iyi ve zararlı içerik, çevrimiçi olarak güvenilir ve sorgulanabilir ağlar arasında ayrım yapabilme becerisi.

Dijital ayak izleri: Dijital ayak izlerinin doğasını ve onların gerçek yaşama uygulanabilirliğini anlama ve onları sorumlu şekilde yönetme becerisi.

Dijital empati: Kendisinin ve başkalarının ihtiyaç ve duygularına çevrimiçi olarak empati gösterme becerisi. Kim bilir bu becerileri onlara öğretmeyi başarırsak dini kıskacı kendileri bile bir gün kırabilirler...