Yazdığın mı, unuttuğun mu, konuştuğun mu? Hangisi gerçek dilin?

Severek yaptığım işlerden biri; on yılı geçti, zaman zaman çok zorlanmama, yorulmama, kızmama, üzülmeme neden olmasına ve bu yıl bırakayım artık dememe rağmen, kendimi yine orada, o toplantılarda bulduğum bir görev: NDS Edebiyat Ödülü jüri üyeliği! Şundan ötürü zor: Bir yazarın eserini ele alıyor, değerlendiriyor ve diğerlerinden daha iyi olduğuna 10 kişilik jürinin diğer üyelerini ikna ediyorsunuz! Üzerinde çok büyük emek olan bir eseri hiç beğenmiyor ve eliyorsunuz. Tabii ki bu takdiri de, elemeyi de ortak kabul edilmiş pek çok kritere bağlı olarak yapıyorsunuz ama yine de ne büyük sorumluluk, ne külfet, ne keyif?

On yıldır, bir yıl Türk, bir yıl Fransızca yazan yazarlar arasından birini “İşte bu!” diye seçiyorsunuz. Ben bu görevi, edebiyatı, romanları, öyküleri sevdiğim kadar, Harbiye’de Radyo Evi’nin karşısındaki birkaç yılımı geçirmiş olduğum okulu da sevdiğim için bırakamıyor, vazgeçemiyorum. Oraya her gittiğimde büyük avlu, küçük bahçe, toplantı odası, sınıflar, ders arasında koşuşan gençler, sergi salonu, konser mekânı derken küçük bir kızken buralarda ne büyük heyecanla koşuştuğumu da hatırlıyorum. Neyse fazla nostalji yapmayalım. Yenilikçi ve girişimci müdür Mr. Lansalut’nun büyük vizyonla başlattığı ve NDS Mezunlar Derneği katkılarıyla onuncu yılını aşan ödül, edebiyat dünyasında da saygın bir yer edindi.

Çünkü hepsi bu okulun mezunu, ama kendi alanlarının da önemli isimleri olan jüri üyeleri görevlerini büyük ciddiyetle yaptı. Yayınevlerinin yolladığı eserler tek tek incelenip tartışıldı ve birinciler seçildi. Bu yılki kazananımız İran asıllı Maryam Madjidi. 1980 yılında Tahran’da doğan ama altı yaşında ailesiyle Fransa’ya göç eden Maryam, ilk romanı “Marx ve Oyuncak Bebek”te çocukluğuna dönüyor ve kucağında bebeğiyle geldiği Paris’in varoş mahallelerinde dilini bilmediği arkadaşları ve okuluyla bir göçmen çocuk olarak neler yaşadığını anlatıyor.

Jüri başkanı Tomris Alpay’ın da değindiği gibi, romanın asıl yürek yakan yanı, Maryam bir başka ülkeye gelirken sadece vatanını, doğduğu toprakları değil, anadilini de bırakmıştır. “Maryam Madjidi, kişisel serüveninden hareketle Doğu-Batı uygarlıkları arasındaki uçuruma mercek tutarak yersiz yurtsuzluğun insanın gerçek kimliği olabilmesi fikrine kanat açıyor.

“Marx ve Oyuncak Bebek”, yazarın ilk romanı olmasına rağmen bir ilk kitaptan çok daha fazlasını içinde barındırıyor: Okuru ilk satırlardan başlayarak saran şiirsel bir anlatımla insanın köklerinden uzağa savruluşunu, sonra hep yeniden yuvaya dönüşünü ustalıkla dile getirme becerisi.” Barış Tut tarafından Türkçeye çevrilen roman Profil Kitap yayınevi tarafından 2018’de yayımlandı. Roman, 2017’de de Fransa’da Goncourt İlk Roman Ödülü’ne değer görüldü. NDS Edebiyat Ödülü törenleri, her yıl mayıs ayında Fransa’nın Türkiye Büyükelçisi himayesinde Fransız Sarayı’nda yapılıyordu; ancak bu sene pandemi koşulları nedeniyle daha ilerideki bir tarihte yazarın katılımıyla gerçekleşecek.

SEÇİCİ KURUL

NDS Edebiyat Ödülü Jüri Üyeleri: Tomris Alpay (Jüri Başkanı) Yazgülü Aldoğan, Liz Behmoaras, Emel Kefeli, Arzu Öztürkmen, Mayda Saris, Zeynep Sabuncu, Özlem Yüzak, Mine Haksal.

MARYAM MADJİDİ KİMDİR?

Maryam Madjidi, 1980 yılında Tahran’da doğdu. Altı yaşındayken ailesiyle birlikte Paris’e yerleşti. Paris’in varoşları ve şık mahallelerindeki ortaokul ve liselerde, motor hareketleri gelişmemiş çocuklara ve zihinsel engellilere, Çinli ve Türk öğrencilere, tutuklulara öğretmenlik yaptıktan sonra, günümüzde yabancı çocuklara Fransızca öğretiyor. Dört yıl Pekin’de, iki yıl İstanbul’da yaşadı.