‘Yabani / Polisiye Özel Sayısı’... Çizgi romanda üslubun hoş çeşitliliği

SUÇ VE TOPLUM!

On dört kısa çizgi romanın farklı yazar ve çizerlerin kaleminden sunulduğu Yabani - Polisiye Özel Sayısı’nda, bu sanatçılar içinde, isimlerini yeni yeni duymaya başladığımız çizgi romancıların yanı sıra Cem Özüduru, Ergün Gündüz, Devrim Kunter gibi tanıdık isimler de bulunuyor.

Çizgi roman içindeki eserler polisiye janrı etrafında bir araya gelmiş olsa da anlatı tarzı, hikâye tonu ve çizgi roman üslubu açısından birbirlerinden ayrılıyor.

Polisiye hikâyelerin geniş potansiyeline uygun olarak, hikâyelerin bazıları bir suçun işlenişine, bazıları dedektif ve polisler tarafından çözülüşüne, bazıları ise toplumsal yansımalarına odaklanıyor.

Bu durum sadece hikâyelerin merkeze koyduğu olaylar açısından değil, çizgi romanların genel yaklaşımı ve üslubu açısından da hoş bir çeşitlilik yaratıyor.

Örneğin, Ergün Gündüz’ün “Sniper” hikâyesi, enerjik, renkli bir hikâyeyi konu alırken, Devrim Kunter’in “Ayseq01.dat” hikâyesi çok daha karanlık, boğucu bir atmosferde geçiyor.

“Erkek Adam Ağlar Mı Hiç?” başlıklı hikâye, polisiye türüne neredeyse absürt denebilecek bir kara mizah örneğiyle yaklaşırken, Cem Özüduru’nun “Kayıp Şeylerin Peşinde” hikâyesi daha günlük bir kurguyu merkeze koyuyor.

BİREYSEL VE TOPLUMSAL ÇOK BOYUTLU HİKÂYELER

Bu açıdan, Yabani’nin bu sayısının polisiye türüne odaklanması, hep aynı tarzda, aynı yapıda ilerleyen hikâyeler okuyacağınız anlamına gelmiyor.

Tabi hikâyeler arasında bazı ortak noktalar, çizgi romanın genel yaklaşımında görülebilecek bazı ortak paydalar da var:

Yabani’de, çizgi roman içinde yalnızca işin aksiyon kısmına odaklanan, tek boyutlu suç hikâyeleri bulunmuyor. Kadına karşı şiddet gibi, çevre sorunları gibi pek çok güncel toplumsal mesele, çizgi romanın metni içinde bazen çok açık şekilde, bazen de satır aralarında karşımıza çıkıyor.

İkinci duruma güzel bir örnek, Demokan Atasoy ile Bartu Bölükbaşı tarafından yazılıp çizilen “Gulyabani” hikâyesinin ana karakteri Seyfettin Efendi’nin diyaloglarında görülüyor.

Seyfettin Efendi, polisiye eserlerde genellikle mutlu son olarak görülecek bir sonuca ulaşıp davayı çözdüğünde, katilin kim olduğunu bulduğu için sevinmiyor, aksine, davanın kendisine ‘herhangi birinin’ ölümünden sonra değil, mahallenin ‘ileri gelenlerinin’ ölümünden sonra gelmesini eleştiriyor.

Toplumsal konuların çok daha ön planda tutulduğu Dilsizler hikâyesinde ise Nurhan Işkın ve Açelya Taşkıran, tanık olduğu kadına karşı şiddet vakalarına tepkisini beklenenden çok farklı şekilde gösteren bir savcıyı konu alıyor.

KATMANLI VE KEYİFLİ ANLATILAR

Yabani’yi bir çizgi roman olarak ele aldığınızda, bu projede yer alan yazar ve çizerlerin karşılaştığı en büyük zorluğun hikâye başına düşen sayfa sayısının azlığı olduğunu söylemek olanaklı.

Yalnızca altı - yedi sayfada bir başlangıcı, gelişimi ve finali olan bir çizgi roman üretmek, bu mecrada uzmanlaşmış usta sanatçılar için bile zorlayıcı bir durum.

Yabani - Polisiye Özel Sayısı’nda yer alan yazar ve çizerlerin bu konuda çözümler ürettiğini görmek mutluluk verici.

Kedi Gözü başlıklı hikâyede kullanılan farklı görsel üslup veya altı sayfalık Ölüm Büyüsü hikâyesinin şaşırtıcı ve çok katmanlı anlatı yapısı hikâyelerin sayfa sınırlamasından fazla etkilenmeden keyifli anlatılar oluşturabilmesine iyi örnekler sunuyor.

Hatta, bu cildin en kısa hikâyesi olan dört sayfalık “Erkek Adam Ağlar mı Hiç?”in özel sayıdaki en başarılı hikâyelerinden bir tanesi olduğu bile söylenebilir.

Fakat Yabani - biçimindeki değişikliklere karşın - 2016’dan bu yana Türkiye’deki yerli çizgi roman üretiminin en önemli mecralarından birisi olmayı sürdürüyor.

Hem tanınmış çizgi romancıların yeni hikâyelerini okumak, hem de ülkemizde bu alanda yeni eserler üretmeye başlayan genç sanatçıları daha yakından tanımak için, Yabani - Polisiye Özel Sayısı çizgi roman severler için kaçırılmaması gereken bir eser.

Yabani Polisiye Özel Sayısı / Efendi Yayınları / 112 sayfa / 2021.