Merhaba
İlk Türk kadın gazeteci, Sorbonne Üniversitesi’nde eğitim gören ilk Türk kadınlarından ve ilk Türk kadın romancılarından, İttihat ve Terakki’nin ilk kadın üyesi, kadının toplumdaki yeri mücadelesinin kararlı savunucularındandır.
Meclis-i Mebusan üyesi Ali Rıza Bey’in kızı olan, özel derslerle yetiştirilen, genç yaşında Fransızca öğrenen aydınımız, Jön Türk hareketinin, İttihat Terakki’nin önde gelenlerinden, Paris’te Meşveret adlı bir gazete çıkaran ağabeyi “özgürlükçülerin babası” Ahmet Rıza’nın yanına kaçak yollarla gitti (1898) ve Sorbonne’da eğitim aldı.
II. Abdülhamit rejimine karşı mücadele eden İttihat Terakki’nin yayın organı haline gelen Meşveret’te çalıştı. Meşveret’te ve Fransızca ekinde, Bahaeddin Şakir’le Samipaşazade Sezai’nin çıkardığı Şura-yı Ümmet gazetesinde kadınların toplumsal yaşama katılımı konularında makaleler yazdı. Toplumsal açıdan kadın konusuna yoğunlaşarak La Revue ve L’Humanité gibi Fransız yayın organlarında kadın haklarıyla ilgili yazılar yazdı.
II. Abdülhamit’in baskı rejimine cesurca karşı çıkarak kadınların eğitim hakkı ve eşitlik istemlerini savundu. Paris’teki Uluslararası Kadın Kongresi’nde Jön Türk delegesi olarak Türkiye’deki Kadınların Hukuki Durumu bildirisini sundu (1900), Uluslararası Kadınlar Konseyi’nde yönetici oldu.
Çalışmaları başta Fransız aydınlarınca övgüyle karşılandı, Atatürk’ün de arkadaşı olan Claude Farrere, onun “yetenekli bir toplumbilimci” olduğunu belirtti. Ülkemizde kadınlarca yazılan ilk romanlardan Uhuvvet “Kardeşlik”i (Sadeleştiren: Nebil Fazıl Alsan, Kültür Bakanlığı, 1999, 472 s.) yazdı.
Özgürlük, eşitlik, kardeşlik mücadelemizin öncü kadınlarından Selma Rıza (1872 / 1931) anısına sonsuz saygıyla kapağımızda. Öner Yağcı’nın yazısı…
- Öner Yağcı (“Denemenin, estetiğin ve sanat eğitiminin öncüsü: Suut Kemal Yetkin”),
- Feridun Andaç (“İz düşüren bir bakış: Fakir Baykurt!”),
- Necdet Neydim (Elias Canetti / Kurtarılmış Dil - Bir Gençliğin Öyküsü / Çeviren: Şemsa Yeğin / Sel Yayıncılık),
- Gültekin Emre (“Dünyanın bütün şairlerinin, geleceğin şairlerinin çarpışmak zorunda oldukları yaman bir rakip: Andrey Voznesenski!” / Oza / Çeviren: Mehmet H. Doğan, Turgay Gönenç / Ada Yayınları),
- Ertuğrul Ogan (Zeynep Paftalı / Nergis Zamanı / Bilgi Yayınevi),
- Y. Bekir Yurdakul (Dicle Keskinoğlu / Şekerpare’nin Sandalyeleri / Can Çocuk),
- Vitrindekiler, kısa tanıtımlar, Emek Yurdakul’un hazırladığı Güncel ve Mustafa Başaran’ın hazırladığı Bulmaca ile de düşün trafiği sürüyor!
İyi okumalar...
Gamze Akdemir
Dolu dolu Kitap Dergi, BUGÜN gazeteniz Cumhuriyet’le birlikte...
Unutmayın; her gün Cumhuriyet her perşembe Cumhuriyet Kitap Dergi okunur!
