Pera’nın siyah incisi Casa Botter, İBB Miras tarafından restore edilecek

Dünyada böyle kaç şehir, kaç cadde var ki? İstanbul, dünyanın en güzel ve görülmek istenen ilk beş şehri arasında. Bu şehrin nabzı en yüksek atan, en canlı merkezi ise İstiklal Caddesi, eski adıyla Pera. Pera’nın “düşkün asilzade” haliyle en dikkat çeken binalarından biri de üzerindeki siyah metal çiçek aydınlatmalarıyla göze çarpan Botter Apartmanı. Tünel’de, İsveç Konsolosluğu’yla Rus Konsolosluğu arasında kalan bu mücevher gibi bina, 19. yüzyılda sarayın, (Osmanlı!) Sultan II. Abdülhamit’in resmi terzisi Hollandalı Jean Botter için inşa edilmiş. Yani Pera’nın ilk modaevi! Yıllarca neler yaşamış, neler görmüş Botter, yabancı düşmanlığı başlayınca İstanbul ve Türkiye’yi terk etmiş. Bina bir süre banka olarak da kullanılmış. Ama her güzelin başına geldiği gibi, sadece kullanmışlar, bakmamışlar ona! Kullanmışlar ama eskimesine de aldırmamış, göz yummuşlar ve vârisler de miras kalan binaya bakamayınca, çatı neredeyse içinde oturanların başına çökecek hale gelince terk edilmiş!

Mimar Raimondo d’Aronco tarafından yapılan binanın dış cephesi enden çok geniş değil, ama çok süslü. Bina arkaya doğru genişleyerek uzuyor ve büyük bir alan üzerine oturuyor. Üst katlardaki süslerde insan başı heykelleri görülüyor.

İBB MİRAS

Ekrem İmamoğlu, belediye başkanlığına geldikten sonra ilk kurduğu dairelerden biriydi İBB Miras. Başına getirdiği Mahir Polat, genel sekreter yardımcısı, Vakıflar’dan gelme. Kültür varlıklarını koruma ve kazanmaya gönül vermiş ekibiyle İstanbul’da harikalar yaratıyorlar. Sarı branda üzerinde İBB Miras yazan her yerde onların emeği ve sevgisi var. Kent yenileniyor, korunuyor. En büyük sıkıntı, Botter Apartmanı gibi özel mülkiyet söz konusu olduğunda. Caddeyi güzelleştirmek için yapmaya karar verdikleri ön cephe restorasyonu için başladıkları çalışmada, binanın harap halinin makyaj kaldıracak durumu olmadığını görüyorlar. Şimdiki sahiplerinin de ne bu büyüklükte bir tarihi eseri restore ettirme imkânı var ne de bürokratik engelleri aşma becerisi. Sonunda öyle güzel bir çözüm bulunuyor ki: İBB, bütün binanın restorasyon bedeli karşılığında burayı beş yıllığına kiralıyor. İstanbul, UNESCO tarafından 2017’de “Tasarım Şehri” ilan edilmiş. Ancak bunun için bir tasarım merkezi açmaları gerekiyor ve bunun için eski yönetim hiçbir çalışma yapmamış. Şimdi “Casa Bottero” İstanbul’un Tasarım ve Kültür Merkezi olacak ve iki taraflı bir kazan kazan durumu yaşanacak.

İBB Genel Sekreter Yardımcısı Mahir Polat, ayağı kırık olmasına rağmen Botter, Apartmanını Ekrem İmamoğlu’na bizzat gezdirdi.

KALABALIK TÖREN

 Bu durumun açıklanması ise geniş katılımlı bir basın toplantısıyla yapıldı. Basın toplantısı denilince artık İstanbul milletvekilleri, İBB’nin yöneticileri, meclis üyeleri, ilgili taraflar da davet ediliyor ve o kalabalık arasında gazeteciler de iş yapmaya çalışıyor. Başkanı büyük bir kameraman kalabalığı da izliyor. Üç dört kanal dışında ötekiler herhalde trollük için!

Mahir Polat’ın açıklamasına göre tarihi miras statüsünde İstanbul’da 3 bin 500 kadar yer var; bunlardan 1700 kadarı metruk durumda ve yıkım kararı verilip yok edilmesi an meselesi. Örneğin İstiklal’deki Hazalapulos Pasajı kayyumda imiş. Polat, bu gibi kültürel değerlerin özel mülkiyet statüsünde olduğu için yıkıma sürüklenmesine engel olunmalı diyor. Galata ve Taksim civarında 1200 noktada her yere İBB Miras’ın dokunduğunu anlatıyor.  İBB Başkanı İmamoğlu da, Art Nouveau tarzı binada açık şantiye ilkesiyle restorasyon yapıldıktan sonra öncelikle bahçe ve zemin katın tamamlanıp İstanbullulara sergi ve rekreasyon alanı olarak açılacağını, diğer katlarda ise konferans salonu, çalışma ve tasarım ofisleri yapılacağını anlatıyor.

20 YIL TEK BAŞINA!

Bu güzelim bina, restore edilemeyip terk edilince, 20 yıl tek başına ayakta kalmaya çalışmış. En üst kata geldiğim zaman yıkılmış damdan şırıl şırıl akan yağmur sularını görünce ben de ağlayacaktım! Yerlerdeki parkeler zedelenmiş, duvarlar perişan. O dönemin binaların mimari özellikleri, her katın farklı olmasıdır. İlk iki katın tavanları çok yüksek, süsleri çok. Yukarı çıkıldıkça tavanlar alçalıyor, siyah demir şömineler ve bir sanat eseri olan asansör şahane! Aşağıdan yukarı baktığınız zaman gördüğünüz merdivenler aynı salyangoz kabuğu gibi, yuvarlak kıvrımlar halinde. Film platosu gibi bir bina, sanki 2. Dünya Savaşı’nda bombalanmış ve terk edilmiş! Arka cephede, yükseldikçe görülen Boğaz manzarası büyüleyici. Casa Bottero’yu İBB Miras, en kısa zamanda yaşanır hale getirecektir. Darısı diğer yıkılmak üzere olanların başına! Bu kurtarma ve kazanma işini yaparken İBB Miras teftiş geçirmiş! İş yapmıyor diyorlar ama iş yaparken engellemek için yapmadıklarını da bırakmıyorlar!