BUGÜN günlerden Cumhuriyet Kitap! (25 Temmuz 2024)

İspanya’da kaldığı yıllarda İspanyol gelenekleriyle boğa güreşlerini anlattığı anılarında şöyle yazıyordu: “Temposu sonuna kadar nefes nefese devam eden bütün kurgular ölüm yolculuğuyla sonuçlanır ve kalemini bu yoldan çevirecek iyi bir hikâye anlatıcısı yoktur.

Ölüm, sonsuz olunmadığını, kişinin bu dünyadaki zamanının sınırlı olduğunu sert bir biçimde anımsatır çünkü. Bu farkındalık hem korkutucu hem de dönüştürücü olabilir. Dönüştürücü olan kısım, kişiyi hayatın kısalığı konusunda düşünmeye, anı yakalamaya ve ömrü dolu dolu yaşamaya teşvik etmesidir.”

Kurgusal metinlerinin de bu tutkusuna hizmet edercesine çoğunlukla ölümle açılıp ölümle kapandığı görülür. Bilgi Yayınevi tarafından kısa süre önce Volkan Ersoy’un incelikli çevirisiyle yayımlanan son uzun metrajlı romanı Nehrin Ötesine, Ağaçların İçine’de de baskın tema, ölümün yaklaşan ağırlığıdır. Yok oluşun soğukluğu anlatılarını sürükler.

Ona göre acılarını ölümün eşiğine geldiği Birinci Dünya Savaşı’nda bizzat bir siperin yıkıntısında günlerce yaralı yatarak bizzat da deneyimlediği savaşın getirdiği vahşet, korku ve kayıp, kahramanlarının ruhlarına sızarak Silahlara Veda’da Henry’nin yaşadığı gibi yaşama bakış açılarında ve inançlarında kalıcı izler bırakır.

Ve aşk! Yaşanan karanlık çağın olağanüstü yıkıcılığına karşın yapıtlarında tüm derinliği ve coşkusuyla işlediği, kasvetli ruhlara teselli sunduğu başat temalarındandır. Umudun peşinde kimi helak, direngen kahramanları için savaşın ortasında dahi ruhun sığınağı, şifasıdır aşk.

Direngen demişken bir diğer kült yapıtı Yaşlı Adam ve Deniz’i anmamak olanaksız! Hele ki kahramanı Santiago’nun Küba’nın kuzeyindeki körfez akıntısında Marlin balığı peşinde geçirdiği 85 gündeki olağanüstü direnişi ne yazılsa az.

Santiago’nun “Mücadele edeceğim; evet, ölene kadar mücadele edeceğim ve başaracağım” sözleri, Çanlar Kimin İçin Çalıyor’da faşistlerle sonuna kadar çarpışan Maria’nın babasının ölürken söylediği son sözlerle duygudaş değil de nedir!: “Viva la Republica!” (Yaşasın Cumhuriyet!).

Ernest Hemingway (21 Temmuz 1899 / 2 Temmuz 1961) kapağımızda. Z. Doğan Koreli’nin yazısı…

İyi okumalar…

Gamze Akdemir

Kitap Dergi, BUGÜN gazeteniz Cumhuriyet’le birlikte…

Unutmayın; her gün Cumhuriyet, her Perşembe Cumhuriyet Kitap okunur!