Ötanazi nedir, nasıl uygulanır, hangi ülkelerde yasal? İşte ötanazi türleri

Ötanazi ya da ötenazi zaman zaman tartışma konusu oluyor. Zira, kişinin hayatını sona erdirme işleminin resmi olarak yapılması, yaşam hakkının ihlali olduğu, devletlerin yurttaşlarına ölmeyi teşvik ettiği yönünde eleştirilere neden oluyor. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin, ötanaziyi meşru görmese de bu konudaki kararlarına bakıldığında 'pasif ötanazi'nin yasal görülmesi eğiliminde olduğunu söylemek mümkün.

• Ötenazi istemişti, şimdi yüzü gülüyor

ÖTANAZİ NE DEMEK?

Bir kişinin veya bir hayvanın hayatını, yaşamlarının dayanılamayacak durumda olarak algılanması nedeniyle, acısız veya çok az acıtan bir ölümcül enjeksiyon yaparak, yüksek dozda ilaç vererek veya kişiyi yaşam destek ünitesinden ayırarak tıbbi olarak sonlandırma işlemine 'ötanazi' adı veriliyor.

Ötanazi, Fransızca 'euthanasie' veya İngilizce 'euthanasia', 'bir kimseyi acı çekmemesi amacıyla öldürme' sözcüğünden geliyor. Bu kelimeler ise eski Yunanca'da 'euthanasia' yani 'hayırlı ölüm' ve 'thanatos' yani 'ölüm' sözcüklerinden esinlenmiş.

ÖTANAZİ NASIL YAPILIR?

Ötenazinin uygulanma işlemi en başta bir terapi ve detaylı araştırmayla başlar. Hasta olan kişinin, ölümü kendisinin istediğini söyleyerek beyan etmesi gerekir. Aynı zamanda ötenazi uygulanmasını isteyen hastalar, ölümü istemeyi sadece kendileri söylediklerinde gerçekleşebilir. Bunun tersi bir şekilde kişinin yakınları bu duruma karışamaz.

Hasta kişinin canını acıtmadan, kendisine uygun şekilde ötanazi işleminin nasıl uygulanacağı, ötanazi işleminin evreleri, ötanazi işleminde kişinin neleri yaşayacağı tüm detaylarıyla bir uzman tarafından kişiye anlatılır. Bunun ardından kişi ötenazi işlemini kabul ederse işlem ancak o şekilde başlar.

Ötenazi işlemi bir enjektör içinde bulunan özel ve oldukça güçlü olan karışım vücuda enjekte edilerek gerçekleştirilir. Bu işlemin ardından bu olayı hiçbir geri dönüşü olmaz. Hasta olan kişi ve yakınlarından bu işlem öncesinde en uygun şekilde anlatıp resmi şekilde yazılır. Ardından onaylanması için imzalanır ve bu belge saklanır.

Ötenazi işlemine başlarken hasta derin bir şekilde uyutulur. Ardından asıl işlem olan enjeksiyon işlemi gerçekleştirilir. İşlemin hemen ardından kişinin nefesi kesilir fakat kişi bu sırada derin bir uykuda olduğu için hiçbir şekilde bu işlemi hissetmez. Bu şekilde acısız bir şekilde hayattan ayrılması sağlanır.

ÖTANAZİ ÇEŞİTLERİ NELER?

Ötanazi işlemi, 'pasif' ve 'aktif' olarak iki şekilde uygulanıyor.

Pasif ötanazide, hasta olan kişiye uygulanan tedavinin kişiye yardımcı olmadığı durumda, hastanın hayatını uzatacak olan tedavi işlemleri durdurulur. Hastaya sadece hastalığın semptomlarına yönelik olarak tedavi verilir. Kişinin hastalığına karşı bir şey yapmayarak sadece acısını dindirerek ölümünün beklenir.

Aktif ötenazide, bir sağlık çalışanının kişinin ölüm sürecine doğrudan şekilde katılmasıdır. Uzman bir doktorun gerekli prosedürlerin yerine getirilmesinin ardından kişi için belirlenen enjeksiyon uygulamasını gerçekleştirerek kişinin ölüm sürecine girmesini sağlanır.

ÖTANAZİ İSLAM DİNİNE GÖRE CAİZ Mİ?

Ötanazinin dinen caiz olmadığını belirten Diyanet İşleri Başkanlığı, konuyla ilgili olarak şu açıklamada bulundu:

"Tıbbi verilere göre yaşama umudu kalmamış ve şiddetli acılar hisseden bir insanın hayatına bir başkanını eliyle son verilmesi olan ötanazi talepte bulunun kişi açısından intihar, bunu yapan açısından cinayettir. Allah'ın emanet ettiği cana haklı bir gerekçe olmadan kıymak asla caiz değildir. Çünkü bu hem Allah'ın koyduğu sınırları çiğnemek hem de onun takdirine karşı isyan anlamına gelir. Çekilen acılar müminin günahları için kefarettir. Üstelik hızla gelişen tıp alanında yeni tedavi imkanlarının bulunması da muhtemeldir."

ÖTANAZİ TÜRKİYE'DE YASAL MI?

Ötanazi Türkiye'de yasal değil. Yürürlükte olan 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'na göre, hastaya ötanazi uygulayan fail (hekim), tasarlayarak (taammüden) adam öldürme hükümlerine göre yargılanır ve ağırlaştırılmış müebbet (ömür boyu) hapis cezasıyla cezalandırılır. Bazı ülkelerde ötanazi yasal olmasa da, ötanazi faili cezaya çarptırılmaz.

ÖTENAZİ HANGİ ÜLKELERDE YASAL?

Dünyada ötanazinin yasal olduğu ülkeler; Belçika, Hollanda, Lüksemburg, Kanada, Kolombiya, Avustralya, Yeni Zelanda, İspanya olarak biliniyor.

Hollanda, dünyada ötanaziyi yasal hale getiren ilk ülke olmuştu. Hollanda ve Belçika'da 12 yaşından büyük çocuklar için bile uygulanıyor.

İngiltere, ABD, Fransa, Almanya'da ise pasif ötanazi yasal olarak uygulanıyor.