DEM Parti Grup Başkanvekili Gülistan Koçyiğit, gündeme ilişkin açıklamalarda bulundu.
Meclis'te kurulan süreç komisyonunun İmralı'daki terör örgütü PKK lideri Abdullah Öcalan ile görüşen heyetinde bulunan Koçyiğit yayımlanan tutanağın Öcalan’ın değerlendirmelerini yansıtmaktan uzak olduğunu ifade etti.
T24'e konuşan Koçyiğit, metinde Öcalan’ın "Suriye, SDG-YPG ve Şara'ya dair" kritik tespitlerinin yer almadığını, ayrıca bu özetin kendileriyle paylaşılmadığını vurguladı. “Yayımlanan notlarda imzamız yok” diyen Koçyiğit, Öcalan’ın YPG’nin koşulsuz şartsız kendini lağvetmesi yönünde bir ifadede bulunmadığını söyledi. Demirtaş’ın tutukluluğu, muhalefetin sürece katılımı ve hükümetin yürüttüğü sürece dair sorunlara değinen Koçyiğit, "AKP'nin bu süreci oy kaygısından bağımsız yürüttüğünü hiç düşünmedim" dedi.
Koçyiğit, İmralı ziyaretine dair tartışmaları, görüşme sonrası yapılan ilk toplantının içeriklerini ve Abdullah Öcalan’la gerçekleştirilen görüşmeye ilişkin tutanak özetine dair konuştu.
''ÖCALAN, SİYASİ AKTÖR OLARAK TEYİT EDİLDİ''
Koçyiğit, İmralı görüşmesini “Kürt sorununun siyasi bir sorun olduğunun tescili” olarak nitelendirirken, bu görüşmeyle birlikte Öcalan’ın siyasi aktör olarak konumunun yeniden teyit edildiğini söyledi.
Yeni Yol Grubu’nun 'İmralı'ya gidilmemesi' kararına şaşırdığını belirten Koçyiğit, sürece daşr “taban hassasiyetlerine takılmaması” gerektiğini, “Böyle süreçler taban hassasiyetini aşmayı gerektiren süreçlerdir” ifadesini kullandı.
Öcalan’ın kamuoyunda tartışılan “darbe mekanizması” ifadelerinin yanlış yorumlandığını ifade eden Koçyiğit, söz konusu değerlendirmenin klasik anlamda bir darbe uyarısı değil, “siyaseten sürece öncülük yapan aktörlerin hedef alınabileceği” yönünde olduğunu dile getirdi.
Koçyiğit, özet tutanağın Öcalan’ın görüşlerini tam anlamıyla yansıtmadığını belirterek Şara, SDG ve YPG’ye dair bölümlerin “büyük ölçüde perdelenmiş olduğunu” kaydetti.
''ALTINDA İMZAMIZ YOK''
Koçyiğit, “Meclis’te ‘özet’ diye sunulan tutanağa dahlimiz de yok, altında imzamız da yok”, “O metin görüşmenin ruhunu yansıtmaktan uzak” diyerek yayımlanan tutanağa eleştiride bulundu.
SDG SORUSUNA NE YANIT VERDİ?
Koçyiğit, görüşmede Öcalan’ın SDG’ye ilişkin değerlendirmelerinde SDG’nin iki güce ayrılabileceğini; bir bölümünün merkezi orduya entegre olabileceğini, diğerinin ise yerel asayişi sağlamaya devam edebileceğini düşündüğünü aktardı. Görüşmede Öcalan'ın “YPG koşulsuz şartsız tüm silahlarını bırakıp kendini PKK gibi lağvedecek dememiş. Doğru mu?” sorusuna da “evet” yanıtını verdiğini, ayrıca “Suriye’deki sistem yine bir diktatörlüğe dönüşecekse tabii ki bu diktatörlüğün bir parçası olmayacaktır Kürt güçlerinin kendisi” değerlendirmesi yaptığını bildirdi.
Koçyiğit'in açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:
“YPG’NİN DE KENDİNİ PKK GİBİ LAĞVEDECEĞİNİ SÖYLEMEDİ”
"(YPG'nin feshine ve SDG'nin Suriye entagrasyonu) Askeri gücün orduya entegre olabileceğini, onun dışında da bölgenin kendi asayiş güçleri olabileceğini söylüyor. Hatta bunu konuşurken “Türkiye’de sanırım bekçiler var” dedi. Bahsettiği şu; bir güç merkezi orduya katılacak bir diğer güç ise yerel savunma hattını yapacak ve asayişi sağlayacak."
Hayır aslında şöyle; Suriye’de Hafız Esad döneminden bu yana Esad ailesinin hanedanlığına dair bir değerlendirme yaptı. “Bir aile hanedanı oldular. Ve görüyoruz işte Suriye bölgenin en yaralı, en acılı coğrafyası. Bugün de Şara'nın dönüştüğü söyleniyor. Eğer gerçekten dönüştüyse o zaman demokratikleşmenin olması gerekiyor dedi. Ama eğer demokratikleşme olmazsa Şara da bir diktatöre dönüşecektir dedi. Öyle bir durumda neler olabileceğini biliyoruz” dedi. Sayın Öcalan orada, Suriye’deki bütün halkların kendi kimlikleriyle katılabilecekleri demokratik bir sistemi kastetti. Ama bunun olmaması durumunda olacak şeyi de açık ve net söyledi; bir diktatörlük. Yani başka bir Esad yönetiminin yeni bir isimle, yeni bir formülle devamı.
Sonuçta Sayın Öcalan’ın genel değerlendirmeleri Türkiye açısından da Suriye açısından da Kürt halkı açısından da hep demokrasi vurgusu içeriyor. “Demokratik cumhuriyet” derken de böyle, “demokratik komüner birliği” derken de… Yani demokrasi onun olmazsa olmaz gördüğü temel bakış açısını oluşturuyor. O anlamda Suriye’deki sistem yine bir diktatörlüğe dönüşecekse tabii ki bu diktatörlüğün bir parçası olmayacaktır Kürt güçlerinin kendisi.
Çok açık ve net bir şekilde şunu söyleyebilirim; demokratik bir Suriye. O zaman burada askeri bir sorun da kalmayacaktır. Yani YPG orduya mı entegre olmuş yoksa asayiş mi olmuş hususu ikinci, üçüncü, dördüncü gündem olacaktır. Çünkü zaten demokratik bir birlik sağlanmış olacaktır."
"MESELENİN ÖZÜNE DÖNÜN ÇAĞRISI"
Kendi kafasında tasarladığı bir demokratik dönüşüm hedefi var ve bunu Kürtlerin olduğu bütün coğrafyalar için öneriyor açıkçası. Bu çerçeveden bakılınca Türkiye kamuoyunun çok öncelediği silah meselesi aslında orada bir detaya dönüşüyor. Yani asıl meselenin özünü biz kaçırarak tartışıyoruz. Sayın Öcalan bir kez daha bize “Meselenin özüne dönün” çağrısı yaptı aslında. Meselenin özü orada nasıl bir sistem olacağı. “Şara dönüştüğünü söylüyor. Bu dönüşüm demokratik olacaksa hay hay, bir sorun yok. Ama bu demokratik bir dönüşüm değilse götüreceği yer diktatörlüktür. O diktatörlüğün altında da hiç kimsenin yaşama şansı yoktur” diye bir belirlemede bulunmuş oldu.
SURİYE İLE İLETİŞİM KURMA TALEBİ
Sayın Öcalan “Benim görüşmem gerekir. Ancak görüşerek, konuşarak süreçler yürür. O anlamda benim tabii ki Kuzeydoğu Suriye’nin yönetiminde bulunanlarla iletişim olanaklarımın artması gerekir” dedi. Ama detay vermedi.
"SÜREÇ KARŞITLIĞINI İKTİDAR KENDİSİ ÜRETİYOR"
Türkiye’de süreç karşılığı dair bir hat olduğunu biliyoruz ki normalde bu hattın ürettiği çok bir argüman yok. Ama bunu hükümet kendi üretiyor. 19 Mart’ta başlayan operasyonlar, basına yönelik hukuksuzlukların kendisi, kayyımlardan geri adım atılmaması, ‘kent uzlaşısı’ gibi garabet davalar açmak…işte bu argümanların her birini de bizzat hükümetin kendisi üretiyor.
"DEMİRTAŞ'IN ÇIKMASI GEREKİR"
Şimdi bu argümanların üzerine bir de kamuoyunda bu kadar beklenti yükselmişken, zaten 2016’dan beri hiçbir suç olmadan cezaevinde tutulan Sayın Demirtaş ve diğer arkadaşlarımızın tutukluluğunun devamını sağlayacak yeni yollara tevessül etmenin kendisi tam da buna hizmet ederler. Sayın Demirtaş şu an bizim yanımızda olmalıydı, bu süreci topluma anlatmalıydı, barışı birlikte konuşmalıydık, barışı birlikte anlatmalıydık. Sonuçta çok etkili bir aktör bu siyasal hareketin içerisinde. Aynı zamanda Türkiye'nin çok farklı çevrenin tarafından da sevilen, sayılan, önemsenen bir aktör. Şimdi dışarıda bu süreç için canla başla çalışması gerekirken onu ısrarla cezaevinde tutmanın kendisi tam da süreçte suları bulandıran, akılları karıştıran, güvensizliği derinleştiren ve süreç karşıtı olan güçlerin eline de çok ciddi bir argüman veren bir durum. Gerçekten bundan ne murat edildiğini anlayamıyoruz. Akıl tutulması. Burada sürecin selametini gözetsek, Sayın Demirtaş’ın çıkması gerekir.
TUTANAĞA HİÇBİR DAHLİMİZ VE ALTINDA HİÇBİR İMZAMIZ YOKTUR
Bizim üç üye olarak altına imza aldığımız 16 sayfalık bir tutanak vardı ve bu tutanak Meclis Başkanlığına teslim edildi. Bu yeni çıkan ve özet diye ifade edilen tutanağa hiçbir dahlimiz ve altında hiçbir imzamız yoktur. Bu metnin dizaynında hiçbir dahlimiz yoktur. Bilgisine de sahip değildik, dün öğrendik. Biz imza altına alınan 16 sayfanın Komisyon’a ve kamuoyuna açıklanması gerektiğini düşünüyorduk. Bu bizim imzayla sunduğumuz tutanaktan süzülerek kendilerince çıkardıkları bölümün, Sayın Öcalan’ın bir bütün olarak görüşlerini ve görüşmenin ruhunu yansıtmaktan uzak olduğunu ifade edebiliriz. Sayın Öcalan birçok başlıkta derinlikli değerlendirmeler yaptı. Biz birebir kendi cümleleriyle yaptığı değerlendirmelerin Komisyon’a yansıması gerektiğini düşünüyoruz. Ama burada bir alıntılama ve dolaylama üzerinden aktarım yapılmış. Yapılması gereken kendi cümlelerinin direkt kamuoyuna ve Komisyon’a aktarılmasıydı. Burada bir yöntem yanlış olduğunu düşünüyoruz. Çok derin yaptığı değerlendirmeler bir iki cümleyle ve bağlamını yansıtmayacak şekilde özete konulmuş durumda. Bu yöntem doğru değil ve biz de bunu kabul etmiyoruz. Bizim altına imza attığımız 16 sayfalık tutanağın kamuoyuna açıklanması talebimiz baki. Bu talebi dünkü Komisyon toplantısının ardından Meclis Başkanlığına ilettik. Hala bunun yapılmasını bekliyoruz yani."
"‘ÖZET’TE YOK, ŞARA KONUSUNDAKİ VURGULARI HİÇ KONULMAMIŞ”
Suriye bağlamında yaptığı değerlendirme çok genişti. Üniter devlete karşı olmadığını ama Suriye’nin demokratik olması gerektiğini, yerel demokrasinin olmazsa olmaz olduğunu, Şara'nın bugün dönüştüğünü söylediğini ama bu dönüşüm demokratik bir dönüşüm olmazsa bir demokrasi Şara’nın da bir diktatöre dönüşeceğini ve Suriyelilerine yeniden acı getireceğini çok açık ve net bir şekilde söyledi. Bu özet metinde bunlara dair hiçbir vurgu yok. Çok sıradan bir değerlendirme var, genel geçer ifade edilmiş. Oysaki bu, kamuoyunun en fazla merak ettiği başlıklardan birisini oluşturuyor. Koşullar oluştuğu zaman Suriye meselesinin çözümüne de katkı sunabileceğini söyledi örneğin. O da tam anlamıyla özet metne yansımış değil."
Gerçekten niyeti bilmiyoruz. Neden böyle yapıldığına dair bir fikrimiz yok. Ama yapılanın yanlış olduğunu biliyoruz. Burada çok ciddi bir yöntemsel bir sorun yaşıyoruz. Kamuoyundaki birçok tartışma açısından bugün en şeffaf olunması gereken gün. O görüşmeyi ve tutanağını kamuoyuna ve Komisyon’un bilgisine sunmamayı gerektirecek hiçbir durum yok bizim açımızdan.
CHP HEYETE ÜYE VERMİŞ OLSA DAHA ÇOK KİŞİ BİLGİLENMİŞ OLACAKTI
Açıkçası samimiyet tartışması birazcık subjektif bir tartışma olabilir. Ama bugün bu meselede muhalefetin de payının olduğunu ifade edelim. Muhalefet partileri en başta demokratik denetim yetkisi nedeniyle bile heyete üye vermiş olsalardı, bugün çok daha farklı bir pozisyonda olabilirdik açıkçası. Bu tablo da ortaya çıkmayabilirdi."
“BESE HOZAT'IN AÇIKLAMALARI"
Biz sonuçta siyasi alandayız, demokratik siyaset yürütüyoruz ve o süreci gerçekten büyük bir hassasiyetle yürütüyoruz. Ama tabii ki bu sürecin elinde silah tutan bir tarafı var, bir tarafı da devlet. Bu anlamıyla karşılıklı yaptıkları açıklamalara bizim bir şey deme şansımız yok açıkçası. Bugün siyasetin inisiyatif geliştirmesi gerekiyor. Siyaset nasıl inisiyatif geliştirir? Gereğini yaparak, süreci ilerleterek, elini gerçekten taşın altına koyarak, sorumluluk alarak, özellikle de sürecin gereklerini yerine getirerek. Bu tarz açıklamaların olması istenmiyorsa, burada siyasetin sorumluluk alması gerekiyor. Bakın aylar geçmiş…11 Temmuz'un üzerinden kaç ay geçmiş, hala silah bırakanın geleceği bir siyasal ve hukuksal zemin yok. Hangi hukuksal rejime tabi olacaklarına dair en ufak bir belirti yok. Onun için ona buna kızmaktan ziyade bence biz siyaset kurumu olarak neyi hızlı yapmalıyız, neyi ivedilikle yapmalıyız onu konuşmalıyız. Normalde ekim ayı başında sürecin tamamlanması, raporun ve yasa taslaklarının genel kurula sunulmuş olması gerekiyordu. Biz daha raporun çerçevesini dün tartışabildik. Uzayan her şeyin en nihayetinde süreçte gerilimler yaratacağını görmemiz gerekiyor."
"BİR DİYALOĞUMUZ VAR AMA BU BİZİM, CUMHUR İTTİFAKI’NA EKLENMEMİZ OLARAK OKUNAMAZ"
DEM Parti'nin iktidarla birlikte göründüğü eleştirilerine ilişkin Koçyiğit şunları kaydetti:
"Bunu kesinlikle kabul etmiyoruz ve bu nedenle bize haksızlık yapıldığını düşünüyorum. Hem bize hem de DEM Parti’ye oy veren halkımıza haksızlık yapıldı. Çünkü biz en zor zamanlarda kolayı tercih edebilecekken o kolay tercihlerle de yol alabilecekken ya da iktidarın parçası olabilecekken her zaman ilkesel tutumlar sergilemiş bir partiyiz. Bunun bedelini de çok ağır ödemiş bir partiyiz. Hala arkadaşlarımız, yoldaşlarımız ya cezaevinde ya sürgünde. Ülkeyi demokratikleştirmek için mücadele etmek gerekiyor. Şu anda ülkeyi demokratikleştirecek çözüm süreci nedeniyle iktidarla bir diyaloğumuz var, bir tartışmamız var. Ama bu bizim, Cumhur İttifakı’na eklenmemiz olarak asla okunamaz.
Biz hala mecliste gelen bütün yasalara “hayır” oyu veriyoruz. En sert muhalefeti yapıyoruz. Bütçe görüşmelerinde en sert muhalefeti, en içerikli muhalefeti yapıyoruz. Ortada bu kadar hukuksuzluk varken, antidemokratik uygulamalarla yola devam edilirken, biz bu ittifakın nasıl parçası olabiliriz? Ama bir çözüm imkânı varsa, onu sonuna kadar zorlamaya çalışıyoruz. Demokratik muhalefetle beraber bu devletin demokratik dönüşümünü sağlamak, demokratik bir cumhuriyetin inşasını sağlamak için çalışıyoruz. Hükümetle çözümü konuşmak, Kürt sorunu demokratik çözümü için bir araya gelmek, hükümete eklemlenmek ya da o ittifaka eklemlenmek değildir."
"BİZİM MASAMIZA GELMİŞ BİR ANAYASA TARTIŞMASI YOK"
Koçyiğit yeni anayasa gündemine ilişkin şunları söyledi:
"Tabii ki bu süreç yürürken birilerinin başka ajandaları olabilir. Bu süreci başka çıktılarla kazanıma dönüştürmek isteyebilirler. Bizim bunu bilme şansımız yok. Ama bu konuda bize gelmiş hiçbir talep yok. Bu başlıkta bizim masamızda olmuş hiçbir tartışma da yok. Bizimle hiçbir temasta “Bunu bir ittifaka dönüştürelim, bunu işte bir seçim ittifakına çevirelim, bu süreci kotaralım sonra başka şeyler yapalım” gibi hiçbir gündem konuşmuş değiller. Anayasa tartışması örneğin bizim hiçbir zaman masamıza gelmedi. 12 Eylül bakiyesi bir anayasa var ve evet bundan kurtulmak lazım. Ama muhalefetin içinde olmadığı, toplumun katılımının sağlanmadığı, toplum karşıtı bir anayasaya bizim onay vermemiz asla mümkün değil. Biz her zaman söyledik; anayasayı değiştirmeden önce anayasanın değiştirilmesinin koşullarını sağlamak gerekiyor. Şimdi, ana muhalefet partisi böyle bir süreç içinde olmayacağını söylüyor, diğer partiler olmayacağını söylüyor. O zaman nasıl olacak bu anayasa? AKP’nin, Cumhur İttifakı’nın mutfağında pişip önümüze gelen bir anayasaya bizim onay vereceğimizi düşünmek bizi tanımamaktır."
"OY KAYGISINDAN BAĞIMSIZ YÜRÜTTÜĞÜNÜ HİÇ DÜŞÜNMEDİM"
Ben iktidarın, iktidarda kalıp kalmamaktan bağımsız olarak bu süreci yürüttüğünü hiç düşünmedim. Hâlâ da düşünmüyorum açıkçası. Mesela bunu MHP için düşünürüm. Oy kaygısı gütmeden süreci yürüttüklerini, sürece samimiyetle sahip çıktıklarını ve çok ciddi bir aldıklarını da görüyorum açıkçası. Ama bunu AKP için söylemek mümkün mü? Hayır. AKP bu süreci, seçim tartışmalarından, oy kaygısından, taban kaygısından azade mi yürütüyor? Hayır. Aynısı CHP için de geçerli."
