Hukukçular, seçime günler kala depremzedelerin oy kullanamama ihtimalini değerlendirdi: Demokrasi ayıbı olur

Seçimler yaklaşırken, YSK seçim takvimini işletmeye devam ediyor. Bu kapsamda da dün seçmen listeleri muhtarlıklarda askıya çıkarıldı. İçişleri Bakanlığı daha önce depremzedelerin oy kullanabilmeleri için son tarihin 17 Mart olduğunu açıklamıştı. Ancak yapılan açıklamada depremzedelerin 2 Nisan’a kadar adres değişikliği yapabileceği belirtildi. 2 Nisan’dan sonra ise değişiklik yapmayanların kendi adresinde ve ilinde oy kullanma hakkı devam ediyor. Ancak depremler sonrası 5 milyon yurttaş başka yerlere göç etmek zorunda kaldı. İkametgâh değişimi yapan yurttaş sayısı ise 345 bin 97. Sayılar arasındaki fark “Depremzedeler oy kullanabilecek mi, kaçı kullanabilecek” sorularını gündeme getirdi. İşte hukukçuların konu hakkında görüşleri...

YSK'NİN GÖREVİ BELLİ

Avukat Celal Ülgen YSK’nin en temel görevinin geniş bir seçmen kitlesinin sandığa gitmesini sağlamak olduğunu hatırlaması gerektiğini söyledi. Ülgen, “YSK belirlediği takvimde sanki bu ülkede deprem olmamış ve bir bölge tamamen göçmek zorunda kalmamış gibi davranmıştır. Seçmen listelerine itiraz süresinin bu kadar dar tutulması ve seçmenin yüzde 25’inin oy kullanamayacak duruma gelmesi bir demokrasi ayıbıdır” diye konuştu. Ülgen ayrıca “Öğrenciler 2 Nisan’a kadar yapılacak adres değişikliğini neyi baz alarak yapacaklar” diye sordu.

ÖZEL SEÇİM SANDIĞI

Deprem bölgesinde yürütülecek seçim sürecine ilişkin konuşan Siyaset Bilimci Onur Alp Yılmaz, “Bu insanlar yakınlarını, evlerini ve işlerini kaybetmiş durumda. Yaşam mücadelesi veren insanların önceliği oy kullanmak olmayabilir. Bu durum seçim yolsuzluğu konusunu gündeme getirir. Depremzedelerin göç ettiği kentlerde bu insanlara özel seçim sandıkları kurulabilir. Öte yandan kayıp insanlarla alakalı da çalışmalar yapılmalı. Muhalefet partileri bu süreçte etkin bir çalışma yürütmeli. İktidarın amaçlarından biri mümkün olduğu kadar gençleri sandıktan uzak tutmak” dedi.

SEÇİM MEŞRUİYETİ

Siyaset Bilimci Prof. Dr. Tanju Tosun depremzedelerin oy kullanamama ihtimalinin seçimin meşruiyeti açısından tartışma yaratacağını söyledi. Tosun, “Adres değişikliği için belirlenen sürenin mutlaka uzatılması gerekiyor. Çünkü oy kullanma hakkına sahip depremzedelerin onda dokuzu bu haktan mahrum kalırsa bu seçim meşruiyeti açısından tartışma yaratır. Depremzedelerin yüzde doksanı teknik gerekçelerle oy kullanamazsa devletin bu yurttaşlık hakkının kullanılmasına ilişkin görevini ihmal etmesi olarak okunabilir. Devletin bu felaket dolayısıyla ortaya çıkan fiili durumun yurttaşlık haklarını etkilememesi için inisiyatif alması gerekiyor” dedi.

"ADALET SORUNU BÜYÜR"

İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Adem Sözüer deprem bölgelerinden başka bir il veya ilçeye geçici olarak göç eden depremzedelerin, seçim günü ikamet ettiği il veya ilçeye gitmelerinin sorun olabileceğine dikkat çekti.

Sözüer, “Bu seçmenlerin kendi bölgelerinden seçilecek milletvekilleri için oy kullanma hakkının sağlanması, temsilde adalet ilkesinin de bir gereğidir” dedi ve şöyle devam etti: “Bu nedenle başka bir seçim bölgesindeki il ya da ilçeye geçici olarak yerleşen seçmenlere geldikleri deprem seçim bölgeleri için oy kullanmalarına imkân sağlayan bir kanuni düzenleme yapılmalıdır. Kamuoyu gündemine getirilen ‘Depremzede Seçmen Kütüğünün’ oluşturulmasına ilişkin bir kanun yapılması, makul bir öneridir. Anayasa’ya eklenecek geçici bir madde ile bu sorun çözülebilir. Göç etmek zorunda olan seçmenleri demokratik haklarını diledikleri gibi kullanamadıkları için mağdur eder.”