Soma maden faciasında ölen emekçilerin ailelerinin hukuk mücadelesi 10 yıldır sürüyor: Yakınlarına ödenecek tazminatlar ‘pul’ oldu

Manisa Soma’da Soma Kömür İşletmeleri tarafından işletilen Eynez Ocağı’nda 13 Mayıs 2014’te çıkan yangın, Türkiye tarihinin en büyük maden facialarından birisine neden oldu. Faciada 301 işçi yaşamını yitirdi. 486 işçi de yaralandı. Açılan davalar yıllarca sürdü. Halen de devam ediyor. Faciada sorumlulukları olduğu iddiasıyla açılan davada 28 kamu görevlisi 10 yıl sonra 8 Mayıs’ta hakim karşısına çıkabildi. Dava ilk duruşmanın ardından 4 ay sonraya 12 Eylül 2024’e ertelendi. Geride kalanların açtıkları davalar da sürüyor. 

101 DAVA SÜRÜYOR!

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın ocak ayında CHP Manisa Milletvekili Vehbi Bakırlıoğlu’nun soru önergesine verdiği yanıta göre, “tüm işçi ailelerine ödemeler yapılmış olmakla birlikte süreç içerisinde ortaya çıkan yeni davalar nedeniyle yargılama süreci devam eden 101 dava” bulunuyor.  Bakanlığın yanıtında, hayatını kaybedenlerin yakınları tarafından bugüne kadar açılan maddi-manevi tazminat istemli davalardan kesinleşenlere ilişkin toplam 337.1 milyon lira ödeme yapıldığı belirtildi. Türkiye Kömür İşletmeleri (TKİ), Soma AŞ ile birlikte taraf olduğu maddi-manevi tazminat ve diğer işçilik alacakları davaları için yargılama gideri ve mahkeme harcı olarak toplam 45.1 milyon lira ödedi. Bu miktarın 33.3 milyon lirası Soma Kömür İşletmeleri AŞ’nin teminatlarından kesildi. TKİ, Soma AŞ ile birlikte taraf olduğu maddi-manevi tazminat ve işçilik alacakları davaları için teminat mektubu komisyon ücreti olarak toplam 3.9 milyon TL ödeme yapıldı. Bu miktarın 1.7 milyon lirası Soma Kömür İşletmeleri AŞ’nin teminatlarından kesildi. Bakanlık, ödenen tazminatların faizleri konusunda ise net bir yanıt veremedi.

‘HUKUK DA KATLEDİLDİ’

CHP’li Bakırlıoğlu, “Soma’da sadece emekçiler değil; hukuk da katledildi. Facianın üzerinden 10 yıl geçti ve 28 kamu görevlisi hakim karşısına ancak 8 Mayıs 2024’te çıkabildi. Bu davanın ikinci duruşması da 4 ay sonraya ertelendi. Baroların katılım talebi reddedildi” dedi. Soma’daki facianın ardından açılan davadaki gelişmelere işaret eden Bakırlıoğlu, şöyle devam etti:

“Mahkeme Başkanı terfi adıyla ‘tayin’ edildi. Verilen cezalarda kaybettiğimiz emekçilerimizin canı sadece 8 güne ‘sığdı.’ Madenin sahibi her ölen madenci için sadece 8 gün hapis yattı. Savcının vermesi gereken mütalaa 1.5 yılda gelmedi. 2015’te görülmeye başlayan davada zaman içinde tutuklu sanık kalmadı. Evlatlarını, eşlerini, babalarını kaybeden aileler kederleriyle ve kaderleriyle baş başa bırakıldı.” 

Bakırlıoğlu, o günden bu yana hiçbirşeyin değişmediğine dikkat çekerek, “Sorumluların hepsi tahliye edildi. Emekçiler, ‘iş cinayetlerinde’ can vermeye; maden ocaklarında ihmaller sürmeye devam etti” dedi.

TAZMİNATLAR PUL OLDU

Aileler işi mahkemeye taşımaya başladığında hem iktidarın hem de TKİ’nin tavrının değiştiğini anlatan Bakırlıoğlu, şöyle devam etti:

“301 madencinin ölümündeki sorunluklarını ve ihmallerini unutup; ciddi kayıplar ve mağduriyetler yaşayan ailelere karşı hukuki mücadeleye giriştiler! Yargılamayı uzatmak için ellerinden geleni yaptılar. TKİ, kaybettikleri her davada itiraz etti. Her kararı temyize götürdü. İlk zamanlarda tazminat kazanan aileler 1-2 ev parası alabiliyorken; davası süren ailelerin alacağı tazminat artık 1 ev bile alamaz hale geldi. Açılan davalarda aileler lehine alınan emsal kararlar söz konusuyken TKİ’nin bu ‘süreç uzatma oyunu’ işe yaradı! Ocak 2024’te Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı’nın önergeme verdiği yanıta göre yargılama süreci hâlâ devam eden 101 tane dava var. Tüm davaları kaybetmelerine rağmen tazminatları ısrarla ödemeyerek evlatlarını, eşlerini, babalarını kaybeden yüzlerce acılı insanı mağdur etmeye hâlâ göz göre göre devam ediyorlar. Üstelik mahkeme masrafları ile kamu zararına da neden oluyorlar.”

Bakırlıoğlu, Somalı ailelerin tazminatlarının bir an önce ödenmesini istedi.