Zelenski’nin Ankara çelişkisi

Türkiye’nin 2 yılı aşkın süredir devam eden Rusya-Ukrayna savaşında çeşitli alanlarda yanında olduğu Ukrayna; Türkiye’nin ev sahipliğinde gerçekleşen birçok görüşmeye, dünya pazarına açılamayan Ukrayna tahıllarının yaratacağı gıda krizi için hayata geçirilen Tahıl Koridoru girişimine ve son yıllarda artan silah ihracatına karşın 2019’da Anayasayı ve Lozan hükümlerini hiçe sayarak sözde ‘ekümenik’ sıfatıyla Ukrayna Ortodoks Kilisesi’ne otosefal (kendi kendini yönetme hakkı) veren Fener Rum Patriği Bartholomeos’u ‘ekümenik’ olarak tanıyor.

‘İŞBİRLİĞİMİZİ DEĞERLENDİRDİK’

Ukrayna Parlamentosu’nun Moskova Patrikhanesi’ne bağlı Ukrayna Ortodoks Kilisesi’nin faaliyetlerini yasaklama kararı almasının ardından Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, resmi sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda Barholomeos’u ‘ekümenik’ olarak tanımlayarak kendisiyle görüştüğünü belirtti. Zelenski, “Ekümenik Patrik I. Bartholomeos ile bir görüşme yaptım. Hazretlerinin Ukrayna için duaları ve ulusumuza olan sarsılmaz desteği için minnettarlığımı dile getirdim. Ukrayna heyetinin Ekümenik Patrikhane’ye yaptığı son verimli ziyaret de dahil olmak üzere devam eden işbirliğimizi olumlu bir şekilde değerlendirdik” ifadelerini kullandı. 

‘TÜRKİYE İÇİN RİSK FAKTÖRLERİNİ ARTTIRABİLİR’

Zelenski’nin Türkiye çelişkisine ilişkin Cumhuriyet’e değerlendirmelerde bulunan siyaset bilimci Ümit Nazmi Hazır, Ukrayna’nın Rusya ile kültürel bağlarını koparma araçlarından ve Ukrayna-Rusya savaşının en önemli boyutlarından birisinin dini boyut olduğunu, Fener Rum Patrikhanesi’nin de burada önemli bir işlev gördüğünü aktardı. Ukrayna’daki Ortodoksların önemli bir kısmının hala Moskova Patrikhanesi’ne bağlı olduğunun altını çizen Hazır, “ABD’nin de teşvikiyle Fener Rum Patrikhanesi Moskova’nın Ukrayna içindeki dini etkisini azaltmak için kullanılmakta. Ukrayna’daki bütün Ortodoks cemaatleri Fener Partikhanesine bağlanmaya çalışılıyor. Bu durum Fener Patrikhanesinin kendisine milyonlarca Ortodoks’un dini temsilcisi rolünü atfetmesine ve ileride başka ülkelerdeki Ortodokslar’un da kendisine bağlanmasına hızlandırabilir. Bu da hem Lozan’ın ve Türkiye’nin egemenliğinin zarar görmesine hem de Fener Patrikhanesinin Batı-Rusya savaşında daha etkin kullanılmasına ve Türkiye için risk faktörlerinin artmasına neden olabilir” ifadelerini kullandı. 

TÜRKİYE’NİN UKRAYNA DESTEĞİ

Rusya-Ukrayna savaşının ilk zamanlarında Antalya Diplomasi Forumu çerçevesinde Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba ve dönemin Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu görüşme gerçekleştirdi. Savaşa ilişkin atılan ilk barış adımı olarak değerlendirilen görüşmenin ardından Türkiye, savaş sebebiyle dünya pazarına açılamayan Ukrayna tahıllarının yaratacağı olası gıda krizine karşın Tahıl Koridoru’nu başlattı. Birleşmiş Milletler çatısı altında İstanbul’da iki kez Ukrayna ve Rusya askeri heyetlerini ağırladı. Ukrayna'ya yönelik TB2 Bayraktar SİHA ihracatları arttı. BAYKAR'ın Ukrayna’da fabrika açmasına karar verildi. Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne verilen önem ve savaşın adil bir barışla sonlanması yönündeki çağrılar hem iktidar hem de muhalefet kanadında birçok kez dile getirildi.