30 milyon mikroplastik Ege Denizi’ne karışıyor

İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Neval Baycan’ın yürütücülüğünü yaptığı “Organize Sanayi Bölgeleri Atıksuları ile Yüzey Sularında Mikroplastiklerin ve Mikroplastiklerle Taşınan Mikrokirleticilerin Belirlenmesi ve Taşınmalarının Araştırılması” projesi kapsamında Nif Çayı ile döküldüğü Gediz Nehri’nden dört mevsim için numune alındı.

KİRLİLİK ARTIYOR

Projede ilkbahar dönemi sonuçlarına göre, Ege Denizi’ne, Gediz Nehri’nden saniyede 30 milyon kadar mikroplastik parçacığın taşındığı ortaya çıktı. “Mikroplastik kirliliğinin son 10 yılda arttığına dikkat çeken Prof. Dr. Baycan, “Özellikle plastik üretimi yapan firmaların olduğu organize sanayi bölgelerinden kaynaklanan mikroplastik miktarını ve ne kadarının denize ulaştığını belirlemeyi amaçladık. Çalışmamızda Nif Çayı ve döküldüğü Gediz Nehri’ni baz aldık. 20’ye yakın noktadan numune alıyoruz. Çalışmalarımızın ilk sonucu saniyede 30 milyon mikroplastiğin Gediz Nehri vasıtasıyla Ege Denizi’ne ulaştığını gösterdi. Bu durum çok önemli bir kirlilik potansiyelidir. En çok 0.1 ile 0.5 milimetre arasındaki mikroplastik parçacıklarının yoğun şekilde bulunduğunu gördük. Sediman ve çamur örneklerindeki sayılar çok daha yüksek” dedi. Mikroplastik parçacıklarının canlılar üzerindeki etkisine değinen Prof. Dr. Baycan, “Gediz Nehri, bu bölgedeki önemli nehirlerden bir tanesi. Kütahya’dan doğup Uşak, Manisa ve İzmir’den dolaşarak, Ege Denizi’ne dökülen bir nehir. Çok büyük bir alanı kapsıyor ve önemli ölçüde tarımsal sulama amaçlı kullanılıyor. Birçok tarım alanı Gediz Nehri’nin suyuyla sulanıyor. Bu durumun tarım ürünlerine etkisinin de incelenmesi gerekiyor. Çalışmalara baktığımızda deniz ortamındaki balıklar ya da diğer canlıların bünyelerinde mikroplastiğe rastlandığı tespit edildi. Önemli tehditlerden bir tanesi, mikroplastiklerin besin zinciri yoluyla insanlara ve diğer canlılara taşınması. Mevsimsel değişime göre, dört mevsim inceleme yapmayı hedefledik. Çünkü su miktarı oldukça değişken ve şu ana kadar iki dönemi tamamlamış durumdayız. Bu sayılar da birbirini doğrular nitelikte. Ne yazık ki çok önemli miktarda mikroplastik taneciği, Ege Denizi’ne ulaşıyor ve oradaki canlı yaşamını tehdit ediyor” diye konuştu.

ACİL ÖNLEM ALINMALI

Arıtma tesislerine ek önlemler getirilmesi gerektiğini dile getiren Baycan, sözlerine şöyle devam etti: “Pek çok yerde yollardan kaynaklı mikroplastikler de yağan yağmur sularıyla veya havada asılı kalan mikroplastiklerin çökelmesiyle de su kaynaklarındaki mikroplastik miktarları artış gösterebiliyor. Numune aldığımız bölgelerin makro plastikler açısından da kirli olduğunu tespit ettik. Çok sayıda pet şişenin, plastik poşetin veya tarımda kullanılan birtakım kalıntı maddelerin nehir kenarlarına atıldığını tespit ettik. Bunların parçalanması sonucunda mikroplastikler oluşuyor. Tek kullanımlık plastiklerin azaltılması, arıtma tesislerinin iyileştirilmesi ve mikroplastiklerin giderimine yönelik güncellemeler çok önemli. İnsan sağlığı ve suda yaşayan canlılar için kirliliklerin özellikle kaynağında azaltılması ve önlenmesi gereklidir.