Gazi'ye İzmir Belediyesi'nce verilen yemek-1

Gazi Mustafa Kemal Paşa’ya, İzmir’e 5. kez gelişi nedeniyle İzmir Valiliği’nde şerefine akşam yemeği verilmiştir. Bu yemekte yaptığı konuşma; ‘Anadolu Ajansı’nın 28 Ocak 1923 tarihli haberinde yer almıştır. Bu konuşmayı, aynı gün annesinin mezarı başında “Egemenlik Andı” adını verdiğim konuşmasının devamı olduğu için beş hafta yayımlamayı uygun görüyorum:

“Başkomutan Mustafa Kemal Paşa Hazretleri, şerefine dün gece saat yedi buçukta Hükümet Konağı’nın büyük salonunda Belediye tarafından yüz yirmi kişilik bir ziyafet verilmiştir. Bu ziyafette memleketin aydın toplulukları, çeşitli heyet üyeleriyle basın mensupları, asker ve memur ileri gelenler hazır bulunmuşlardır. Yemek sırasında, Ertuğrul Bandosu romantik parçalar çalmış, ayrıca piyano ve kemandan oluşan ince saz ekibi fasıl yapmıştır.  

Pek samimi ortamda devam eden yemeğin sonuna doğru, önce Maarif Müdürü Vasıf Bey, İzmirliler namına bir konuşma yapmış, bütün İzmirlilerin büyük kurtarıcılarını aralarında görmekten mutlu olduklarını, Gazi Paşa Hazretleri’nin memleketi kurtarmakla bütün milletin sonsuz minnet ve şükranlarını kazandıklarını belirttikten sonra demiştir ki:

‘Siz memleketin yalnız düşman tecavüzünden değil, aynı zamanda düşman süngülerine destek olan şahısların keyfi idarelerinden kurtardınız. Bütün İzmirliler bu dev eserinizde sizinle beraberdir. Bu eser karşısında her türlü irtica ölmeye mahkûmdur. Çok yaşayınız. Siz yaşadıkça daha güzel ışık veresiniz, gelişme yolunda milletimizin layık olduğu hâkimiyet ve idareye sahip olsun.’  

Sonra da İzmir Müftüsü Rahmetullah Efendi şu konuşmayı yapmıştır:

‘Sizleri sonsuz hürmetlerimle ikinci kez selamlamak mutluluğuna eren memleketimiz, uğurlu ayağınızın ve gelişinizin sevincini yaşıyor. Sevgili vatanımız düşman ayağı altında çiğnenirken, siz ortaya çıktınız, malımızı, hayatımızı, toprağımızı kurtardınız.

Bütün dünyanın içine sığdıramayacağı egemenlik sizin mübarek kalbinize sığmış ve buyurduğunuz harikulade sevgi size milletin kurtarıcısı ve devleti yenileyen muhteşem unvanınızı kazandırmıştır. ‘Mustafa Kemal’ adınız bizim dilimizde olduğu gibi, evlatlarımızın ve torunlarımız takdir ve saygısıyla şereflenecektir. Şahsınıza tekrar tekrar yüksek saygılarımı arz ederim.’  

Bu konuşmalardan sonra, Paşa Hazretleri şu konuşmayı yapmıştır:

‘Muhterem efendiler! Bu gece, İzmir halkını hakkıyla temsil eden kıymetli heyetinizle bir arada bulunmak benim için büyük bir mutluluk oldu. İzmir halkının geçen seferde olduğu gibi, özellikle bu kez göstermiş olduğu samimi gösteri karşısında hissettiğim memnuniyeti doğrudan doğruya kendilerine ifade edemedim. Fakat bunu heyetinize arz ve sizin kanalınızla bütün halka iletileceğini sanıyorum. 

Konuşulan değerli sözler arasında özellikle milletin ve kahraman ordumuzun kazandığı başarı ve zaferi benim şahsımda temsil edilmiş görmekten dolayı özellikle teşekkür ederim.

 Fakat bir noktayı belirtmek zorundayım. Ve bunu kesin olarak arz ederim ki, bütün bu başarılar yalnız benim eserim değildir ve olamaz. Bütün başarılar, bütün milletin bu işteki başarı kazanmada ki kararlığıyla birlikte çalışmasının sonucudur. Kahraman milletimizin ve seçkin ordumuzun kazandığı başarı ve zaferdir.

Yemekte konuşan Vasıf (Çınar) Bey, İzmir Atatürk Lisesi (Mektebi Sultani) öğretmenidir. 14 Mayıs 1919 gününe kadar, İzmir’in işgaline tanık olur, Maşatlık mitingine katılır. İşgale direnişe, Balıkesir’de devam eder. Aynı lisede beraber öğretmen olan Mustafa Necati ile; “İzmir’e doğru” gazetesini çıkarır. Sırası ile İzmir Milli Eğitim Müdürü ve Milli Eğitim Bakanı olur.

Rahmetüllah Efendi ise İzmir Eski Müftüsü‘dür. İzmir işgaline karşı çıkan direnişinin sembolü olan din adamı,  Gazi’nin Latife Hanım’ın nikahını kıyar.

Devamı haftaya. Sevgi ile kalın, ‘Cumhuriyet’le kalın.

17 Ocak 2022
Ahmet Gürel
Atatürk Araştırmacısı