Kamuoyunda ‘Rezerv Alan Yasası”, halkta “mülksüzleştirme yasası” biçiminde karşılığı olan 6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun, her geçen gün başka bir mağduriyet yaratıyor. Dönemin Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, 6 Şubat depremleri sonrası yasayı “Yürütmeyi durdurma kararları ile uğraşmamak” sözleriyle savunmuştu. Yurttaşların tapularını yurttaşlara sormadan el koyma hakkı sağlayan yasaya ilişkin öncelikle depremzede yurttaşlar mağdur olurken, özellikle çevre örgütleri ve hukukçular, bu yasa ile yalnızca deprem bölgesi değil, Türkiye’nin çok büyük bir kısmının rant alanına açılabileceği uyarısında bulunmuştu. Korkulan olmaya başladı.
ŞAHAN DİRENMİŞTİ, TUTUKLANDI
İlgili yasa birçok bölgenin ranta açılması için kullanılmaya başlarken, yasanın deprem bölgesi sonrası en büyük hedef kenti İstanbul oldu. Şişli’de deprem toplanma alanı olarak kullanılacak 24 bin metrekarelik yeşil alan Rezerv Alan ilan edildi. Şişli Belediye Başkanı Resul Emrah Şahan hukuki haklarını kullanarak ruhsatın iptal edilmesini sağladı. Ancak ilk başta ruhsatı iptal eden Bakanlık, sonrasında yeniden bu işleme onay verdi. Şahan ise bir süre sonra da İBB’ye yönelik operasyonlar kapsamında tutuklandı.
AKGÜN UYARMIŞTI, TUTUKLANDI
Yasanın ranta alan açmasına yönelik en ciddi uyarılardan birisini ise İstanbul Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı, İmar ve Şehircilik Daire Başkanı Gürkan Akgün yaptı. Cumhuriyet’e konuşan Akgün, “Afet Yasası”nın yaptırım gücünün yüksek olduğunu ve bunun da doğal olduğunu belirtirken “Örneğin İstanbul’un yüzde 70’i ruhsatsız yapı. Önemli olan bu yetkiyi nasıl ve nereye kullanacağınız. Bu yetki kamu yararına kullanılmalı. Bunun sağlanabilmesi için de yerel yönetimler sürecin aktif bileşeni olmalı” ifadelerini kullanmıştı. Akgün, bu kaygısının yersiz olmadığını “İBB’nin riskli ilan ettiği yerlerle Bakanlığın riskli ilan ettiği alanlar içinde Tuzla ve Zeytinburnu’nda bulunan yalnızca üç nokta örtüşüyor. Bakanlığın seçtiği yerlerin rant değeri çok yüksek. Bu durum iktidarın önceliğinin rant olduğunu gösteriyor” tespitiyle ortaya koymuştu. İBB operasyonlarında ilk hedeflerden birisi de Akgün oldu. Tutuklandı. Şimdi ise Ümraniye Topağacı mahallesi sakinleri “Rezerv Alan” tehdidi ile karşı karşıya.
ÖNCE ŞİŞLİ, SONRA ÜMRANİYE
Mart 2024’te ‘rezerv yapı alanı’ ilan edilen mahallede, proje kapsamında 174 binanın yıkılması, yerine ise “109 bin 518 metrekare satılabilir alana sahip 1174 konut ve ticari alan inşa edilmesi” öngörülüyor. Yurttaşların bir kısmı bu uygulamaya evet derken önemli bir kısmı ise çeşitli gerekçelerle hayır dedi. Mahalle sakinleri, “Önce çoğunluk evet dedi, siz de evet deyin diyerek algı yapmaya çalıştılar” iddiasında bulunurken projeye hayır diyen kişiler konuyu yargıya taşıdı. Ancak yargı aşaması sonuçlanmadan önce evlerin elektrik, su ve doğalgazları kesildi. Ardından binalar, bilgilendirme yapılmadan yıkılmaya başladı.
10 BİNA DAHA YIKILDI
Yıkım işlemine dün de devam edildi. Topağacı Mahallesinde 10 bina daha hiçbir duyuru yapılmadan yıkıldı. Mağdur yurttaşlardan bir tanesi, “özel durumda olan çocuğum var. Elektriğimi kesmeye geldiklerinde ‘eşim epilepsi hastası, oğlum ise engelli. İlaçları dolapta korumam gerekiyor dedim’ ama dinletemedim” derken başka bir yurttaş ise “Yazın sıcağında her şeyimizi kestiler. Evleri yıkıyorlar. Önerdikleri meblağ ile başka bir yerde kiraya çıkmak imkansız. Gazze’den bahsediyorlar, mahallemizi Gazze’ye döndürdüler” dedi. Başka bir yurttaşın sözleri ise tüm durumu özetliyor:
"SESİMİZİ DUYUN"
“Biz devlete de, askere de, polise de karşı değiliz. Biz dönüşüm yapılmasın da demiyoruz. Ancak dört daire hakkı olan yerden iki daire vereceğiz, ama siz ödeyeceksiniz diyorlar. Ne zaman ödeyeceğiz bilmiyoruz, ne kadar ödeyeceğiz bilmiyoruz, nasıl ödeyeceğiz onu da bilmiyoruz. Sesimizi duyurmak ve bu yanlıştan dönülmesini istiyoruz.”
