2100 yılına kadar bir şey yapmazsak nesilleri tükenecek

İklim değişikliği konusundaki endişeler artarken, son yayınlanan bir rapor, kutup ayılarının geleceği hakkında korkutucu öngörüler sunuyor. Toronto Üniversitesi tarafından Nature Climate Change dergisinde yayımlanan bu rapor, 2100 yılına kadar kutup ayılarının neslinin büyük ölçüde tehlike altında olabileceğini gözler önüne seriyor.

Kutup ayıları, deniz buzu üzerinde avladıkları foklarla beslenirler ve bu beslenme şekli yaşamsal önem taşır. Ancak bu güzel Arktik memelilerinin yaşam alanları hızla eriyor. Ülkelerin çoğu tarafından tehlikede olarak kabul edilen bu tür, artık 2100 yılına kadar tükenme riski taşıdığı bir raporla vurgulanıyor.

Nature Climate Change dergisinde yayımlanan Toronto Üniversitesi'nin çalışması, kutup ayılarının yaşadığı krizi ilk kez bir zaman çizelgesiyle sunuyor. Bilinen bir gerçek olan kutup ayılarının yaşam alanları olan deniz buzları hızla eriyordu, ancak "iklim değişikliğinin sembolü" olarak adlandırılan kutup ayıları artık 2100 yılına kadar neslinin tükenme tarihiyle karşı karşıya.

80 yıl içinde kutup ayılarıın nesilleri tükenme riski altında

Kutup ayıları, avladıkları foklarla beslendikleri deniz buzlarına bağımlıdır ve avlarını açık suda yakalamak için yüzmeye pek elverişli değildirler. Ancak sıcaklıklar yükseldikçe ve deniz buzu giderek eridikçe, bu etobur hayvanlar için yiyecek bulmak giderek zorlaşıyor. Bu türün, birkaç yüksek Arktik alt popülasyonu hariç, önümüzdeki 80 yıl içinde açlıktan dolayı neslinin tükenme riski altında olabileceği belirtiliyor.

Çalışmanın yazarları, "Bu çalışmada, kutup ayılarının yavru üretimi ve/veya yetişkin hayatta kalması etkilendiğinde ve hızla azalmaya başladığında etkilenmeye başlayacakları açlık günlerinin eşik sayısını tahmin ederek gelecekteki demografik etkilerin olası doğasını, zamanlamasını ve sırasını belirledik," dedi.

Araştırma, toplam popülasyonun yüzde 80'ini oluşturan dünya genelinde 19 kutup ayısı alt popülasyonunun 13'ünü inceledi. Bilim insanları, kutup ayılarının enerji kullanımını modelleyerek üremeye etki eden açlık süresini hesapladı. Bu veriler, önümüzdeki on yıllarda karşılaşılması beklenen buzul günlerinin sayısına göre haritalandırıldı. Sonuç olarak ayıların aç kalmak zorunda kalacakları süre, aslında aç kalabilecekleri süreyi aşıyor. 20 yıl içinde Kanada'da yaşayan bazı kutup ayılarının üreme başarısızlığı yaşamaya başlayabileceği ve 40 yıl içinde dünya genelinde çoğu popülasyonun etkilenebileceği tahmin ediliyor.

Çalışmanın ortak yazarı Marika Holland, "Bu karamsar tahminler, kutup ayılarının deniz buza olan bağımlılığı ve insan kaynaklı iklim değişikliği nedeniyle hızla kaybolan bu buzun sonucudur," dedi.

Bilim insanları sera gazı emisyonlarını azaltmanın kutup ayılarının ömrünü biraz uzatabileceğini belirtti. Ancak bazı türlerin yüzyılın sonunda nesli tükenmekten kurtarılamayacağını vurguladılar. "Kara tabanlı beslenme, kutup ayılarının enerji ihtiyaçlarını karşılayacak gıdaların büyük ölçekte bulunmadığı bir ölçekte gerçekleşmez," diye belirten çalışma, bazı kutup ayısı popülasyonlarının zaten etkilenmeye başladığını gösteriyor.

Uluslararası Doğa Koruma Birliği'nin belirttiği gibi, iklim değişikliği bu popülasyonun acı çekme ve azalma nedenlerinin başında geliyor.

Her 10 yılda buzulların %13'ü eriyor

Dünya Meteoroloji Örgütü'ne göre, Arktik'in bu yıl endüstri öncesi sıcaklıklara kıyasla küresel ortalamadan daha fazla ısındığı tahmin ediliyor. 1970'lerden bu yana uydular, deniz buzunun on yılda %13 oranında eridiğini gösterdi. Eğer sera gazı emisyonları mevcut yolda devam ederse, yüzyılın sonunda hayatta kalacak tek kutup ayıları muhtemelen Kanada'nın Kraliçe Elizabeth Adaları'nda yaşayanlar olacaktır.

Dünya üzerindeki en büyük karada yaşayan etobur olan kutup ayılarının durumu, bilim insanlarının genel olarak Arktik popülasyonlarının sağlığını takip etmek için bir gösterge olarak kullanılıyor.

Ancak kutup ayıları hayatta kalmak için savaşmayı bırakmayacak gibi görünüyor. Arktik sıcaklıkları yükseldikçe ve bu türün normal av alanları eridikçe, ayılar yiyecek bulmak için karaya doğru hareket etmeye başlayabilirler. Örneğin, 2019'da Rusya'nın uzak Arktik bölgesinde yetkililer, açlıktan ölmekte olan kutup ayılarının köylere saldırdığını bildirdi.

Kutup ayılarının nesli daha önce de tükenme tehlikesi yaşadı

Kutup ayıları daha önce de nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya kaldı. 1965 yılında, ticari kutup ayısı avının türü neslinin tükenme tehlikesiyle karşı karşıya bırakacağı endişesiyle gündeme geldi. 1973 yılında dünya genelinde av yasağı getirilmesi, ayı nüfusunda bir canlanmaya yol açtı. Ancak bugün dünya çapında yaklaşık 26,000 bireyin yaşadığı deniz buzunun erimesi, çözülmesi çok daha karmaşık bir sorun haline geldi. Üzücü geleceğe rağmen, çalışma, fosil yakıt yakma miktarını azaltmanın Arktik deniz buz kaybını azaltabileceğini belirtiyor.

Kutup ayılarının ve eriyen Arktik buz nedeniyle tehlikede olan diğer Arktik türlerinin hayatta kalma umudu, hızlı ve köklü insan eylemine bağlı görünüyor.