“Sesime kulak ver gülüm/Tutsaklığa yeğdir ölüm/Nerde varsa böyle zulüm/Çaresi isyan olmuştur.”
Türkiye Tiyatro Buluşmaları’nın bu yıl, Çeşme Belediyesi’nin ve belediye başkanı Ekrem Oran’ın ev sahipliğinde düzenlenen on altıncısında, “Çağdaş Aydın Direnç Ödülü” verilen değerli şairimiz Ataol Behramoğlu ödülünü alırken yaptığı konuşmayı “Yunus Gibi” adlı şiirinin bu dizeleriyle noktaladı. Festivalin Onur Ödülü Genco Erkal’a, Emek Ödülü Şenay Gürler’e verilirken, depremde yitirdiğimiz tiyatro sanatçısı Eylem Şafak Aydın adına konan ödülleri babası Orhan Aydın verdi. İçimiz dağlandı.
TİYATRO BULUŞMALARI
2007’de başlamış bir serüven Türkiye Tiyatro Buluşmaları. “Başka bir dünya mümkün” diyerek yola çıkan ve bu fikri sanatın içinden, tiyatronun içinden dillendiren, kendi deyimleriyle “İzmirli gençlerin” Orçun Masatçı ve Yenikapı Tiyatrosu’nun koordinatörlüğünde yarattığı çok değerli bir gelenek haline geldi tiyatro buluşmaları. Ülkemizde daha önce örneği görülmemiş bir şekilde çadır kamplarda gerçekleştirilen bu buluşmalarda, amatörler, profesyoneller, tiyatroya sevdalı gençler ve mesleğin duayenleri, aydınlar, sanatçılar, şairler aynı alanlarda buluştular, söyleştiler, fikirlerin ve özgürce tartışmanın zenginliğini deneyimlediler. Buluşmaları 2009-2019 arasında Seferihisar Belediye Başkanı, 2019’dan bu yana da İzmir Büyükşehir Belediye başkanı olan, tiyatronun kent yaşamındaki yerini gerçekten önemseyen Tunç Soyer sürekli destekledi.
Bu yıl söyleşiler ve atölyelerde katılımcılarla buluşanlar arasında, Orhan Aydın, Levent Üzümcü, Cengiz Toraman, Nazif Uslu, Yiğit Arı, Metehan Gözütok, Murat Çidamlı, Barış Atay, Nazlı Masatçı gibi isimler vardı. Festival kapsamında birçok oyun da seyirciyle buluştu. Yenikapı Tiyatrosu “Palto”, Tiyatro Evi “Marx İstanbul’da”, Duvara Karşı Tiyatro Topluluğu “Görmek”, İzBB Köy Tiyatroları “Köyden İndim Şekspire”, Tiyatro Simurg “Horoz Reis”, İzmir Mülkiyeliler Tiyatro Topluluğu “Örnek Suçlar”, Yarkın Ünsal Studio “Othello” adlı oyunları sahnelediler.
“Meyerhold ve Biyomekanik Yöntem” üzerine bir atölye çalışması yaptığım buluşmada, İzmir Mevzu Tiyatro’dan “Katil Kim”, Refia Prodüksiyon’dan “Bahar Komedisi” ve İzmir Halk Tiyatrosu’ndan “İnsan Merak Ediyor” oyunlarını izleyebildim. Medine Çam’ın yazıp yönetip oynadığı “İnsan Merak Ediyor” pazar gecesi sahnelendiği için yazıya yetişemedi.
OYUNLAR
Gizem Gisten Kaplan’ın yazdığı “Katil Kim” ilginç bir metin. Bir milletvekili, bir yargıç, bir polis, bir müteahhit ve bir esnaf kendilerini bilmedikleri bir mekânda elleri kolları bağlı halde bulurlar. Neden ve nasıl kaçırıldıklarını bilmeyen bu beş kişiden bir “Katil Kim” oyunu oynamaları ve içlerinden cinayet işleyen kişiyi bulmaları istenmektedir. Oyunu MSM’den (Müjdat Gezen Sanat Merkezi) öğrencim olan Özgün Aytar yönetmiş. 2020’de pandemi koşullarında İzmir Büyükşehir Belediyesi Deneme Sahnesi’nde sahneye koyduğum “Kuvayı Milliye Destanı”nda başarıyla oynayan Özgün, birkaç yıldır biyomekanik atölyelerinde de asistanlığımı yapıyor. Onun tiyatro sevdasıyla, tiyatrosunu yoktan var eden azmiyle, kendisini sürekli geliştirmesiyle gurur duydum bir kez daha. Dekor, ışık, ses vb. için yeterli hazırlanma zamanı bulunamamasından ötürü (etkinliklerin zamanlamasından kaynaklanan sorunların bir dahaki sefere giderileceğini umuyorum) birtakım teknik aksaklıklar yaşansa da Akın Aker, Alper Varan, Çetin Çelik, Kıvanç Tiner ve Özgün Aytar’ın başarıyla oynadığı “Katil Kim” umarım seyirciyle daha çok buluşur. Türkiye’nin çeşitli hallerine ayna tutan bir oyun.
Michele Guaraldo’nun yazıp yönettiği “Bahar Komedisi”ne ise ayrı bir parantez açmak gerekiyor. Siz hiç 80 dakikalık bir oyunun yaklaşık 1 saatini karanlıkta izlediniz mi? 21 Temmuz Cuma akşamı Alaçatı Açıkhava Tiyatrosu’nu dolduran biz seyirciler izledik. Hem de kahkahadan kırıla kırıla, commedia dell’arte ile bizim tuluat tiyatrosu arasında büyük bir enerji ve esneklikle gidip gelen oyuncuları, Nazlı Masatçı, Bensu Begoviç, Burak Özbaykuş, Özgün Aytar, Anıl Yıkgeç Sevil’i alkışlaya alkışlaya… Tam oyunun ritmi kendini bulmaya başlarken elektrikler kesilip jeneratör de devreye girmeyince bir an sahne de seyirci de durmuştu. Sonra bir alkış yükseldi, ardından seyircilerin ellerinde yanan cep telefonlarının ışığında tiyatronun büyüsü kendini gösterdi. Bir yerde denk gelirseniz bu oyunu kaçırmayın.
Son olarak sevgili Orçun Masatçı ve festivalde emeği geçen herkese tiyatromuzun tarihinde iz bırakan çabalarından ötürü bir kez daha teşekkür ederken şunu da hatırlatmak istiyorum: “Çadır kamp alanı”nın ağırlığını ne yapıp edip korumak gerek, yoksa Tiyatro Buluşması en önemli özelliğini yitiriyor.
