Gramophone dergisi onu kapak yapmış. Mezzo kanalı da bu ünlü piyanist ve orkestra şefi, 80. yaş gününü kutlayan Daniel Barenboim için özel programlar yayımlıyor. Mozart’ın piyano konçertolarını bir diğeri ardından saatlerce dinliyoruz. Mozart dönemine uygun olarak piyanoyu orkestraya çevirmiş, hem şef hem de solist olmuş. Ertesi gün gencecik Barenboim’in Beethoven sonatları anlattığı bir kayıt çıkıyor karşımıza. Bu tarihi kayıtları neredeyse soluk almadan ekranın önüne kilitlenip izledim. 

Daniel Barenboim 1942’de Arjantin’de doğmuş, ilk konserini sekiz yaşında vermiş. 1962’de İsrail Senfoni Orkestrası’nı ilk kez yönettiği günden bu yana piyanistliğinin yanı sıra dünyanın önde gelen şeflerinden biri olarak da parlamış. Sonra Paris Orkestrası’nın birinci şefi, Chicago Senfoni’nin müzik direktörü, Berlin Devlet Operası’nın sanat direktörü ve 2007’den 2013’e kadar La Scala Operası’nın müzik direktörü oldu. İsrail ve Arap ülkelerinden genç müzisyenleri bir araya getiren Doğu-Batı Divanı Orkestrası’nı ünlü edebiyat profesörü Edward Said ile birlikte kurdu. Staatskapelle Berlin’in müzisyenleri de bu toplulukta görev almıştı. Bu orkestra, 2005’te Ramallah kentinde, aynı zamanda televizyon kanallarında yayımlanan ve DVD albümü de sunulan, tarihi önemde bir konser gerçekleştirdi. Topluluğun her etkinliği, barış ve uzlaşma konusunda sanata yapılan bir çağrıydı. Barenboim İsrail ve Filistin arasındaki barışa bir örnek oluşturması için onursal Filistin vatandaşlığını kabul etti. Yedi Grammy ödüllü sanatçıya 2004 yılında ırk, dil, din, politik görüş veya cinsel tercih ayırt etmeksizin insanlar arasında dostluk ve barış ilişkilerini geliştirmede gösterdiği başarılarından ötürü Wolf Prize verildi. Barenboim 2007’de BM barış elçisi ilan edildi; ayrıca klasik müzik dünyasının en saygın ödüllerinden Kraliyet Filarmoni Derneği Altın Madalyası’nı aldı. İKSV’nin 2009’daki “Yaşam Boyu Başarı” ödülü de Barenboim’a verilmişti.

JACKLINE DU PRE VE ELENA BASHKIROVA

Barenboim’in tarihte yetişmiş en önemli çellistlerden Jackline du Pre (1967-1987) ile evliliği başlarda peri masalı gibiydi. Ama sonraları Jackline’in yakalandığı amansız hastalık, “multiple sclerosis” (MS) ile zorlaşmaya başladı. Jackline’e hayatındaki müzik, çellosu, eşinin piyanosu ve desteği büyük güç veriyordu. Onun bugün nice eşsiz kaydına ulaşılabilir. Elizabeth Wilson’ın yazdığı “Jackline Du Pre” başlıklı kitabı okumanızı öneririm. Jackline, 1987’de hastalığına yenik düştü. 

Daniel de bir yıl sonra piyanist Elena Bashkirova ile evlendi. İki oğulları oldu: Birisi orkestra şefi, kemancı ve piyanist, annesiyle oda müziği konserleri veriyor. Diğeri bir Alman hip hop bandosunun menajeri. Moskova doğumlu Elena Bashkirova, eğitimine Çaykovski Konservatuvarı’nda, dönemin güçlü piyanistlerinden biri olan babası Dimitrij Bashkirov ile başlamış. Babasının geniş müzisyen çevresinde yetişen sanatçı, bu müzikçilerle uçsuz bucaksız oda müziği repertuvarını paylaşma şansını bulmuş. Oda müziği tutkusuyla 1998’de Uluslararası Kudüs Oda Müziği Festivali’nin kurulmasına öncülük etmiş. Sanat yönetmenliğini üstlendiği bu festival sayesinde dünyanın dört bir yanından, para almadan gelen üst düzey oda müzikçileri şehrin klasik müzik hayatını hareketlendirmiş. 2012’den beri bir kolu da Berlin Yahudi Müzesi’nde düzenlenen festivalde klasik Batı müziği repertuvarının yanı sıra henüz gün ışığına çıkmamış eserlere de yer veriliyor. 

ALBERT LONG HALL’DE

Elena Bashkirova’yı 18 Kasım 2015 tarihli Boğaziçi Üniversitesi Albert Long Hall konserine davet etmiştim. Epeyce yüklü bir program getirmişti: Schumann: Gece Parçaları op.23; Mozart: Fantazi K.475; Mozart: Sonat K.457; Liszt: Funeraille s.173 no.7; Liszt: Ballad no.2 s.171; Albeniz: 5 İspanyol kantatı, op.232.

Sonra da birlikte yemek yemiş, onu daha yakından tanımıştım.

Albert Long Hall konserlerini özleyen özleyene! “Neden artık yapılmıyor bu konserler” diye soranlara ben de soruyorum: Boğaziçi’nin bugünkü durumunda hangi sponsor destek olur, hangi izleyici yıllık abone bilet alır, hangi dünyaca ünlü sanatçı gelmeye cesaret gösterir?