Steve Jobs’lar yetiştirmeyi hedefliyoruz. Bill Gates’ler, Mark Zuckerberg, Jack Dorsey, Larry Page’ler... Pek çok ülke bunu hedefliyor.
Nedenini anlamak zor değil.
Çünkü bu kişilerin kurdukları şirketler dünyanın en değerli şirketleri arasında yer alıyor: Apple, Microsoft, Facebook, Twitter, Google.
Forbes dergisinin “Global 2000” listesine bakıyorum (httpp://www.forbes.com/ global2000/). Apple’ın piyasa değeri 483 milyar dolar.
Türkiye’den Forbes listesine giren şirket sayısı on. Bu on şirketin toplam piyasa değeri, Apple’ın dörtte biri değil.
Apple’ın yıllık geliri 173.8 milyar dolar. Türkiye’nin 2013 yılında yaptığı ihracat 152 milyar dolar.
Türkiye yaklaşık 11 bin dolarlık kişi başına gelirle dünya ülkeleri arasında 68. sırada yer alıyor.
Yukarıda adı geçen şirketlerden üçü Türkiye’de olsa, kişi başına gelirimiz ve dünya sıralamasındaki yerimiz, işsizlik oranımız ne olurdu?
Bu yüzden Steve Jobs’larımız, Zuckerberg’lerimiz olsun istiyoruz. Diğer yandan Twitter’i, YouTube’u yasaklıyoruz, Facebook’a sınırlamalar getiriyoruz, interneti kontrol altına almaya çalışıyoruz.
Jobs’lar, Zuckerberg’ler özgürlüğün olmadığı bir ortamda var olabilirler mi?
2014’te internet yasasını tartıştık. TİB’e internet trafik bilgilerini toplama, sitelere erişimi engelleme yetkisi verilmesi büyük tepki yarattı. Ekim ayında da Anayasa Mahkemesi’nce bu düzenlemeler iptal edildi. Şimdi yeniden bir değişiklik gündemde. Hükümet, “milli güvenlik ve kamu düzeninin korunması” gibi nedenlerle internet erişiminin başbakan ve ulaştırma bakanının talimatıyla TİB tarafından engellenebilmesini öngören yeni bir düzenleme üzerinde çalışıyor. Bazı gazeteler haberi “İnternete Ayar” başlığıyla verdiler.
Türkiye 2014 yılında internet sitelerinin yasaklanmasında rekor kırdı. İnternete “ayar” vereceğim diye 18 bin siteye erişim yasağı getirildi. Böylece erişimi engellenen toplam site sayısı 62 bin 273’e ulaştı.
Bu “ayarlar” sonucu, ABD’li düşünce kuruluşu Freedom House’un “2014 İnternet Özgürlüğü Raporu”nda Türkiye “kısmen özgür” ülkeler arasına girdi. Artık internet özgürlüğünde Uganda, Angola, Tunus, Singapur, Endonezya, Zambiya, Fas, Ürdün, Libya, Bangladeş ve Ruanda’nın gerisinde yer alıyoruz.
OECD’nin bu ay yayımlanan “Dijital Ekonominin Ölçümü” raporuna göre Türkiye üye ülkeler arasında internet kullanımında sondan ikinci sırada yer alıyor.
İnternete “ayarvermeye” çabalamakyerine, devrim yaratan bu teknolojiyi ülke kalkınması için daha etkin bir şekilde kullanmaya uğraşsak?
Yeni yıla girerken, Amerika’da Princeton Üniversitesi ses getiren bir projeye imza attı. Albert Einstein’ın yazılarını, mektuplarını internete koydu. 5 bin belge var. Siteye oldukça iyi çalışan bir de arama motoru eklenmiş.
(http://einsteinpapers.press.princeton.edu/)
Ne diyor Einstein?
“Gerçekten büyük ve esin verici olan her şey özgür bir ortamda çalışabilen birey tarafından yaratılmıştır.”
Haksız mı?