Hikmet Altınkaynak

Ders kitaplarında Cumhuriyet

28 Ekim 2021 Perşembe

Yarın Cumhuriyetin 98. yıldönümünü kutlayacağız. Okullarda, meydanlarda, törenlerde coşkuyla Atatürk ve Cumhuriyet şiirleri okunacak, konuşmalar yapılacak, marşlar şarkılar türküler söylenecek. Gönderlere bayrağımız çekilecek. Balkonlar, cadde ve sokaklar süslenecek. Radyo ve televizyonlar özel yayın yapacak, törenlerden canlı yayın gerçekleştirecek. Gazi Mustafa Kemal Atatürk ile onun yol ve düşünce arkadaşları anılacak; onlara duyulan minnet, sevgi ve saygı dile getirilecek. Anıtkabir ziyaretçi akınına uğrayacak. Bir büyük sevinci yaşayacağız; yaşasın Cumhuriyet diyeceğiz! Ne güzel!

Cumhuriyetin önemini hepimiz önce ilkokullarda öğrenmedik mi? En çok da güzel şiirlerle belleklerimize kazınmadı mı? Onlar ezberlediğimiz ilk şiirler olmadı mı? Ama gelin görün ki son yıllarda okutulan ders kitaplarına baktığımızda ne Cumhuriyet var ne de o güzel şiirler! Bunu neden yapıyorlar? Çünkü bir Osmanlı hayranlığıdır gidiyor da ondan. Sanırsınız hepsi hanedan kankası ya da birinci dereceden hısımı! Hoş aslında hanedanın hayatta kalanları bile eski yönetimi istemiyor, özlemiyor, çağdışı buluyor ya, olsun. Onlar Cumhuriyete karşı oldukları için, Cumhuriyetin kadınla erkeği eşit görmesini içlerine sindiremedikleri için; hukuku, laikliği savunduğu için karşılar! Bu yüzden İstanbul Sözleşmesi’ni istemiyorlar. Onun için kadını küçük görüyor, onun sosyalleşmesine çalışmasına karşı çıkıyorlar. Çünkü Cumhuriyet yönetimi, demokrasiyi savunuyor. Kadın-erkek eşitliğini, yaşam ve düşünce özgürlüğünü, inanç özgürlüğünü savunuyor.

CUMHURİYETİN İLK DERS KİTAPLARI

Cumhuriyetle birlikte gelen Öğretim Birliği Yasası (Tevhid-i Tedrisat Kanunu), Türkiye’yi çağdaşlaşmaya ulaştıran bir yol haritasıydı, anayasaydı. Bu yolla halka hızla okuma yazma öğretildi. Öğrencilere ders kitapları hazırlandı. Dört yılda bir Milli Eğitim Şûrası toplandı, bilimsel, eğitimsel kararlar alındı. Atatürk Devrimleri yapıldı.

Ne var ki Atatürk Devrimleri’ni yıkmaya çalışan karşıdevrimciler çıktı. Son olarak on yıl kadar önce zorla yasalaştırılan, bozuk olan eğitim sistemini daha da bozan 4+4+4 eğitim sistemiyle ve cemaat yapılanmasıyla, vakıf ve derneklerle, siyasal zeminin kendilerine tanıdığı olanaklarla, Öğretim Birliği Yasası’na aykırı olarak, eğitimi kontrol altında tutmaya başlayanlar çoğaldı. Okullardaki, dershanelerdeki, yurtlardaki FETÖ yapılanması, 15 Temmuz sonrası kısmen tasfiye edilse de kimilerine göz yumuldu, gidenlerin yerine benzer yapılanmalar ortaya çıktı. Bu durumda anayasaya, yasalara uygun olması gereken müfredatta, ders kitapları bilimsellikten uzak, cemaat vakıf ve derneklerinin denetimine geçiyordu. İşte böyle bir ortamda sözgelimi ilkokul Türkçe kitaplarında Cumhuriyetten söz edilmesi beklenir mi?

CUMHURİYETİN DEĞERİNİ BİLMEK

Oysa Cumhuriyet ne tür zorluklar yenilerek kazanıldı, ne büyük kazanımlar getirdi. Bunların ders kitaplarında yer almaması, büyük bir değerbilmezlik değil mi?

Ders kitapları, eğitim öğretim programını tam olarak uygulayan temel kaynaktır. Öğrencilere yaşadıkları toplumun değerlerini olduğu kadar, evrensel kültürü de bilgi, beceri ve alışkanlıkları da kazandırır. Toplumda geçmişle bugün, bugünle yarın arasındaki ortak kültür köprüsünü oluşturur. Bunu daha çok duygulu, akılda kalıcı biçimde şairlerimiz şiirlere döktüler. Bu şiirler hem bilgi edinme açısından hem de şiir beğenisi geliştirme açısından okutulmalıdır. Ne var ki bu şiirler de ilkokul öğrencilerinden esirgenmiştir. İlkokul Türkçe kitaplarında Cumhuriyet teması ele alınmamış, bununla ilgili olarak da ne okuma parçaları ne de şiirlere yer verilmiştir.

Rakım Çalapala’dan Mithat Cemal Kuntay’a, Hasan Âli Yücel’den Behçet Kemal Çağlar’a, Fazıl Hüsnü Dağlarca’dan Âşık Veysel’e, Behçet Necatigil’den Cahit Külebi’ye onur duyduğumuz bu usta şairlerden birer şiire yer verilseydi, keşke... Böylece de çocukların yüreklerine ve beyinlerine seslenmek, onların Atatürk ve Cumhuriyet sevgisine; duygu ve düşünce dünyalarının gelişmesine ve dilimizin zenginliklerini tatmalarına katkı sağlayacaktı.

Cumhuriyet Bayramımızı yürekten kutluyorum!



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

Okullar tatildeyken... 26 Ocak 2023

Günün Köşe Yazıları