Ülkemize geçici koruma statüsüyle ya da yasadışı yollardan giren ve son dönemde toplumsal hayatta hayli derecede rahatsızlığa neden olan yabancılar sorunu ile birlikte ülke gündemini uzunca bir süredir meşgul eden diğer bir konu da bilinen şekliyLe taşınmaz satın almak suretiyle tezahür eden, ancak bunun gibi pek çok yöntemi bulunan, istisnai yoldan Türk vatandaşlığı kazanan yabancılar meselesidir. Türk vatandaşlığını sonradan kazanan yabancıların Resmi Gazetede ilan edilmesi uygulamasının kaldırılması ve vatandaşlık kazanan yabancı sayısının şeffaf bir şekilde kamuoyu ile paylaşılmaması, istisnai yoldan Türk vatandaşlığı kazanmış olan yabancılar konusundaki bilinmezlikleri artırmaktadır. 

SON DÜZENLEME

Anayasamıza göre, Türk vatandaşlığı, ancak yasanın gösterdiği şartlarla kazanılmakta ve yine ancak yasada belirtilen hallerde kaybedilmektedir. Türk Vatandaşlığı Kanunu’na göre, Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen yabancılarda, ayırt etme gücüne sahip olmak, Türkiye'de kesintisiz beş yıl ikamet etmek, Türkiye'de yerleşmeye karar verdiğini davranışları ile teyit etmek, genel sağlık bakımından tehlike teşkil etmemek, iyi ahlak sahibi olmak, Türkçe konuşabilmek, geçimini sağlayacak gelire sahip olmak, milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel hali bulunmamak, şartları aranmaktadır. Bu şartlar, başvuru şartlar olup, ilgili yabancıya Türk vatandaşlığını kazanmasında mutlak bir hak sağlamayacaktır.

İSTİSNA OLMAKTAN ÇIKTI

Yabancılar, bazı istisnai hallerde, cumhurbaşkanı kararı ile Türk vatandaşlığını kazanabilmektedirler. Uygulama yönetmeliğine göre, taşınmaz satın almak, sabit sermaye yatırımı gerçekleştirmek, istihdam oluşturmak, mevduat hesabı açmak, devlet borçlanma araçları ile yatırım fonu satın almak ve en son eklenen hükümle birlikte BES fonlarına yatırım yapmak suretiyle istisnai yoldan Türk vatandaşlığı kazanılabilmektedir. 

Yasal düzenlemeden anlaşıldığı üzere, istisnai bir yöntem olması gereken yatırımla vatandaşlık kazanılması, artık istisnai bir yöntem olmaktan çıkmış durumdadır.

Kimi Körfez ülkelerinde AVM’lerde, reklam panolarında, TV kanallarında taşınmaz satışı ile birlikte Türk Pasaportu görselleri de kullanılarak adeta Türk vatandaşlığı pazarlanmaktadır. Hatta buna benzer reklam görsellerine, Türkiye’deki AVM’lerde, internet sitelerinde ve emlakçı camekânlarında da rastlamak mümkündür. Oysa Türk vatandaşlığı, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin bir hükümranlık alametidir; pazarlama aracı olarak kullanılmamalıdır.

Türk vatandaşlığını kazanma kararı, yalan beyan veya önemli hususların gizlenmesi sonucunda vuku bulmuş ise kararı veren makam tarafından iptal edilebilmektedir. Bu durumda, vatandaşlığı iptal edilen kişiler hakkında, Yabancıların Türkiye'de İkamet ve Seyahatleri Hakkında Kanun hükümleri uygulanacak ve bu kişiler en geç bir yıl içinde Türkiye'deki mallarını tasfiye edeceklerdir. Aksi halde malları Hazinece satılarak bedelleri nam ve hesaplarına bir kamu bankasına yatırılacaktır.

YENİDEN ELE ALMALI

Türkiye’de hiç ikamet etmemiş ve Türkiye’de yaşamak konusunda isteği dahi bulunmayan bazı yabancılar, Türkiye’de taşınmaz satışına aracılık eden emlakçılar vasıtasıyla taşınmaz satın alarak vatandaşlık başvurusunda bulunmaktadır. Öyle ki taşınmaz satın alarak vatandaşlık kazanan yabancının, üç yıllık bekleme süresi sonunda taşınmazını yine başka bir yabancıya satması suretiyle bir taşınmaz üzerinden hülle yolu ile birden fazla vatandaşlık kazanılmaya çalışıldığı, yönetmelikle belirlenen parasal sınırın altında satın alınan bazı taşınmazların değerlemelerinin danışıklı olarak yüksek gösterildiği, hususları da kamuoyunda sıkça tartışılmaktadır. Bu bakımdan, son 10-15 yıl içerisinde istisnai yoldan vatandaşlık kazanmış olan tüm yabancıların vatandaşlık başvuru dosyalarının yeniden ele alınarak, varsa hukuksuz şekilde vatandaşlık kazananların vatandaşlıklarının iptalinde kamu yararı olduğu tartışmasızdır.

AV. ÖNER BULUT