Özdemir İnce

Kutsal ve kutsal olmayan

14 Nisan 2023 Cuma

İlkin yazıdaki iki sözcüğünün evrensel karşılıklarını yazalım: Kutsal: Sacré. Kutsal olmayan: Profane.

Kutsal, dinlerin özel alanına ait, soyut anlamda dokunulmaz olan, korku ve saygı uyandıran şey. Aziz. İlkel dinlerde totem ve tabu.

Genelleyecek olursak: 1. Güçlü bir dinsel saygı uyandıran ya da uyandırması gereken. 2. Tapılacak ya da yolunda can verilecek denli sevilen: “Yurt herkes için kutsaldır.”

“Kutsal” kavram sözcüğü din alanının dışında da çok kullanılır ama konumuz bu alan değil dinsel alan. “Kutsal”ın ters anlamlısı karşılığı olarak Türkçe de aralarında olmak üzere “profan” sözcüğü kullanılmakta. “Profan”ın Türkçede epeyce eşanlamlısı var ama siz bu yazıda bu sözcüğü “kutsala saygısız” olarak düşünün.

“Kutsal” olan şeyi, nesneyi kutsal olmayan, din dışı alanlarda kullandığınız zaman o şey kutsallığını yitirir. Örneğin siyaset alanında. Bu şey Tanrı da peygamber de kutsal kitap da olsa kutsallığını yitirir. Din dışına çıkar. Şu “kutsal seccade”yi (!) iyi anlamak için “totem” ve “tabu”nun ne anlama geldiğini bilmemiz gerekiyor.

Totem: TDK sözlüğüne göre totem kelimesi, ilkel toplumlarda topluluğun ondan türediği düşünülen ve kutsal sayılan ağaç, hayvan, rüzgâr vb. herhangi bir doğal ongun, nesne olarak tanımlanır.

Tabu: Hem “kutsal” hem “kirlenmiş” şeyler tabu olabilirler. “Tabu” karşılığında birçok dilde kullanılan sözcükler iki zıt anlamı birden taşırlar. Hastaları ve ölüleri toplumun geri kalanından ayırmak en eski zamandan beri bir gelenektir.

Seccade: Üzerinde bir tek kişinin namaz kılabileceği büyüklükte, halı ya da kumaştan yaygı, namazlık. Seccade her zaman halı ya da kumaştan olmaz, kilim de çul da herhangi bir dokuma da bazen karton parçası da seccade olur. Bir nesnenin seccade olması için namaz kılmak amacıyla serilmesi gerekir. Zorunlu durumlarda seccadesiz de namaz kılınır. Seccadenin belli bir rengi, deseni, motifi yoktur. Olsaydı, seccade değil totem olurdu. Seccadenin kutsal bir nesne olmadığını yeterli din bilgisi olan namus ve haysiyet sahibi kişiler söylediler.

Ama mürteci tayfası kutsal olmayan bir nesneyi kutsallaştırarak putperest olmayı, siyaset aşkına, göze almaktalar. İktidarın tutması Sabah gazetesinde 03.04.2023 günü yayımlanan kışkırtıcı haberi okuyalım: “‘Maalesef yine dini ve manevi değerlerimize bir saldırı olarak kabul ediyoruz bu olayı. Bu seccade alın koymak için ayak basmak için değil’ ifadelerini kullandı.”

Bu haince iftirayı biraz irdeleyelim: Söz konusu fotoğraf bir camide ya da namaz kılınan bir yerde çekilmemiş. Kamuya açık bir yerde çekilmiş. Bu nedenle o dokuma paspas gibi bir şey. Kutsalın ne olduğundan habersiz, her türlü ahlaksızlık ve yolsuzluğu sineye çeken cahillerin “iyi ve iyi niyetli vatandaş” olduklarını kabul etmemiz mümkün değil. Bu insanlar din yerine en ilkel hurafeye inanır. Bir onurlu gazetenin böylesine rezilce habere yer vermesi utandırıcı bir meslek ihaneti.

R. T. Erdoğan, bir yerde kürsüdeyken senaryo gereği kendisine bir seccade getirmişler. Başyüce bu, seccadeyi göstererek K. Kılıçdaroğlu’na girişmiş ve “Fazla kalmadı, 40 gün. Bu 40 gün içerisinde birileri seccadelerin üzerine ayakkabılarıyla basabilir çünkü bunlar Pensilvanya’dan alıyorlar talimatı. Onlara göre meşrudur, yapabilirler. 15 Mayıs’ta şükür namazını bu seccadede kılabiliriz” demiş.

Kılıçdaroğlu Pensilvanya’dan yani R.T. Erdoğan’ın iş ortağı Fethullah’tan talimat aldığı için ayakkabısıyla kutsal seccadeyi çiğnemiş imiş... Siyasal tutku bir insanın vicdanını nasıl kör ediyor, bu körlükle kutsal ile profanı birbirine karıştırıyor? R.T. Erdoğan söz konusu seccadenin kutsal olmadığını bilmiyor mu? R.T. Erdoğan siyasal çıkar amaçlı kullandığı için seccade kutsal olsa bile artık kutsal değil.



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

Maçı hakem bitirir 26 Nisan 2024

Günün Köşe Yazıları