Geçmişte de yaşanan olaylar güncelleştikçe, bazı görüş ve düşünceleri yinelemek gereği duyuluyor. Yaklaşan genel seçim dolayısıyla “her toplum layık olduğu hükümetle yönetilir” kuralı sık sık yinelenmeye başlandı. Bunun anlamı şu: Her düzenin, rejimin kendine uygun bir kişi, birey tipi vardır. Ya da başka bir anlatımla, insan tiplerinin, karakterlerinin kendilerine uygun düzenleri vardır. Düzenin gerektirdiği niteliklere, özelliklere sahip olmayan bir insan topluluğu üzerine, bu yapı ile uyumlu olmayan bir düzenin monte edilmesi, oturtulması başarısızlıkla sonuçlanır. İnsanlara düzenin gerektirdiği nitelikleri, erdemleri kazandırmazsanız, düzen yozlaşır. Düzenin resmi adı demokrasi de olsa bir kandırmaca, bir alalama olarak kalır.

***

Demokratik düzenin “demokratik insan” olarak nitelendirebileceğiz birey tipi vardır. Demokratik insan, vatandaş olmanın görev ve sorumluluklarının bilincinde, görüşlerini savunma cesaretine sahip, düzgün davranışları olan, hileye dolana başvurmayan, kişiliği gelişmiş bireydir. Eğer toplumda kişiler, vatandaş olmanın bilincinde değillerse, görüşlerini açıklamak, savunmak cesaretini göstermiyorlarsa, yolsuzluğa, istismara yatkın iseler, kolayca etkilenip, yönlendiriliyorlarsa, birey olarak özgüvenleri yoksa, demokratik düzeni o toplumda yeşertemezsiniz.

Demokrasi ya bir alalama (kamuflaj) olarak kalır ya da demokrasi kisvesi altında garip, ucube bir düzen kurulur.

Gerçekten demokratik bir düzen oluşturmak istiyorsak, insan davranış ve değer yargılarını demokrasiye yatkın biçimde değiştirmemiz gerekir. Bu bağlamda eğitim yetersizliğinden, bilgi yoksunluğundan ya da yoksulluğundan söz edilir. Eğitim anlayışımız da bir gariptir. Belleğe yalan yanlış da olsa bilgi doldurmayı eğitim sanırız. Eğitimle, irdeleme, çözümleme, düşünme yeteneğinin yanında kişiliğin de geliştirilmesi gerekir.

***

Kişilik gelişmesi de bilgi düzeyi, düşünme, irdeleme ve çözümleme yeteneği ile ilintilidir. İstisnai durumlar olabilir, ama iyi eğitim almış, eğitimde başarı düzeyi yüksek olanların kişilikleri de genel olarak gelişmiş olmaktadır.

Bazı kesimlerin medyada sesyayar, araç olarak kullandıkları kişiler incelendiğinde, çoğu kez eğitim düzeylerinin yeterli olmadığı görülür. Eğitimli olmak herhangi bir eğitim kurumundan diploma, belge almak değildir. Diplomanın belgenin hangi kurumdan, hangi derece ile ve kaç yılda alındığı daha da önemlidir. Sınavla, yüksek başarı puanı ile girilen bir kurumdan, süresi içinde A, pekiyi, yüz üstünden ortalama 90’ın üstünde bir derece ile alınan bir diploma ile; orta derece ile ancak geçer puan alabilen bir mezunun bilgi düzeyi, çözümleme irdeleme yeteneği, hatta özgüveni aynı değildir. İnsanlara yapıştırılan etiketler yanıltıcı olabiliyor. İki farklı kişi aynı etiketi taşısa dahi, nitelikleri, yetenekleri çok farklı olabilmektedir.

***

Genelde bir diploma, bir belge almış olsa da, bilgi düzeyi yeterli olmayan, kişiliği gelişmemiş kişiler, iç ve dış çıkar odakları tarafından kullanılmaktadırlar. Bu kişiler kendi gelenek erdem ve artamlarının sonucu değil; parti, cemaat, tarikat, dernek desteği veya dış telkinler, aşılamalar sonucu, politikada, kamuda hatta özel sektörde önemli orunlara gelmekte hatta akademik unvanlar taşıyabilmektedir. Tehlike buradadır. Bulunduğu orunun, mevkinin gerektirdiği niteliklere sahip olmayan kişiler, yanıltıcı etiket sahipleri, bazı çevrelerce kullanılabilmektedir. İyi yetişmiş, parlak dereceleri olan, kişiliği gelişmiş kişilerin, halkı ayartmak, yönlendirmek için araç olarak kullanılmaları olasılığı hemen hemen yok gibidir. İşte tersine ayrım buradan kaynaklanmaktadır. Tersine ayrım, kötünün iyiyi kovması, geri planlara itmesi, demokratik düzenin oluşmasının önemli engellerinden biridir.

Demokrasi, yönlendirilen, sürü psikolojisine sahip, toplumsal sorumluluğu az, medeni cesaretten yoksun, yanıltıcı etiketlerin ayartısına kapılmış bireyin değil, kişilikli, özgüveni olan, haklarının bilincinde olarak sorumluluk duygusu ile savaşım verenlerin, verebilecek olanların düzenidir. İnsan kaynağı altyapısını oluşturmadan, bir düzeni demokrasi olarak tanımlamak, eğreti, yanıltıcı bir etiket olarak kalmaktadır.