Antalya’da 1975 yılında faaliyete geçen, 1998’de kapatılan (MKE) Antalya Pil Fabrikası (ANPİL) Türk Silahlı Kuvvetleri’nin ihtiyaç duyduğu pil ve bataryaların üretilmesi için kurulmuştu. MKE’nin yerleşkeyi geri almak için harekete geçmesi tepki çekiyor. Belediyece “Sanayi Müzesi” ve “Millet Bahçesi” yapılması için projelendirilen ANPİL alanında kent konseyi kültürel miras çalışma grubu, yerleşkenin geleceğine ilişkin karar süreçlerinin şeffaf ve katılımcı şekilde yürütülmesi çağrısında bulundu. Konsey, fabrikanın tarihsel, mimari ve sosyal değerlerine dikkat çekerek alandaki tescilsiz yapıların da koruma altına alınması gerektiğini açıkladı. Kültürel miras çalışma grubu başkanı Doç. Dr. A. Esin Kuleli, ANPİL Yerleşkesi’nin Cumhuriyet dönemi sanayi politikalarını ve modern mimariyi temsil eden önemli endüstriyel alanlar arasında yer aldığını belirtti. Doç. Kuleli, “Prefabrik betonarme taşıyıcı sistemi, katlanmış plak çatı formu, güneş kırıcı cephe öğeleri, gün ışığı fenerleri, avlulu plan yapısı ve yağmur suyu toplama havuzuyla döneminin modern tasarım ilkelerinin izlerini taşıyan yerleşke, kent tarihinde hem üretim hem de toplumsal yaşam açısından güçlü bir karşılık bulmuş durumda” dedi.
SEKİZ YAPI TESCİLSİZ
Kültürel miras çalışma grubu tarafından yapılan arşiv ve arazi çalışmaları sonucunda yerleşkede bulunan sanayi yapılarından 11’inin tescilli olduğu, 8 yapının ise hâlâ tescilsiz durumda olduğu tespit edildi. Konsey, bütüncül korunma yaklaşımı gereğince tescilsiz yapıların ve çevresel peyzaj öğelerinin de koruma altına alınması için Antalya Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’na resmi başvuru yaptığını duyurdu. ANPİL Yerleşkesi’nin Kepez Belediyesi’nden alınarak yeniden MKE’ye devredilmesi yönünde girişimlerde bulunması eleştirilirken Kepez Belediyesi’nce alanda yürütülen restorasyon ve kamusal dönüşüm çalışmaları kapsamında kütüphane ve sosyal alan projelerinin devam ettiği, tahsisin iptaline karşı hukuki süreç başlatacağını duyuruldu. ANPİL Yerleşkesi’nin geleceğine yönelik belirsizliğinin arttığını ifade eden Antalya Kent Konseyi Kültürel Miras Çalışma Grubu Başkanı Doç. Dr. A.Esin Kuleli, “Bu süreçte alınacak kararların, kamu yararı ve şeffaflık ilkeleri doğrultusunda, kentin kültürel mirasının korunması esas alınarak değerlendirilmesi gerekmektedir. 2025 Uluslararası Antalya Mimarlık Bienali’nin büyük bölümü ANPİL Yerleşkesi’nde gerçekleştirilmiş ve yaklaşık 8 bin katılımcıyı ağırlamıştır. Bienal süresince fabrika yapıları, avlular ve açık alanlar; sergi, atölye, performans, söyleşi ve açık hava etkinlikleri için başarıyla kullanıldı” dedi.
RANTA UZAK TUTULMALI
Kuleli, “Tüm bu değerlendirmeler ışığında Antalya Kent Konseyi olarak, Pil Fabrikası yerleşkesinin tüm bileşenleriyle birlikte korunması, tescilsiz yapıların koruma statüsüne alınması, alanın kentsel rant baskısından uzak tutulması ve kamusal, kültürel ve rekreatif işlevlerle geleceğe taşınması gerektiğini bir kez daha vurguluyoruz” açıklamasında bulundu. Yerleşkenin geleceğine ilişkin tüm kararların; kent konseyi, Mimarlar Odası, üniversiteler, Kepez Belediyesi, MKE ve ilgili uzmanların katılımıyla yürütülmesi istendi.
