Bilim dünyasında Y kromozomunun geleceği uzun süredir tartışma konusu olmaya devam ediyor. İlk araştırmalar, erkek cinsiyetini belirleyen Y kromozomunun evrimsel süreç boyunca ciddi ölçüde gen kaybına uğradığını ve teorik olarak milyonlarca yıl içinde işlevini yitirebileceğini ortaya koydu.
Evrimsel biyolog Jenny Graves, Y kromozomunun atalarından bu yana genlerinin büyük bölümünü kaybettiğini belirterek, aynı yöndeki seyrin devam etmesi durumunda kromozomun uzun vadede işlevsiz kalabileceğini savunuyor. İnsanlarda cinsiyetin sperm hücresinin taşıdığı X ya da Y kromozomuna göre belirlendiğini hatırlatan uzmanlar, bu sistemin şu an için insan türünde kararlı şekilde sürdüğüne dikkat çekiyor.
Bilim çevrelerinde konuya ilişkin farklı görüşler de bulunuyor. MIT’den genetikçi Jenn Hughes ve ekibi, özellikle primatlarda Y kromozomunun uzun zamandır stabil olduğunu ve yok olma riskinin iddia edildiği kadar yüksek olmayabileceğini öne sürüyor.
DİĞER TÜRLERDE FARKLI MEKANİZMALAR DEVREDE
Bazı kemirgen ve memeli türlerinde Y kromozomunun tamamen ortadan kalktığı, buna karşın cinsiyet belirleme işlevinin başka genetik mekanizmalar aracılığıyla sürdürüldüğü biliniyor. Uzmanlar, bu örneklerin insan evrimini anlamak açısından önemli ipuçları içerdiğini ifade ediyor.
Son araştırmalar, Y kromozomundaki gen kaybının sabit bir hızla ilerlemediğini ortaya koyuyor. Bilim insanları, sürecin duraksamalar, hızlanmalar ve sıçramalarla ilerleyebileceğini belirtiyor.
Uzmanlar, Y kromozomunun geleceğiyle ilgili kesin bir sonuca varılabilmesi için kapsamlı ve uzun vadeli genetik araştırmalara ihtiyaç olduğunu vurgularken, tartışmaların önümüzdeki yıllarda da bilim gündeminde yer almaya devam edeceği öngörülüyor.
KAYNAK: Science Alert
