Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) tarafından üretimden satışlar kriterine göre belirlenen 2024 yılı 100 büyük firma, düzenlenen basın toplantısı ile duyuruldu. EBSO Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar ve EBSO Yönetim Kurulu Üyelerinin katılımıyla yapılan toplantıda, ekonomik gelişmeler de değerlendirildi.
İLK 5’TE SIRALAMA DEĞİŞMEDİ
Üretimden satışlar kriterine göre belirlenen 2024 yılı 100 büyük firma içinde ilk 10 firmada genel bir değişiklik olmadı. İlk 5 firma 2023 yılında olduğu gibi 2024 yılında da yerini korudu. İlk 5’te, Star Rafineri ilk sırada yer alırken Tüpraş ikinci, Petkim üçüncü, İzmir Demir Çelik dördüncü ve Philip Morris beşinci sırada yer aldı. JTI Tütün Ürünler bu yıl altıncı sıraya yükselirken Abalıoğlu Yağ Sanayi yedinci sıraya çıktı. Abalıoğlu Lezita bir sıra gerileyerek bu yıl sekizinci sıraya geriledi. Kardemir Çelik Sanayi dokuzuncu sıraya çıkarken Ravago Petrokimya onuncu sırada yer aldı.
İMALAT SANAYİSİNDE YATIRIMLAR DÜŞTÜ
Toplantıda konuşan EBSO Başkanı Ender Yorgancılar, Türkiye’nin büyüme oranlarının, 2020’de 1.9, 2021’de 11.4, 2022’de 5.5, 2023’de 5.1 ve geçen sene 3.2 büyüdüğünü hatırlatıp, “Bu rakamlara baktığımızda dünyadaki Hindistan Çin'in dışındaki ülkelerde sürekli olarak bir büyüme trendini yakalayan başaran bir ülke konumunda ama büyüme trendi istenilen seviyede değil büyüme trendi. Yüzde 5.5 altında büyüme işsizliği aşağıya çekmek mümkün değil. İmalat sanayisi GSYH içindeki payı 2020’den 2024 yılına kadar yüzde 16 seviyelerinde bir pay alıyor. Ama geçen yıl maalesef geçtiğimiz 4 yılla karşılaştırdığımızda imalat sanayinde bir düştüğünü görüyoruz. Büyüme ne kadar çok olursa imalat sanayisini payı o kadar artıyor. Üretim oldukça büyümeye pozitif etkisi var. PMI değerleri 50 ve üzeri olduğunda ekonomide işler iyi gidiyor demektir. Kapasite kullanma oranı yüzde 74-75 bandan gidiyor. İmalat sanayisinde teşvikli yatırımlar son yıllarda 750-800 milyar liralık yatırımlar 680 milyara düştü. Bu talebe bağlı olan bir konu. ÜFE-TÜFE rakamları açıklananla gerçekte hissedilenle aynı olmadığını hepimiz biliyoruz. Ekonomi her şeyin belirleyicisi konumuna geliyor. Alınan her karar ekonomiyi etkiliyor” dedi.
KAYIP YIL 2024
Geride kalan yılın kendileri için kayıp yıl olduğunu belirten Yorgancılar, “2024 yılını tüm dünyada olduğu gibi bizim içinde kayıp yıl oldu. Pazarlardaki durgunluk var. AB’de eskisi gibi bir talep yok. Para harcamayan bir kesim var. İhracatının yüzde 50’sini AB’ye yapan Türkiye’yi etkiledi. Otomotiv ve tekstil en çok etkilenen sektörler olarak öne çıktı. İş gücü ve finansman maliyetleri küresel rekabet gücünü zayıflattı. Döviz kurları 30-35 civarında arttı. Ama çalışanlar yapılan zam 50’leri aştı. Çoğu sanayici maliyetin altında ihracat yapıp sistemin içinde kalmak için çaba sarf ediyor. Pazardan çıktığınızda tekrar girmek için harcayacağınız para girişte harcayacağınız paradan çok daha fazla oluyor. Parlayan yıldız Hindistan oldu. Çok uygun fiyatlarla pazara girmek için çaba sarf ediyor. 100 büyük firmanın KDV alacak miktarı bir önceki yıla göre yüzde 15 azalarak 6,5 milyar euroya düştü. Firmaların yine finansman sorunu yaşarken işletme sermayesi ihtiyacı duyduğu bir ortamda bu KDV sıkıntısının bir an önce çözülmesi ve bu paranın sisteme devlet tarafından verilmesine öncelik tanınması önemli bir konu” diye konuştu.
FAİZLER AŞAĞIYA İNMELİ Kİ ENFLASYON DA AŞAĞIYA İNSİN
Toplantı öncesinde bankalarla telefon görüşmesi yaptığını söyleyen Yorgancılar, “Mevduat faiz istedim. Yüzde 51 civarında mevduat faiz veriyorlar. Stopajı düşün yılık yüzde 43 faiz veriyorlar. Bugün hiçbir şey yapmadan paranı bankana koy vergisiz algısız size parayı veriyor. Yatırım için kredi istediğinde yüzde 55 en düşüğü. Firmanın kredi notlarına göre 65’e kadar rakamların olduğunu duyuyoruz. Banka 42 ile faiz ödemesi yaparken bunun üzerine gerek kendisini karı, işletme giderleri, risk primleri ilave edince 55 altında parayı satabilmesi mümkün değil. Faizler aşağıya inmeli ki enflasyon da aşağıya insin. Ekonominin kuralı her yerde aynı ve bu aynı gerçekleşmiştir” ifadelerini kullandı.
SANAYİCİ HEYECANINI, MOTİVASYONU KAYBETMEK ÜZERE
EBSO Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar, “Üretimden satışlar geriledi maliyet kalemleri arttı ve enflasyonun gerisinde kaldı. İlk 100 arasında enflasyonun üzerinde borçlar artmış. Firmaların ihracat performansı ülke performansını altında kalmış, ithalata olan bağımlılık devam ediyor. Enflasyon düzeltmesi ile ek kaynaklarda iyileşme gözlemlendi. İç ve dış talepte zayıflama oldu. Enflasyon düzeltmesiyle zarar eden firmaların sayıları arttı. Bu sene ilk 100’deki firmaların yüzde 70’i 80’inin zarar ettiğini göreceksiniz. OVP ile önümüzü görmek istiyoruz. Sanayici heyecanını, motivasyonu kaybetmek üzere. Üretim bazlı ekonomik programın teşviklerin, desteklerin açıklanması bizler için son derece önemli” dedi.
