Bebekle birlikte uyumak

Ufacık yatak odamıza kral yatağı aldırabilmek için “Ortamızda da çocuğumuz yatar” diye ikna etmişti eşim beni. Kul kurar Uzay gülermiş. Eşim aylardır salonda uyuyor, ben de o kral yatağının en kenarında kalan yaklaşık yirmi santimetre genişliğindeki alanda.

Amerikan Pediatri Akademisi (AAP), bir yaşın altındaki çocuklarla birlikte uyumaya şiddetle karşı çıkıyor. Ebeveynlerin bebekleriyle özellikle ilk 6 ay aynı yatakta değil aynı odada uyumalarını öneriyor. Çünkü bebeklerle yatak paylaşımının daha yüksek ani bebek ölümü oranlarıyla ilişkili olduğunu ortaya koyan araştırmalar oldukça fazla. Ayrıca, Birleşik Krallık’taki Royal College of Obstetricians and Gynecologists’in birlikte uyumaya ilişkin 2021 tarihli bir incelemesi, şu durumlarda risklerin daha yüksek olduğunu buldu:

- Bebekle yatak yerine kanepe benzeri bir yerde birlikte uyunursa.

- Bebek 98 günden küçükse.

- Gecenin bir kısmında değil de bütün gece birlikte uyunursa.

- Bebekle birlikte uyuyan yetişkin alkol tüketmişse veya sigara içmişse...

Biz de bebeğin ebeveynlerle birlikte uyumasının “ani bebek ölümü riski”ni (SIDS) artırdığını bildiğimiz için Uzay ilk altı ay yalnızca “anne yanı beşiği”nde uyumuştu. Hatta bir tanıdığımın başına gelen korkunç bir olayı da duyduktan sonra iyice korkar olmuştum uykusuz halimle Uzay'ı emzirirken uyuyakalmaktan. Bu nedenle ilk aylar Uzay’ı hep oturarak emziriyordum ki uykum kaçsın. Ama Uzay büyüdükçe ve SIDS riski azaldıkça yavaş yavaş birlikte uyumaya başladık. Hele bir de gündüz uykularında Uzay’la beraber uyuduğumda onun daha çok uyuduğunu fark edince iyice artırdım. Pek şikâyetçi sayılmam aslında. Sadece bu iş nereye gidecek diye endişeliyim. Onunla uyumayı, soluğunun sesini duymayı, geceleri başını koklamayı çok seviyorum ama bedelini de ödüyorum. Uzay 21 aylık oldu. “Kesintisiz uyur” derken hâlâ geceleri emmek için dört, beş kez kalkıyor. Ancak biraz araştırınca uyanmalardan sırf Uzay’ın sorumlu olmadığını buldum.

ANNELER DE UYANDIRIYOR

Notre Dame Üniversitesi Anne-Bebek Davranışsal Uyku Laboratuvarı yöneticisi James McKenna, laboratuvarında uyuyan anne-bebek çiftlerini gözlemlediğinde, annelerin bebekleri uyandırma oranının yaklaşık yüzde 40’ını ve bebeklerin anneleri uyandırma oranlarının yaklaşık yüzde 60’ını oluşturduğunu bulmuş. Neyse ki Uzay genellikle geceleri kalktığında gözünü bile açmıyor, sadece sudan çıkmış balık gibi çırpınıyor. Ben de ağlamasına filan değil sarsıntılara uyanıyorum. Yattığım yerden bile kalkmadan onu emzirip sonra uyumaya devam edebiliyorum.

Her seferinde onun odasına gitsem uykum iyice bölünmüş olurdu. Ayrıca birlikte uyumanın birçok avantajı da var: Bir yetişkinin bedenine yakın olmak bebeğin daha sabit bir beden sıcaklığında kalmasına yardımcı oluyor. McKenna, biyolojik olarak uygun olanın uyku eğitimi değil birlikte uyuma olduğunu söylüyor. Önceki yazılarımdan birinde de değindiğim gibi ben de uyku eğitimine karşıyım, çocuklarda kalıcı sorunlar bıraktığını düşünüyorum. McKenna, birlikte uyumada fiziksel temasın bebeklerin “daha düzenli nefes almasına, enerjiyi daha verimli kullanmasına, daha hızlı büyümesine ve daha az stres yaşamasına” yardımcı olduğunu vurguluyor. Uzay’la beraber uyumak bu nedenle benim tercihim. Ve yine yalnız değilim: Riskleri vurgulayan kanıtlara rağmen, Amerika’da Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’nin (CDC) 2015 verilerine göre ankete katılan annelerin yarısından fazlası bebekleriyle birlikte uyuduğunu bildirmiş.

Birlikte uyumanın çocukların özgüveni üzerinde olumsuz bir etkisi olduğu düşünülüyor. Connecticut Çocuk Tıp Merkezi'ndeki davranışsal uyku programının yöneticisi Psy. D. Lynelle Schneeberg, çocukların özgüvenli ve bağımsız olmasına yardımcı olmanın, birlikte uyumanın olumlu etkilerinden daha önemli olduğunu söylüyor. Houston Üniversitesi'ndeki araştırmacılar, endişeli çocukların ebeveynleriyle daha fazla birlikte uyuduğunu bulmuş. Ama burada bir yumurta-tavuk ilişkisi neden olmasın? Belki o çocuklar başka nedenlerle zaten olağandan daha çok endişeli oldukları için ebeveynleriyle birlikte uyumak istiyorlardır. Yine de uzun vadede birlikte uyumanın çocuğun psikolojik gelişiminde olumsuz etkisi olduğu görüşü çok yaygın. Bu nedenle çok da geç kalmadan “Dur” demem gerekiyor. Yalnızca nasıl başlayacağımı bilmiyorum. Tek tesellim hâlâ yaşının çok küçük olması.