Isınan dünyada havalimanlarının yeni yükü: Gürültü kirliliği

Isınan dünyada havalimanlarının yeni yükü: Gürültü kirliliği

5.10.2025 10:50:00
Güncellenme:
Ayça Ceylan
Takip Et:
Isınan dünyada havalimanlarının yeni yükü: Gürültü kirliliği

Giderek yükselen sıcaklıkların uçakların kalkış dinamiklerini değiştirerek havalimanı çevresindeki gürültü kirliliğini artıracağı öngörülüyor.

İklim değişikliği yalnızca sıcak hava dalgaları, seller veya kuraklıklarla değil beklenmedik yollarla da gündelik yaşantımızı etkiliyor. University of Reading araştırmacılarının Aerospace dergisinde yayımladığı yeni bir çalışma, artan sıcaklıkların uçakların kalkış dinamiklerini değiştireceğini ve bunun da havalimanı çevresindeki gürültü kirliliğini artıracağını ortaya koyuyor.

Sıcak hava, soğuk havaya göre daha az yoğundur. Bu da uçak motorlarının aynı kaldırma gücünü sağlamak için daha uzun süre düşük irtifada kalmasına yol açar. Genellikle kısa Avrupa uçuşları için kullanılan Airbus A320’lerin tırmanma açılarının iklim değiştikçe bu sınırı nasıl etkilediğini inceleyen çalışmaya göre uçakların kalkış açıları yüzde 1 ila 3 oranında azalacak. Aşırı sıcak günlerde ise bu oranın yüzde 7.5’e kadar yükselebileceği öngörülüyor. Bu da uçakların yer seviyesine daha yakın uçması ve sesin daha geniş bir alana yayılması anlamına geliyor.

Araştırmacılar, 30 Avrupa havalimanı üzerinde yaptıkları modellemelerde 50 desibel sınırındaki gürültü alanının iklim değişikliğiyle birlikte genişlediğini belirtiyor. Örneğin güncel olarak Londra çevresinde bu desibel sınırı içinde yaşayan 60 bin kişi gürültüden etkilenirken gelecekte yaklaşık 2 bin 500 kişi daha gürültüden doğrudan etkilenir duruma gelecek.

Araştırmanın başyazarı Dr. Jonny Williams şunları söylüyor: “Önümüzdeki 30 yıl içinde Londra’da binlerce kişi daha iklim değişikliğinin neden olduğu gürültü kirliliğinden etkilenebilir. Sorun, farklı ses türleriyle birlikte daha da kötüleşiyor. Daha uzağa yayılan düşük frekanslı gürültü artacak. Bu derin sesler, özellikle insan kulağı için rahatsız edici olup strese ve uyku sorunlarına neden olabilir."

UÇAK GÜRÜLTÜSÜNÜ AZALTACAK UYGULAMALAR

Sektörde yaygın olarak tartışılan önlemler, havalimanı çevresindeki gürültü etkilerini azaltmaya yönelik farklı uygulamalara işaret ediyor:

- Uçuş rotalarının iyileştirilmesi: Kalkış ve iniş açıları, iklim verileri dikkate alınarak yeniden düzenlenebilir.

- Akustik bariyerler ve yalıtım: Pist çevresinde ses kırıcı yüzeyler ve konutlarda gelişmiş izolasyon çözümleri kullanılabilir.

- Yeni nesil motor teknolojileri: Elektrikli veya hibrit uçak motorları geliştikçe hem emisyonlar hem de gürültü etkileri azalabilir.

İKLİM KRİZİNİN KARMAŞIK ETKİLERİ

Isınan dünyanın etkileri sandığımızdan çok daha karmaşık. Havalimanlarının gelecekte yalnızca karbon salınımı değil gürültü kirliliği üzerinden de iklim politikalarının odağına gireceği öngörülüyor. Gürültü seviyelerindeki artış, kent planlamasından sağlık politikalarına kadar pek çok alanda yeni düzenlemeler gerektirebilir. Sonuçta iklim değişikliği, yalnızca atmosferde ve denizlerde değil gündelik yaşamımızın seslerinde de yankılanıyor. Bugün alınacak önlemler, gelecekte hem daha sessiz hem de daha sağlıklı kentler kurmamızı sağlayabilir.

AVRUPA’DA 3.5 MİLYON KİŞİ UÇAK GÜRÜLTÜSÜNDEN RAHATSIZ

Ticari havalimanları, gürültü kirliliğinin önemli kaynaklarından biridir. Avrupa Birliği Havacılık Emniyeti Ajansı’nın (EASA) verilerine göre 2023 yılında Avrupa'da yaklaşık 3.5 milyon kişi “son derece rahatsız edici” uçak kaynaklı sese maruz kaldı. Avrupa Komisyonu’nun “dengeli yaklaşım” ilkesi çerçevesinde, birçok büyük havalimanında gece uçuşlarına kısıtlamalar getiriliyor. Bu uygulama, özellikle yoğun nüfuslu bölgelerde yaşayanların gürültüden korunmasını amaçlıyor.