Sabahın erken ışıklarıyla birlikte Münih’in hareketli tren istasyonundan başlayan yolculuğum, pencereden akıp giden yeşil vadilerin ve sakin tepelerin eşliğinde Stuttgart’a uzanıyor. İki saatlik kısa ama etkileyici bu yolculuk, kent merkezinde yükselen Kunstmuseum Stuttgart’ın çağdaş çizgileriyle son buluyor. Kleiner Schlossplatz’daki cam ve betonun birleşiminden doğan bu yapı, dışarıdan bile içeride saklı hazinelerin ipuçlarını veriyor.
İçeri adımımı attığımda, sanatın, tarihin ve belleğin iç içe geçtiği bir evrene giriyorum. İlk durakta, Otto Dix ve Thomas Schütte’nin “Karakter Başları” sergisi, insan doğasının keskin gerçekliğini ve derinliğini gözler önüne seriyor. Dix’in yalın gerçekçiliği Schütte’nin gizemli heykelleriyle birleşerek insan ruhunun karmaşıklığını incelikle açığa çıkarıyor.
Katrin Ströbel’in dokunmanın anlamı üzerine derin düşüncelere sürükleyen enstalasyonlarıyla süreneden gezimde soyut sanatın etkileyici dünyasına, Fritz Winter’ın canlı renklerle dans eden formları eşliğinde giriyorum. Her fırça darbesinde yeni bir düş kapısı açan bu yapıtlar, düş gücü ile gerçeklik arasında bir köprü oluşturuyor.
Adolf Hölzel’in öncü yaklaşımı ve öğrencilerinin devam ettirdiği sanat geleneği, modernizmin renk ve formlarla nasıl biçimlendiğini gösteriyor. Stuttgart’ın sanat sahnesindeki bu yenilikçi duruş, ziyaretçiler için sanatın evrimini anlatan güçlü bir iz bırakıyor.
Gezimin en çarpıcı anı, Nazi rejiminin karanlık gölgesini yansıtan “Grafik für die Diktatur” sergisi. Sanatın propaganda ile iç içe geçtiği bu bölümde, Karl Sigrist’in yanıltıcı güzellikteki pastoral görüntüleri ve Alfred Eichhorn’un savaş sahneleri, tarihin acımasız gerçekleriyle yüzleşmeme aracı oluyor. Max Rosenfeld vakası, sanatın etik sorumluluğunu güçlü bir biçimde hatırlatarak belleğimizde kalıcı izler bırakıyor.
TANIDIK BİR İZ
Eserler arasında bir tanesi beni ansızın durdurdu. Halı parçalarının ritmik biçimde bir araya getirildiği, renklerin ve desenlerin iç içe geçtiği bu yapı, yalnızca estetik değil duygusal bir çağrışım da taşıyordu. Künyeye baktığımda içimden yükselen o tanıdıklık hissi kelimelere döküldü: Nevin Aladağ, 1972 Van doğumlu. Eseri, “Social Fabric, Spring Seeds,” köklerin evrensel dile dönüşmüş hali gibiydi. Yabancı bir kentte tanıdık bir iz bulmanın mutluluğu tarif edilemezdi.
Çağdaş sanatın enerjisini hissettiğim “Sommer der Künste” sergisi, Roma ile Stuttgart arasındaki sanatsal diyaloğun yarattığı etkileşimi yansıtıyor. Liza Dieckwisch ve Stefan Vogel’in yenilikçi bakış açıları, sanatın sınırlarını genişletiyor.
“Vom Werk zum Display” sergisinde dijital sanatın fiziksel mekânla kurduğu diyalog, Dieter Roth ve Rebecca Horn gibi sanatçıların eserleriyle somutlaşıyor.
Son durakta ise Sarah Morris’in “All Systems Fail” sergisindeki soyut geometrik tablolar, modern toplumun kırılganlığı ve sistemlerin içindeki çatlakları sembolik olarak gözler önüne seriyor. Bu eserlerle sanatın yalnızca görsel bir estetik değil derin bir sosyal sorgulama olduğunu bir kez daha anlıyorum.
Müzeden çıkarken, Kunstmuseum Stuttgart’ın yalnızca sanat mekânı olmadığını aynı zamanda belleğimizle, tarihle ve toplumla ilişkimizi biçimlendiren bir deneyim sunduğunu düşünüyorum. Münih’ten Stuttgart’a yaptığım yolculuk, sırf bir yer değiştirme değil aynı zamanda ruhumu ve bilincimi besleyen eşsiz bir keşif oldu.
Not: Stuttgart şehir kent Kleiner Schlossplatz’ta konumlanan bu kültür mabedi, salıdan pazara 10:00-18:00 saatleri arasında, cuma günleri ise 21:00’e kadar ziyaretçilerini ağırlıyor. 12 Ekim 2025 tarihine kadar süren 100. yıl sergisi tüm ziyaretçiler için ücretsiz.
