Amerika Birleşik Devletleri, Venezuela Devlet Başkanı Nicolás Maduro ve üst düzey devlet görevlilerinin yönettiğini iddia ettiği Cartel de los Soles (Güneşler Karteli) yapılanmasını yabancı terör örgütü olarak tanımladı.
Bu adım, ABD güvenlik ve askeri kurumlarına örgütü hedef alma konusunda daha geniş yetkiler sağlıyor.
Karar, Washington’ın 2023 seçimlerinin “hileli” olduğunu savunarak Maduro hükümetini gayrimeşru ilan ettiği dönemde, Caracas üzerindeki baskıyı artırma stratejisinin bir parçası olarak değerlendiriliyor.
KARTELİN GERÇEKLİĞİ TARTIŞILIYOR
Venezuela hükûmeti, söz konusu örgütün varlığını “tamamen asılsız” ve “gülünç bir uydurma” olarak niteliyor.
İçişleri ve Adalet Bakanı Diosdado Cabello, “Bizi sevmeyen herkesi Cartel de los Soles’in başı ilan ediyorlar” diyerek iddiaları reddediyor.
Benzer şekilde, komşu Kolombiya’nın Devlet Başkanı Gustavo Petro da bu yapılanmayı, “Aşırı sağın hükümet devirmek için yarattığı bir kurgu” olarak tanımlıyor.
Tüm bu tartışmalara rağmen ABD Dışişleri Bakanlığı, Cartel de los Soles’in yalnızca var olduğunu değil, aynı zamanda:
- Orduyu,
- İstihbaratı,
- Yasama organını,
- Yargıyı
derinden etkileyen bir yolsuzluk ve uyuşturucu kaçakçılığı ağı olduğunu savunuyor.
KAVRAMIN KÖKENİ: GÜNEŞ ŞEKLİNDEKİ RÜTBE İŞARETLERİ
Cartel de los Soles terimi ilk kez 1990’larda Venezuela medyasında ortaya çıktı.
İddiaların merkezinde:
- Uyuşturucuyla mücadele operasyonlarını yöneten bir general hakkındaki suçlamalar,
- Generallerin omuzlarındaki güneş şeklindeki rütbe rozetleri
yer alıyordu.
Uzmanlara göre kavram kısa sürede, gerçek bir hiyerarşik örgütü değil, uyuşturucu kaçakçılığıyla bağlantılı her türlü devlet içi yolsuzluk ağını tanımlar hâle geldi.
UNAM Üniversitesi’nden organize suç uzmanı Raúl Benítez-Manau, bu ağın 1980’lerin sonu ve 1990’ların başında Kolombiya’daki Medellín Karteli’nin çöküşüne paralel şekilde büyüdüğünü söylüyor.
Benítez-Manau’ya göre:
- Kolombiya’daki baskılarla zorlanan kaçakçılar yeni güzergâhlar aradı,
- Venezuela, FARC gerillalarıyla kurulan siyasi yakınlık nedeniyle cazip bir rota hâline geldi,
- ABD ile askeri işbirliğini kesen Hugo Chávez döneminde bazı subaylar “boşlukta” kaldı ve yasa dışı faaliyetlere kaydı.
'VENEZUELALI YETKİLİLER FARC İLE İŞBİRLİĞİ YAPTI'
Venezuela’da görev yapmış eski DEA ajanı Wesley Tabor, FARC’ın ülkeye güvenli sığınak bulduğunu ve birçok Venezuelalı yetkilinin, sokak polisinden hava kuvvetlerine kadar, uyuşturucu kaçakçılığına ortak olduğunu ileri sürüyor.
Tabor, “Birlikte ABD’ye yüzlerce ton kokain gönderdiler” dedi.
Insight Crime’dan uzman Mike LaSusa da yapılanmanın klasik bir uyuşturucu kartelinden çok “Yaygın bir yolsuzluk ağı” olduğunu belirtiyor.
LaSusa’ya göre:
- Maduro döneminde derinleşen ekonomik kriz,
- Güvenlik güçlerine ödenemeyen maaşlar,
- Rüşvetin teşvik edilmesi,
bu sistemin büyümesini hızlandırdı.
ABD: EN ÜST DÜZEY İSİMLER DAHİL
ABD, 2020’de Maduro ile birlikte 14 üst düzey yetkiliyi kokain kaçakçılığına destek vermekle suçladı.
İddia edilen isimler arasında:
- Savunma Bakanı Vladimir Padrino,
- Yüksek Mahkeme eski başkanı Maikel Moreno,
- Eski istihbarat şefi Hugo Carvajal,
- Eski general Clíver Alcalá
bulunuyor.
ABD savcıları, örgütün en az 1999’dan itibaren Maduro, Cabello ve diğerleri tarafından “yönetildiğini” iddia ediyor.
Bazı eski asker ve yetkililer (Carvajal, Alcalá ve Chávez’in eski koruma şefi Leamsy Salazar) iddiaları doğrulayan ifadeler vermiş durumda.
MADURO İÇİN 50 MİLYON DOLAR
ABD yönetimi, Maduro’nun yakalanmasına yardımcı olacak bilgi için 50 milyon dolar, İçişleri Bakanı Cabello için ise 25 milyon dolar ödül belirledi.
Caracas, bu adımı “rejim değişikliği operasyonu” olarak nitelendiriyor.
Venezuela Dışişleri Bakanlığı yayınladığı son açıklamada, “Cartel de los Soles diye bir şey yoktur. Bu, ABD’nin Venezuela’ya karşı yasadışı müdahalesini meşrulaştırmak için ürettiği alçakça bir yalandır” ifadelerine yer verdi.
Maduro hükûmeti, uyuşturucu kaçakçılığı iddialarının “Washington’ın uzun vadeli siyasi planlarının parçası” olduğunu savunuyor.
