ABD'den Türkiye’deki 5 şirket ve 2 kişiye yaptırım

ABD Maliye Bakanlığı, İran’ın nükleer silah programlarını destekleyen İran, Türkiye, Umman ve Almanya merkezli üç tedarik ağını yaptırımlarla hedef aldı. Yaptırım listesinde, adresi Türkiye’de bulunan beş şirket ve iki Türkiye vatandaşı yer alıyor. Bakanlık açıklamasında, yaptırımlara konu olan tedarik ağlarının İran’ın balistik füze, nükleer ve savunma programlarını desteklediğini belirtti.

VOA Türkçe'den Ezel Şahinkaya'nın aktardığı açıklamaya göre, yaptırım uygulanan tedarik ağları, İran’a füze yapımında kullanılabilecek karbon fiber, epoksi reçine ve benzeri ürünleri sağladı. Bu ürünler, İran Devrim Muhafızları (IRGC) Hava-Uzay Kuvvetleri’nin altındaki Kendi Kendine Yeterlilik Cihad Örgütü’ne, İran Savunma Bakanlığı ve Silahlı Kuvvetler Lojistik Komutanlığı’na, İran Atom Enerjisi Örgütü’ne bağlı İran Santrifüj Şirketi’ne ve ABD’nin geçmişte hedef aldığı İran’daki bazı savunma sanayi şirketlerine gönderiliyordu.

"ELİMİZDEKİ ARAÇLARI KULLANMAYA DEVAM EDECEĞİZ"

Yaptırımlarla ilgili olarak ABD Maliye Bakanlığı Terörizm ve Mali İstihbarat Müsteşarı Brian Nelson, “İran, karmaşık ve gizli tedarik ağları aracılığıyla, dünya genelindeki haydut aktörlere çatışmaları körükleyen ve sayısız sivilin hayatını riske atan silah sistemleri sağlamayı amaçlıyor” açıklamasında bulundu. Nelson, “ABD, bu ağları engellemek ve İran'ın insansız hava araçlarının ve füzelerinin yayılmasına yardımcı olacak ülkeleri sorumlu tutmak amacıyla elindeki araçları kullanmaya devam edecek” diye ekledi.

Yaptırımlarda yer alan ilk tedarik ağı, Almanya’da yaşayan ve İran-Almanya çifte vatandaşlığına sahip olan Maziar Karimi’ye ait. ABD Maliye Bakanlığı, Karimi’nin karmaşık aracılar ve paravan şirketler yoluyla IRGC Hava-Uzay Kuvvetleri’nin altındaki Kendi Kendine Yeterlilik Cihad Örgütü’ne epoksi reçine ve başka ürünler sağladığını belirtti.

Bakanlık, Karimi’nin, 2013’ten beri İran’ın savunma sanayisine tedarikçilik yaptığını ve kullandığı paravan şirketler arasında Türkiye’de bulunan Tit Uluslararası Nakliyat Deri Tekstil Gıda Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin bulunduğunu kaydetti. Yaptırım açıklamasına göre, bu şirket, İran’ın savunma sanayisinde kullandığı epoksi reçine ve diğer ürünlerin ülkeye taşınmasını sağlayarak Karimi’nin faaliyetlerini kolaylaştırdı.

Tit Uluslararası Nakliyat Şirketi’nin websitesinde, şirketin müşterilerine karayolu, denizyolu, demiryolu ve havayolu taşımacılığı sağladığı görülüyor.

Websitesine göre Tit Uluslararası Nakliyat Şirketi, demiryolu ile Türkiye’den Kapıköy sınırı üzerinden İran’a vagon taşımacılığı sağlıyor. Ayrıca şirketin, denizyolu ile İran’daki Bender Abbas, Hürremşehr, Bender İmam Humeyni, Çahbahar, Buşehr, Kiş Adası ve Bender Enzeli liman şehirlerine İran İslam Cumhuriyeti Nakliye Hatları ile hizmet verdiği görülüyor.

Şirket Türkiye-İran arası karayoluyla “karşılıklı komple ve grupaj taşımacılığı, serbest bölge transit grupaj ve komple yük taşımacılığı, ihracat ve ithalat yüklemelerinde lojistik destek ve depolama hizmeti, kapıdan kapıya düzenli parsiyel servisi, fuar taşımacılığı ve proje taşımacılığı, acentelik hizmetleri, uluslararası yük taşıma organizatörlüğü hizmetleri” veriyor.

TEDARİK AĞI TÜRKİYE MERKEZLİ

Tit Uluslararası Nakliyat Şirketi, ABD Maliye Bakanlığı’nın yaptırım listesinde, “IRGC Hava-Uzay Kuvvetleri’nin altındaki Kendi Kendine Yeterlilik Cihad Örgütü’nü destekleyen mal veya hizmetler için mali, maddi, teknolojik veya başka türlü destek sağlamak veya sağlamaya teşebbüs etmiş olmak” gerekçesiyle yer alıyor.

Yaptırım listesindeki ikinci tedarik ağı ise Türkiye merkezli.

ABD Maliye Bakanlığı, İstanbul’da bulunan Gökler Dış Ticaret Limited Şirketi’nin İran Savunma Bakanlığı ve Silahlı Kuvvetler Lojistik Komutanlığı’na ve bağlı ortaklıklarına karbon fiber sağladığını kaydetti. Bakanlık ayrıca, şirketin genel müdürü ve Türk vatandaşı Mahmut Gök’ün İran’a yapay grafit tedariklerini şirket adına bizzat kendisinin yürüttüğünü belirtti.

Bakanlık açıklamasına göre, 1976 doğumlu Gök kendisine ait üç farklı şirketi İran’a ürün tedariki sağlarken kullandı. Skies Petroleum Dış Ticaret aracılığıyla ürünlerin taşımacılığını yapan Gök, yönetim kurulu başkanı olduğu DM Gold Kıymetli Madenler Anonim Şirketi’ni yasadışı tedarik işlemlerinde paravan şirket olarak kullandı. Ayrıca yakın zamanda Gök, İran’daki müşterileri için yeni bir paravan şirket olarak Klas Kimyasal Ürünler Ticaret ve Limited Şirketi’ni kurdu.

Gökler Dış Ticaret ve Skies Petroleum’un websiteleri bugün itibariyle erişilebilir değil. Wayback Machine üzerinden bakıldığında ise, iki şirketin websitesindeki “hakkımızda” bölümü görülebiliyor. Web sitesindeki bilgilere göre, Gökler Dış Ticaret, 2013’ten beri faaliyette ve imalat, tekstil, gübre, endüstriyel yağlar, demir ve çelik sanayi gibi sektörlerde aktif. İstanbul Ticaret Odası’nın Bilgi Bankası’nda yer alan bilgilere göre, Fatih’te bulunan şirket, 2021 yılında odaya kaydolmuş ve 350 bin lira sermayesi olduğu görülüyor.

Skies Petroleum’un ise websitesinde, şirketin, petrol, gaz ve polimer endüstrilerinde petrokimya, polimer ve hammadde tedariği gerçekleştirdiği belirtilmiş. Sitede ayrıca şirketin karbon fiber ve fiberglas kompozit parça imalatında da uzmanlaştığı yazıyor. İTO’nun Bilgi Bankası’ndaki bilgilere göre şirket, 2019’da odaya kayıt yaptırmış ve 10 bin lira sermayesi var.

Yaptırım uygulanan üçüncü ağ ise, silahlanmada kullanılan kompozit üretimi ve tedariği ile bağlantılı. Bu ağın bir parçası olarak ABD Maliye Bakanlığı, Türk vatandaşı Hidayet Kanoğlu’nu listeye ekledi.

Bakanlık açıklamasına göre, 1973 doğumlu Kanoğlu, İran’da bulunan Sazeh Morakab Limited Şirketi için reçine ve sertleştirici tedarik etti. Bu tedarik, Sazeh Morakab aracılığıyla, İran Atom Enerjisi Örgütü’ne bağlı İran Santrifüj Şirketi’ne ulaştı. ABD Maliye Bakanlığı 2014’te Sazeh Morakab’a yaptırım uygulamıştı.