Afganistan İslam Bankası CEO'su: Ülkede bankacılık sistemi çökmek üzere

Afganistan'daki en büyük bankalardan birinin yöneticisi, ülkede bankacılık sisteminin çökmek üzere olduğunu söyledi.

BBC'ye konuşan Afganistan İslami Bankası CEO'su Syed Moosa Kaleem El Falahi, ülkenin finans sektörünün "var oluş krizi" yaşadığını, tüketicilerin de panik halinde olduğunu belirtti.

Başkent Kabil'deki kaos nedeniyle geçici olarak Birleşik Arap Emirlikleri'nin Dubai kentinden çalışan Falahi, "Şu anda herkes bankalardan yüklü miktarda para çekiyor. Sadece para çekiliyor; bankaların çoğu çalışmıyor, tam hizmet vermiyor" dedi.

Taliban'ın Ağustos'ta yönetimi almasından önce de Afganistan ekonomisi sıkıntılıydı.

Ülke büyük ölçüde dış yardıma bağımlı. Dünya Bankası verilerine göre milli gelirin yüzde 40'ı uluslararası yardım halinde geliyor.

Ancak Taliban'ın iktidarı almasından bu yana, Dünya Bankası ve Uluslararası Para Fonu (IMF) da dahil olmak üzere Batıdan gelen uluslararası fonlar dondurulmuş durumda.

'Çin'e ve Rusya'ya yöneliyorlar'

El Falahi, bunun Taliban'ı farklı finansal desteklere yönlendirdiğini belirterek, "Çin'e ve Rusya'ya ve diğer bazı ülkelere yöneliyorlar… Er ya da geç diyalog kurmayı başaracaklar" diyor.

Çin zaten Afganistan'ın yeniden inşasında rol almak istediğini ve Taliban'la çalışabileceğini işaret etmişti.

Ülkenin resmi yayın organlarından Global Times gazetesinin başyazısında, "Afganistan'ın yeniden inşasında işbirliği için dev bir potansiyel var" tespiti yapılarak, Çin'in "kesinlikle başrolde oynayabileceği" belirtilmişti.

Çin, Afganistan'a gıda ve koronavirüs aşılarını da içeren 31 milyon dolarlık yardım vaadinde bulunmuştu.

EKONOMİK SORUNLAR

Taliban, ülkenin ekonomik sorunlarının yarattığı baskı altında.

Bir yandan enflasyon tırmanırken, ülkenin para birimi Afgani hızla değer kaybediyor; birçok kişi de işini kaybetmiş durumda.

Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı, Afganistan'da hane halkının yüzde 5'inin günlük gıda sıkıntısı çektiğini belirtiyor.

Afganistan'ın ayakta kalması için uluslararası finansman ve dış yardım elde etmesi gerekiyor.

ABD gibi ülkeler Taliban ile bazı koşullara bağlı olarak çalışabileceklerini, ancak rejimin kadınlara ve azınlıklara yönelik tavrının belirleyici olacağını ifade etmişti.

El Falahi, Taliban'ın kadınların "bir süreliğine" çalışamayacağı yönünde açıklamalarına rağmen, bankasında çalışan kadınların işe geri döndüğünü belirtiyor.

"Kadınlar arasında korku vardı, ofise geri dönmüyorlardı, ama yavaş yavaş gelmeye başladılar" diyor.

Pakistan Başbakanı İmran Khan da BBC'ye yaptığı açıklamada, Taliban'ın daha modern ve reform geçirmiş yüzünü dünyaya göstermek istediğini ifade etmişti.

Khan, "Şu an daha esnekler ve işbirliğine daha açıklar. Şimdilik çok katı kurallar empoze etmiyorlar" dedi.

Ancak kadın grupları ve insan hakları örgütleri, Taliban'ın dedikleri ile yaptıkları arasında çok fark olduğunu, kız çocuklarının ve kadınların okula ve işe gitmesine izin verilmediğini söylüyor.