Bilim insanları uyarıyor: Demans kaynaklı ölümler 3 katına çıktı

Yeni bir çalışmaya göre, 1999 yılında yaklaşık 150 bin Amerikalı demans nedeniyle hayatını kaybetti. 2020 yılına gelindiğinde bu sayı üçe katlanarak 450 binin üzerine çıktığı belirtildi.

Pakistan'daki King Edward Tıp Üniversitesi'nde doktor olan çalışmanın yazarı Mohsan Ali'ye göre, demanstan ölme olasılığı incelenen her demografik grupta artış gösterdi.

Demans, Ulusal Yaşlanma Enstitüsü tarafından “bilişsel işlevlerin düşünme, hatırlama, muhakeme ve davranış yeteneklerinin kişinin günlük yaşamına ve faaliyetlerine müdahale edecek ölçüde kaybı” olarak tanımlanmaktadır. 

Mohsan Ali'ye göre bu hastalığın giderek daha fazla ölüme yol açmasının nedeni, insanların daha uzun yaşaması ya da daha erken teşhis konulması olabilir.

Ali, “Yaş, demans için en önemli risk faktörüdür. Bununla birlikte, kalp hastalığı, diyabet ve obezite gibi kronik rahatsızlıkların artan yaygınlığı da katkıda bulunan faktörler olabilir” dedi.

Araştırmaya göre, demans ölümlerinde en büyük artışı kadınlar, siyahi yetişkinler ve kırsal bölgelerde yaşayan insanlar göstermiştir.

Ali, “Kadınlarda artan oranlar, kadınların erkeklerden daha uzun yaşamasından kaynaklanıyor olabileceği gibi, kadınları bunamaya daha yatkın hale getiren biyolojik ve genetik faktörler de olabilir. Kırsal bölgeler, çeşitli faktörler nedeniyle demansa bağlı ölümlerde daha yüksek bir yük ile karşı karşıyadır. Bunlar arasında sağlık hizmetlerine sınırlı erişim, demans bakımında daha az uzman ve destek hizmetlerinin daha az bulunabilirliği yer almaktadır” diye konuştu.

DEMANSIN ÖNLENMESİNE İLİŞKİN YENİ GÖRÜŞLER

İngiliz tıp dergisi The Lancet'in 2022'deki tahminine göre, 2050 yılına kadar demanslı insan sayısı ABD'de iki katına çıkarak 10,5 milyonu aşacak ve küresel olarak üç katına çıkarak 150 milyonu aşacak. Ancak bu endişe verici istatistiklere rağmen uzmanlar, ortalama bir insanın bilişsel sağlığı üzerinde bazı kontrollere sahip olduğunu söylüyor.

New York'taki Maimonides Health'te nörolog olan Leah Croll “Demansın önlenmesindeki gelişmeler beni çok heyecanlandırıyor, çünkü hem çoğumuz için erişilebilir hem de etkili olan bir dizi yaşam tarzı değişikliğini öğreniyoruz” dedi. 

Lancet Demans Komisyonu'na göre, demans vakalarının %45'i, 14 değiştirilebilir risk faktörünün ele alınmasıyla önlenebilir.

Demans teşhisi olasılığını artıran yaşam tarzı faktörleri arasında daha az eğitim, kafa travması, fiziksel hareketsizlik, sigara, aşırı alkol tüketimi, yüksek tansiyon, obezite, diyabet, yüksek kolesterol, işitme kaybı, depresyon, sosyal izolasyon, görme kaybı ve ileri yaşlarda hava kirliliğine maruz kalma yer alıyor.

Croll, “Birinci basamak sağlık hizmeti ziyaretlerinizi güncel tutmak, ilaçlarınız konusunda özenli olmak beyin sağlığınız için defalarca fayda sağlar” ifadelerini kullandı.