Deniz Berktay ile Kuzeyden notlar: Stalin’e teşekkür borcu mu?

Rusya, tahıl sözleşmesini uzatmayacağını açıkladıktan sonra Ukrayna’nın Rusya olmadan da tahıl ihracatına devam edilebileceğini söylemesi üzerine Odessa ve diğer limanları bombaladı. Şunu eklemek gerekiyor ki Batı kampında da bu sözleşmenin uzamasını istemeyen, Rusya’ya anlaşma pahasına taviz verilmesine kesinlikle karşı çıkanlar var: Litvanya ve diğer Baltık ülkeleri gibi.

Putin’in resti

Önceki gün Putin’in Polonya hakkında yaptığı açıklama, iki ülke arasında yeni bir krize yol açtı: Putin, Polonya’ın şimdiki topraklarını Sovyetler Birliği’ne borçlu olduğunu söyledi. Kastettiği şu: Bugünkü Ukrayna’nın Batı bölgeleri, 1939’da Polonya’dan alınıp Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti’e bağlanmış, 1991’den sonra da bağımsız Ukrayna’ya ait olmuştu. Polonya’dan Ukrayna’ya tarımsal bölgelerin verilmesine karşılık, 2. Dünya Savaşı’nın bitiminde, Almanya’nın Pomeranya, Silezya ve Batı Prusya bölgeleri verilmiş, böylelikle Polonya batıya kaydırılmış ve gelişmiş bölgelere sahip olmuştu. Doğu Avrupa’da hemen bütün ülkelerin sınırları Stalin tarafından çizildiği için bu ülkeler, Sovyetler Birliği’ni eleştirdiklerinde Putin onlara “Sovyetler’e bu kadar lanet okuyorsanız, onlardan aldığınız toprakları, ilgili devletlere geri verin” der. Stalin’in kendi hesapları nedeniyle yaptığı bu değişiklikler için bu ülkelerin Sovyetler’e müteşekkir olması gerekir mi bu tartışılır. Fakat tartışmasız olan nokta, tarihin hâlâ bu ülkelerin kaderini belirlediğidir.

denizberktay@yahoo.com