Emekli Tuğgeneral Nejat Eslen, liberal dünyayı sürdürmek isteyen ve karşı çıkan aktörleri anlattı

Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik 24 Şubat’ta başlattığı saldırılar ile birlikte mevcut diplomasi düzenindeki yeni dengeler ortaya çıktı. Bu yeni dengeler ise II. Dünya Savaş’ında bu yana gelen iki kutup düzenine başka bir boyut kattı. Söz konusu kutup düzenini emekli Tuğgeneral Nejat Eslen, Cumhuriyet’e değerlendirdi. Birinci kutbun liderliğini ABD’nin yaptığını anlatan Eslen, “Bu kutba dahil olanlar ABD’nin II. Dünya Savaşı’ndan sonra kurduğu kurallara dayalı liberal dünya düzeninin devamını arzu ediyor. NATO, AB, Asya-Pasifik’te Avusturalya, Japonya, Güney Kore, Ortadoğu’da İsrail bu kutbun önemli aktörleri. ABD’nin kurduğu ve sürdürmek istediği dünya düzenine karşı çıkanlar ise liderliğini Çin’in oluşturduğu ikinci kutup. Rusya’nın önemli bir aktör olduğu ikinci kutba İran ve Kuzey Kore de dahil. Zaman içinde BRICS* ülkeleri de bu kutba eklenebilir” dedi. 

21. yüzyılın en önemli meselesini bu güç mücadelesinin nasıl gelişeceği ve nasıl sonuçlanacağı ile ilgili olduğunu kaydeden Eslen, “ABD, iki önemli jeopolitik sorun ile karşı karşıya; 75 yıl önce kurduğu dünya düzenini sürdürmek ve küresel liderliğini korumak. Küresel liderliği sürdürmek ağırlıkla üretim kapasitesi ile ilgi olduğu halde, ABD sert güçle yani askeri önlemlerle Çin’in yükselişini engelleyerek Rusya’nın dünyaya açılışını kısıtlayarak bu amacına ulaşmak istiyor. Bu nedenle de yeni stratejisi ile NATO kurallara dayalı dünya düzenini koruma misyonunu yüklendi. ABD, Asya-Pasifik’te üsleri, donanması ve müttefikleri ile çevreleyerek ve Kuşak Yol Girişimi’nin güzergahlarını tıkayarak Çin’in yükselişini frenlemeye çalışıyor” diye konuştu. 

Sert güçle dünya düzenini korumanın mümkün olmadığını söyleyen Eslen, ABD’nin kötü yönetildiğini belirterek “Ülkenin altyapısı eskidi. Eğitim ve sağlık sistemleri ABD halkını mutsuz ediyor. Beyaz Amerikalılar siyahilere ve Latinolara karşı hâlâ önyargılıyken silahlanma bu ülkede ciddi bir soruna dönüşmüş durumda. Ayrıca Beyaz Anglo Sakson terör örgütlerinin sayısı giderek artarken büyük bir orduyu ve donanmayı idame ettirmek de zora girmektedir” ifadelerini kullandı. Eslen, ABD’nin sürdürmek istediği kurallara dayalı dünya düzeni nedeni ile günümüzde; yüzde 1’lik kesimin küresel servetin yüzde 50’sini, yüzde 10’luk kesimin yüzde 85, geriye kalan yüzde 90’lık kesimin ise sadece yüzde 15’ini kontrol ettiğini söyledi. 

BRICS*: Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika’nın ekonomilerini kastetmek için kullanılır. BRICS, bu ülkelerin İngilizce isimlerinin baş harflerinden oluşur.

YANIT BEKLEYEN SORULAR

ABD gayri safi milli borcunu ve her bir ABD ailesinin borç payını gösteren US National Debt Clock’un Temmuz 2022 verilerine göre ABD’nin;

- Milli borcu 30.5 trilyon dolar,

- Vatandaş başına borcu 91.700 dolar,

- Vergi mükellefi başına borcu 242.000 dolar,

- Toplam borcu 91.2 trilyon dolar,

- Federal bütçe açığı 1.7 trilyon dolar,

- Dış ticaret açığı 1.18 trilyon dolar,

- Çin’e karşı ticaret açığı 388 milyon dolar,

- Yoksul sayısı 40.2 milyon,

- Sağlık sigortası olmayan sayısı 27 milyon,

- Yiyecek yardımı alan sayısı 39.4 milyon,

- Milyoner sayısı ise 22 milyondur.

Bütün bu sayısal verilerin ABD’nin mevcut dünya düzenini sürdürmesinin ve küresel liderliğini korumasının zor olacağını gösterdiğini kaydeden Eslen, “ABD nin II. Dünya Savaşı’ndan sonra kurduğu dünya düzeni iyi bir düzen midir? Bu düzen insanlık için hangi faydaları sağlamış, hangi sorunlara neden olmuştur? 75 yıllık bu düzen ve bu düzenin kuralları dünya barışını ve huzurunu sağlamaya yeterli midir; bu düzenin kuralları ve kurumları değişmeli midir? Dünya düzeni için küresel güç mücadelesi Türkiye’yi nasıl etkileyecektir?” sorularının yanıtlarının aranması gerektiğine dikkat çekti.