Meksiko Şehri Kongresi’nde yapılan genel kurul oturumu, Şeffaflık, Bilgiye Erişim ve Kişisel Verilerin Korunması Enstitüsü’nün (INFO CDMX) kapatılmasını öngören anayasa değişikliğinin kabul edilmesiyle sert tartışmalara sahne oldu.
Oturum, muhalefetin protestosu, genel kurulun terk edilmesi ve milletvekilleri arasında yaşanan fiziki müdahalelerle sonuçlandı.
Gerilimin fitilini ateşleyen düzenleme, INFO CDMX’in anayasal özerk bir kurum olmaktan çıkarılarak lağvedilmesini ve yerine Meksiko Şehri Genel Denetim Sekreterliği’ne (Contraloría General) bağlı bir yapı kurulmasını öngörüyor.
Morena Partisi ve müttefiklerinin desteğiyle kabul edilen değişiklik, muhalefet partileri tarafından şeffaflık ve kurumsal özerklik açısından ciddi bir geriye gidiş olarak değerlendirildi.
“TEK KOMİSER” ÖNERİSİ TANSİYONU YÜKSELTTİ
Tartışmalar, Morena’nın son anda sunduğu ve yeni kurulacak denetim organının kolektif bir kurul yerine tek bir komiser tarafından yönetilmesini öngören değişiklik önerisiyle daha da alevlendi.
PAN, PRI ve Yurttaş Hareketi (Movimiento Ciudadano) milletvekilleri, bu düzenlemenin denge ve denetim mekanizmalarını ortadan kaldıracağını, yurttaşların bilgiye erişim hakkını zayıflatacağını savundu.
Muhalefet partileri, tepki olarak oylama öncesinde genel kurulu terk etti. Oylama, Morena ve müttefiklerinin 45 oyuyla kabul edildi.
“INFO CDMX” NEDİR, HANGİ GÖREVLERİ YÜRÜTÜYOR?
Yaklaşık 19 yıldır faaliyet gösteren INFO CDMX, Meksiko Şehri’nde kamuoyunun bilgiye erişim hakkını ve kişisel verilerin korunmasını güvence altına alan temel kurumdu.
Enstitünün başlıca görevleri arasında:
- Kamu kurumlarının bilgi taleplerine verdiği yanıtları denetlemek,
- Yetersiz yanıtlar karşısında yapılan itirazları karara bağlamak,
- Şeffaflık yükümlülüklerinin yerine getirilip getirilmediğini izlemek,
- Kişisel verilerin işlenmesini düzenlemek,
- Kamu görevlileri ile yurttaşlara eğitim ve danışmanlık sağlamak
yer alıyordu.
Kurumun anayasal özerkliği, denetlediği siyasi yapılardan bağımsız çalışabilmesi amacıyla güvence altına alınmıştı.
YENİ YAPI VE MUHALEFETİN ENDİŞELERİ
Kabul edilen reforma göre INFO CDMX’in yetkileri, “Meksiko Şehri Halkı İçin Şeffaflık” adıyla kurulması öngörülen ve Genel Denetim Sekreterliği’ne bağlı olacak yeni bir birime devredilecek.
Tasarıda, personelin özlük haklarının korunacağı ve geçiş sürecinin en fazla altı ay süreceği belirtilse de muhalefet ciddi risklere dikkat çekiyor.
Muhalefete göre düzenlemenin başlıca sonuçları şunlar:
- Şeffaflık mekanizmasının yürütmenin doğrudan kontrolüne girmesi,
- Karar alma yetkisinin tek bir komiserde toplanması,
- Hesap verebilirlik sisteminin zayıflaması,
- Geçiş sürecinde itiraz başvurularının akıbetine ilişkin belirsizlik.
Morena cephesinden yapılan açıklamalarda ise reformun bilgiye erişim hakkını ortadan kaldırmadığı savunuldu.
Parti yetkilileri, düzenlemenin bürokrasiyi azaltmayı, kamu kaynaklarını daha verimli kullanmayı amaçladığını ve federal düzeyde INAI’nin kapatılmasını öngören reformla uyumlu olduğunu ifade etti.
OTURUM ARBEDE İLE SONA ERDİ
Gerginlik, PAN’lı kadın milletvekillerinin, yeni kurumun tek komiserli yapıya sahip olacağını öğrenmeleri üzerine kürsüyü işgal etmesiyle tırmandı. Ardından milletvekilleri ve protestocular, INFO CDMX’in özerkliğini savunan pankartlar taşıdı.
Tartışmalar kısa sürede itişmelere ve karşılıklı darplara dönüştü. Yaşanan arbede nedeniyle oturuma ara verilmek zorunda kalındı.
Tüm protestolara rağmen anayasa değişikliği genel hatlarıyla kabul edildi. Böylece INFO CDMX’in kapatılması kararlaştırılırken, Meksiko Şehri Kongresi’nde yaşanan oturum siyasi kutuplaşma ve şiddet görüntüleriyle hafızalara kazındı.
