WSJ, Türkiye’deki son ekonomik gelişmeleri yazdı: Kriz yeni bir aşamaya giriyor

Dolar/TL dün gece, AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıklamalarının ardından en düşük 12 seviyesini gördükten sonra bu sabah 13.5 ile dünkü tarihi seviyesine göre oldukça düşük seviyelerde işlem görüyor. Erdoğan'ın tasarruflarını değerlendirenlerin kurdaki yükselişten etkilenmemeleri için yeni bir sistem uygulanacağını kabine toplantısının ardından açıklaması ise dış basında gündem oldu.

Wall Street Journal’ın son gelişmeleri ele aldığı analizinde, “Türkiye piyasalarının kapanmasının ardından Erdoğan, hükümetin lira mevduatlarını kur dalgalanmalarından korumak için yeni bir program başlatacağını söyledi. Bu programın nasıl çalışacağı veya nasıl ödeneceği belli değildi” ifadelerine yer verdi.

Ekonomist Timothy Ash WSJ’ye demecinde, “Bu açıklama, Erdoğan yönetiminin nihayet ülkenin sorunlarını çözmek için adımlar attığını gösteriyor. Aynı zamanda önerilen bu plan büyük miktarda belirsizlik ve mali risk yaratacaktır” dedi.

"İNANILMAZ DERECEDE KARMAŞIK BİR PLAN"

Ash ifadelerini şu şekilde sürdürdü:

“Erdoğan, ekonomiyi yönetmek için faiz oranlarını kullanmak istemiyor. Bu, gerçeğin etrafından dolaşmak için inanılmaz derecede karmaşık bir plan... Yakın tarihteki en kötü krizlerden biri de dahil olmak üzere Türk halkı nihayetinde yönetimin ülkenin sorunlarını yönetme yeteneğine inanıyorsa yatırımcılar daha fazla plan detayını görmek için bekliyor olacak...”

WSJ ayrıca analizinde, “Pazartesi günü erken saatlerde özellikle endişe verici olan, Türkiye'nin dolar cinsinden borçlanma maliyetlerinin artmasıydı. Dolar cinsinden Türk tahvillerinin getirileri, yatırımcıların varlıklarını satmasıyla geçtiğimiz gün yükseldi. Türkiye mütevazi bir ABD doları tahvili ihraççısı olsa da ihraçların çoğu Türk bankaları tarafından yapılıyor. Borçlanma maliyetlerindeki artış, finansal sistemdeki mudilerin talep ettiği dolarları elde tutma veya borçları ödeme konusundaki zorlukları yansıtabilir” yorumuna yer verdi.

"İŞ DÜNYASI AYAKLANDI"

“Türkiye'nin mali sıkıntıları kötüleşti ve ülkenin iş dünyası ayaklandı, bu da ekonomiyi tetikleyen kur krizinin tehlikeli yeni bir aşamaya girdiğini gösteriyor. Liranın baş döndürücü düşüşü, yatırımcılar ve ekonomistler arasında, Türkiye'nin aşırı dolarize finansal sisteminin bir bankacılık krizine yönelebileceğine dair endişeleri artırıyor. Lira, bu yıl değerinin yarısından fazlasını kaybetti. Yurttaşların tasarruflarının çoğunu silip süpürdü ve protestoları tetikledi” ifadelerine yer verdi.

Analizde, “Merkez bankası verilerine göre, Türk bankacılık mevduatının yarısından fazlasını yabancı para cinsi oluşturuyor. Türk bankaları, geçmişte Merkez Bankası’na TL'yi istikrara kavuşturmak için sattığı döviz borçlarını verdi. Türk tasarruf sahiplerinin ve işletmelerin yabancı para mevduatlarını kullanmak veya ülke dışına çıkarmak için ani bir acelesi, finansal sistemin çökmesine neden olabilir” ifadeleri kullanıldı.

“Hükümet ile Türkiye'nin normalde siyasi olarak sessiz olan iş dünyası arasında tansiyon yükseliyor” denilen analizde şunlar kaydedildi:

Merkez Bankası, zaten düşük olan döviz rezervlerini yakarak, liradaki düşüş oranını durdurmak için bu ay beş kez müdahale etti. Ekonomistler, Türkiye'nin Merkez Bankası’nın varlıklardan daha fazla döviz borcuna sahip olduğunu tahmin ediyor. Türkiye'nin borsası, daha fazla kaybı önlemek için geçtiğimiz gün ticareti iki kez durdurmak zorunda kaldı. Yatırımcılar ve sıradan Türkler kriz sırasında diğer para birimleri ve altın için lira ticareti yapmak için acele ediyor.