Yeni yıl yaklaşırken Avrupa genelinde iş gücü hareketliliği artış gösteriyor. Avrupa’da çalışmayı planlayanlar için ülkelerin ortalama maaş düzeyleri, karar sürecinde belirleyici başlıkların başında geliyor. Eurostat’ın 2024 verilerinden derlenen bilgiler, ücretlerin hem sektörlere hem de ülkelerin satın alma gücüne göre önemli ölçüde farklılaştığını ortaya koyuyor.
AVRUPA’DA ORTALAMA MAAŞLAR ARASINDAKİ FARK DİKKAT ÇEKİYOR
Avrupa Birliği genelinde çalışan başına ortalama yıllık gelir 39 bin 808 Euro (2 milyon 3 bin 838 TL) olarak hesaplandı. Ülkeler arasında ise belirgin bir ayrışma görülüyor. Ortalama maaş Bulgaristan’da 15 bin 387 Euro (774 bin 544 TL) seviyesinde kalırken, Lüksemburg’da 82 bin 969 Euro'ya (4 milyon 176 bin 458 TL) kadar yükseliyor. Lüksemburg’un yanı sıra Danimarka, İrlanda, Belçika, Avusturya ve Almanya da ortalama yıllık maaşın 50 bin Euro'nun (2 milyon 516 bin 879 TL) üzerine çıktığı ülkeler arasında yer alıyor.
Sıralamanın alt basamaklarında bulunan Bulgaristan dışında, Yunanistan ve Macaristan da 20 bin Euro'nun (1 milyon 6 bin 751 TL) altında kalan ortalama maaşlarıyla dikkat çekiyor. Genel tablo, Batı ve Kuzey Avrupa’da ücretlerin daha yüksek, Doğu ve Güneydoğu Avrupa’da ise daha düşük seyrettiğini gösteriyor.
ÜCRET FARKLILIKLARININ NEDENLERİ
Uluslararası Çalışma Örgütü’nde (ILO) görev yapan ekonomist Giulia De Lazzari, finans, bilişim ve ileri imalat gibi yüksek katma değerli sektörlerin ağırlıkta olduğu ülkelerde ücretlerin daha yüksek olduğunu belirtiyor. Tarım, tekstil ve temel hizmetlerin öne çıktığı ekonomilerde ise maaş seviyeleri daha sınırlı kalıyor. Sendikalaşma oranları, toplu pazarlık mekanizmaları ve yasal asgari ücret uygulamaları da ülkeler arasındaki maaş farklarını etkileyen unsurlar arasında bulunuyor.
Avrupa Sendikalar Enstitüsü’nden (ETUI) Dr. Agnieszka Piasna ise düşük sendikalaşma oranları ve yüksek işsizliğin, özellikle Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinde çalışanların pazarlık gücünü zayıflattığını vurguluyor.
SATIN ALMA GÜCÜNE GÖRE MAAŞLAR
Satın alma gücü standardı (PPS) dikkate alındığında, ülkeler arasındaki yaşam maliyeti farkları dengeleniyor. Bu ölçüme göre Yunanistan 21 bin 644 PPS ile en düşük ortalama maaşa sahip ülke olurken, Lüksemburg 55 bin 51 PPS ile zirvede yer alıyor. Böylece en yüksek ve en düşük maaş arasındaki fark yaklaşık 2,5 kat seviyesine geriliyor.
Lüksemburg’u Belçika, Danimarka, Almanya ve Avusturya takip ederken, Yunanistan, Slovakya, Macaristan, Bulgaristan ve Estonya PPS bazında en düşük gelir grubunda yer alan ülkeler arasında bulunuyor. Yaşam maliyeti ve tüketici fiyatlarının yüksek olduğu ülkelerde nominal ücretlerin de daha yüksek seyrettiği görülürken, Euro cinsinden maaşlarla PPS karşılaştırıldığında ülke sıralamalarında önemli değişimler yaşanıyor.
Son beş yıldaki ortalama artış hızının devam etmesi halinde, Avrupa Birliği genelinde ortalama maaşın 2025’te 41 bin 600 Euro'ya (2 milyon 94 bin 43 TL), 2026’da ise 43 bin 400 Euro'ya (2 milyon 184 bin 650 TL) yükselmesi bekleniyor.
