İhracat düştü: Otomotivi elektrik 'çarptı'

Sanayide üç günlük elektrik kesintisinin ilk ağır faturası ihracatta ortaya çıktı. Otomotiv ihracatı, ocak ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1.6 düşerek, 2.2 milyar dolarda kaldı. Dünya gazetesinden Aysel Yücel'e konuşan sektör temsilcileri, kesintilerin ihracatta yüzde 10’a yakın kayıp yarattığını dile getirdi. Sektör geçen ay yaşanan kaybı, pazar mesaisi ve ek vardiyalarla şubatta kapatmaya odaklandı.

Küresel çip tedarikinde yaşanan sorunlar nedeniyle üretimde büyük sıkıntılar yaşayan otomotiv sektöründe, kayıplar geçen ay sanayide yaşanan üç günlük elektrik kesintisi ile derinleşti. Her ne kadar bazı sanayiciler pazar mesaisine kalarak üç günlük kapanmanın yarattığı açığı kapatmaya çalışsa da ocak ayı ihracatında kayıp engellenemedi. Özellikle ana sanayideki üç günlük üretim arası ihracatta büyük kayıp yarattı. Toyota, 25, 27 ve 28 Ocak tarihlerinde üretime ara vermiş, Toyota Otomotiv Sanayi Türkiye CEO’su Erdoğan Şahin, Dünya'ya yaptığı açıklamada günlük 970 araçlık kayıpları olduğunu söylemişti. Şirket bu açığı kapatmak için üç pazar üst üste ek vardiya yapacak.

YÜZDE 10'LUK KAYIP

Tofaş, Bursa’daki fabrikasında 24 Ocak’tan başlayarak üretime 3 gün ara vermişti. Ford Otosan da Gölcük’teki fabrikasında üretimi geçici olarak durdurmuştu. İşte çip krizinin üzerine gelen bu kapanmalar otomobil ihracatının yüzde 21 daralmasına neden oldu. Otomobil ihracatında daralmada Oyak Renault’nun çip krizi nedeniyle 24 Ocak’tan itibaren üretime iki hafta ara vermesi de etkili oldu. Uludağ Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliği (OİB) verilerine göre, binek otomobil ihracatı yüzde 21 azalarak 654 milyon dolarda kaldı. Diğer ürün gruplarında yaşanan artışlar sayesinde, geçen ay toplamda yüzde 1.6 daralma ile 2.2 milyar dolarlık ihracat yapıldı.

OİB Başkanı Baran Çelik, çip krizinin olumsuz etkilerinin devam ettiğini vurgularken, sadece elektrik kesintilerinin toplam otomotiv ihracatında 200 milyon doların üzerinde bir kayıp yarattığını ifade etti. Çelik, “Yaptığımız simülasyon çalışmasına göre, elektrik kesintileri ihracatta yaklaşık yüzde 10’luk bir kayıp yarattı. Benzer bir kesinti olmazsa şubat ayında bu açığı telafi edebileceğimizi düşünüyorum” dedi.

AB’YE İHRACAT AZALDI BİRLEŞİK KRALLIK’A ARTTI

Tedarik endüstrisinde en fazla ihracat yapılan ülke olan Almanya’ya ihracatta yüzde 3 oranında artış görülürken, yine önemli pazarlardan ABD’ye yüzde 12, Rusya’ya yüzde 32, Polonya’ya yüzde 21, Slovenya’ya yüzde 26, Hollanda’ya yüzde 29, Mısır’a yüzde 30 ihracat artışı görüldü. Buna karşılık Fas’a yüzde 12, Macaristan’a yüzde 13 ihracat düşüşü yaşandı. Ocakta Binek otomobillerde önemli pazarlardan olan Fransa’ya yüzde 66, İtalya’ya yüzde 53, İsveç’e yüzde 55, Belçika’ya yüzde 41 ihracat düşüşü görülürken, yine önemli pazarlardan Birleşik Krallık’a yüzde 53, Mısır’a yüzde 30, ABD’ye yüzde 259 ihracat artışı yaşandı.

Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlarda en fazla ihracat yapılan ülke olan Birleşik Krallık’a yüzde 30, önemli pazarlardan Slovenya’ya yüzde 45, Belçika’ya yüzde 16, ABD’ye yüzde 19 ihracat artışı yaşanırken, Fransa’ya yüzde 28, İtalya’ya yüzde 25, İspanya’ya yüzde 22 ihracat düşüşü görüldü. Otobüs-minibüs-midibüs ürün grubunda ise en fazla ihracat yapılan ülke olan Fransa’ya yüzde 9, İtalya’ya 48 ihracat artışı yaşandı. AB’ye toplam ihracat yüzde 11 azalarak 1 milyar 388 milyon dolar oldu.

İHRACATI YİNE TEDARİKÇİ SIRTLADI

2022 yılının ilk ayında en büyük ürün grubu yine tedarik endüstrisi oldu. Binek otomobillerde yüzde 21 düşüş yaşanırken, tedarik endüstrisi ihracatı ocakta yüzde 7 artarak 951 milyon dolar oldu. Tedarikçiler, 2021’de de yıllık bazda ilk kez ürün grubu olarak lider olmuştu. Taşıt Araçları Tedarik Sanayicileri Derneği (TAYSAD) Başkanı Albert Saydam, ocak ayı ihracatına yönelik olarak, “Sanayideki elektrik kesintileri olmasaydı, en az yüzde 10 daha fazla ihracat yapardık” dedi. Lojistikteki büyüme paralelinde kamyon ihracatındaki artış da geçen ay devam etti. Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar ihracatı yüzde 3 artarak 440 milyon dolar oldu. Diğer yandan, otobüs minibüs-midibüs ihracatı da yüzde 39 artarak 65 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Otobüs ihracatındaki artışı değerlendiren Anadolu Isuzu Genel Müdürü Tuğrul Arıkan, “Ocak tüm yılın trendini değerlendirmek için çok erken. Ancak şu kesin ki, pandemi etkilerinin azalması ile dolaşımda artış olacak. Turizm hareketi belki 2019 kadar olmasa da o rakamlara yaklaşacak bu yıl. Dolayısıyla yıl genelinde otobüs ihracatına yönelik olumlu beklenti var” diye konuştu.