Mahfi Eğilmez'den 'Dolar Euro eşitliği' analizi: Türkiye'yi nasıl etkiler ?

Dolar küresel piyasalarda başka para birimlerine karşı kazandığı değeri Euro/dolar paritesinde eşitlik sağlayarak taçlandırdı.

Sonunda beklenen olduğunu ve 1 USD = 1 Euro paritesi gerçekleştiğini dile getiren Eğilmez, "Euro ilk kez fiilen dolaşıma girdiği 1 Ocak 2002’de 1,17 USD denkliğiyle başlamıştı. Paritenin en yüksek olduğu tarih 3 Mart 2008’dir (1 Euro = 1,57 USD.) Küresel krizle birlikte düşüşe geçen Euro, ilerleyen dönemde toparlanarak yükseldiyse de hiçbir zaman tarihi zirvesine yaklaşamadı. 2022 yılı başında parite 1,13 idi. 13 Temmuz itibarıyla 1 Euro = 1,0022 USD düzeyine gerilemiş bulunuyor" dedi.

Eski Hazine Müsteşarı ve Ekonomist Dr. Mahfi Eğilmez, kişisel blogunda konuya ilişkin "Dolar Euro Eşitliği Bizi Nasıl Etkiler?" başlığıyla bir yazı yayımladı.

Eğilmez'in yazısında öne çıkanlar şu şekilde...

"Parite; iki ülke parasının karşılıklı değerini gösteren bir sayıdır. Örneğin euro ile doların karşılıklı değerini gösteren sayıya parite deniyor. Pariteden sağlanan kazanç veya uğranılan zararı anlatabilmek için Türkiye açısından şöyle bir formül yazabiliriz:

(ihracat + turizm ve diğer görünmeyen kalemler gelirleri) – (ithalat + dış borç anapara ve faiz ödemeleri)

'EURO VE DOLAR EŞİTSE TÜRKİYE KAYIPTA'

İhracatta Euro ve doların ağırlığı aşağı yukarı eşittir: 2021 sonuçlarına göre 225 milyar dolarlık ihracatımızın yüzde 46’sı Euro'yla yüzde 47’si dolarla, kalanı da diğer para birimleriyle yapılmıştır. Turizm ve diğer görünmeyen kalem gelirlerimizin (navlun, sigorta vb.) yüzde 70’e yakını Euro cinsinden elde ediliyor. Buna göre ilk parantez açısından denge Euro lehine çıkıyor.

2021 sonuçlarına göre toplam 271 milyar dolarlık ithalatımızın yüzde 48’i Euro'yla, yüzde 45’i dolarla yapılmış görünüyor. Aynı yılda yapılan dış borç ödemesinin yüzde 60’a yakını dolarla, yüzde 30’a yakını Euro'yla ve kalanı diğer para birimlerinden oluştuğuna göre ikinci parantez içindekiler açısından ağırlık dolarda bulunuyor.   

Bu çerçevede:

Euro’nun dolardan daha değerli olduğu geçtiğimiz 20 yılda Türkiye parite kazancı elde ediyordu. Bugünlerde Euro = USD olduğu için Türkiye nötr duruma gelmiş görünse de geçmişle karşılaştırarak bakarsak artık parite kazancı elde edemeyeceği için kayıpla karşı karşıya bulunuyor. Eğer dolar euroyu geçerse o zaman Türkiye bu ilişkide ciddi parite zararı yaşayacak demektir."